Ngân hàng Nhà nước quyết siết dòng tín dụng bất động sản

Năm 2021, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động, giảm lợi nhuận, giảm lãi suất..

Tính đến ngày 27/12/2021, hệ thống các tổ chức tín dụng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho khoảng 780.000 khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh với dư nợ trên 301.000 tỷ đồng.

Lũy kế giá trị nợ đã cơ cấu từ 23/01/2020 đạt khoảng 616.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng đã miễn, giảm, hạ lãi suất cho trên 2,26 triệu khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch với dư nợ hơn 3,9 triệu tỷ đồng.

Cho vay mới lãi suất thấp hơn so với trước dịch với doanh số lũy kế từ 23/1/2020 đến nay đạt trên 7,6 triệu tỷ đồng cho khoảng 1,32 triệu khách hàng.

Tính từ 23/1/2020 đến 20/12/2021 tổng số tiền lãi các tổ chức tín dụng đã miễn, giảm, hạ cho khách hàng đạt khoảng gần 37.500 tỷ đồng. Trong đó, 16 ngân hàng thương mại (chiếm 75% tổng dư nợ toàn nền kinh tế) đã miễn, giảm, hạ lãi suất khoảng gần 18.100 tỷ đồng cho khách hàng (tính từ 15/7/2021 đến 30/11/2021).

Về giảm phí dịch vụ, theo thống kê của NHNN, tổng số tiền phí dịch vụ thanh toán qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng và qua hệ thống chuyển mạch bù trừ quốc gia (Napas) đã giảm cho khách hàng từ năm 2020 đến hết năm 2021 là khoảng 2.557 tỷ đồng và giảm trên 250 tỷ đồng tiền khai thác dịch vụ thông tin tín dụng trong năm 2021.

NHNN cũng đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình hành động, đặc biệt đã chỉnh sửa hành lang pháp lý để tạo điều kiện cho hoạt động của hệ thống ngân hàng ứng dụng công nghệ và thúc đẩy chuyển đổi số. Kết quả, thanh toán không dùng tiền mặt qua hệ thống ngân hàng trong năm 2021 đã có tăng trưởng khá mạnh.

Đến cuối tháng 11/2021 giao dịch thanh toán qua internet đã tăng 49,3% về số lượng và 31,34% về giá trị; thanh toán qua kênh điện thoại di động tăng tương ứng 74,64% và 86,58%, trong khi thanh toán qua QR Code cũng đã tăng 50,36% về số lượng và gần 131% về giá trị.

Bước sang năm 2022, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng, triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, song tăng trưởng tín dụng phải đảm bảo an toàn, hiệu quả.

Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, tín dụng sẽ được tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. NHNN sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn việc cấp tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, trái phiếu, chứng khoán…

Cũng theo ông Đào Minh Tú, hiện NHNN theo dõi rất sát sao đối với hoạt động cho vay các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như cho vay kinh doanh bất động sản. Sắp tới đây có thể sẽ tổ chức một số hội nghị chuyên đề về vấn đề này nhằm mục đích vừa cảnh báo, vừa định hướng vừa tăng cường kiểm tra giám sát dòng tiền vào những lĩnh vực này.

Bà Hà Thu Giang - Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN cho biết, tăng trưởng tín dụng lĩnh vực bất động sản có xu hướng giảm từ trên 26% năm 2018 xuống 11,89% năm 2020, thấp hơn tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.

Theo số liệu mới nhất đến cuối tháng 11/2021, tín dụng bất động sản chỉ tăng khoảng 12% so với năm trước, thấp hơn tăng trưởng tín dụng chung. Tỷ trọng tín dụng bất động sản hiện chiếm khoảng 18-20% trong tổng dư nợ nền kinh tế.

Liên quan đến gói hỗ trợ lãi suất 40.000 tỷ đồng, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm dự kiến triển khai trong hai năm 2022-2023, tương đương với quy mô dư nợ khoảng 1 triệu tỷ đồng. Các trường hợp được hỗ trợ bao gồm: doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi và các trường hợp vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân thuê và thuê mua.

Bên cạnh đó, theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, trong năm 2022, NHNN sẽ điều hành lãi suất theo diễn biến thị trường, cân đối với các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, lạm phát và mục tiêu của chính sách tiền tệ. Đặc biệt, NHNN sẽ tiếp tục khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí để phấn đấu giảm lãi suất cho vay, gia tăng các gói vay ưu đãi hỗ trợ các nhóm khách hàng bị ảnh hưởng nặng từ dịch bệnh.

Liên quan đến hoạt động tài trợ vốn tín dụng cho các doanh nghiệp đấu giá đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, ông Nguyễn Văn Du - quyền Chánh thanh tra Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng cho biết, NHNN có văn bản yêu cầu tất cả ngân hàng thương mại rà soát và báo cáo hoạt động cho vay, bảo lãnh dự thầu đối với các khách hàng tham gia, trúng đấu giá quyền sử dụng đất ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đến nay, hầu như tất cả các TCTD đã báo cáo liên quan vụ việc.

Đồng thời, NHNN cũng rà soát qua hệ thống Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia (CIC) về việc cấp tín dụng cho các doanh nghiệp tham gia, trúng đấu giá quyền sử dụng đất ở Thủ Thiêm. Kết quả cho thấy không có tổ chức tín dụng nào tham gia cho vay đặt cọc đối với 4 công ty trúng đấu giá quyền sử dụng đất.