Tại Việt Nam, các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 96% tổng số các doanh nghiệp hiện nay. Đánh giá về cơ hội tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp trong năm 2023, ông Đào Gia Hưng cho rằng, nhóm doanh nghiệp này vẫn sẽ đối diện với những khó khăn nhất định.
Nguồn cơn đầu tiên xuất phát từ thị trường. Bối cảnh thị trường hiện tại sẽ đặt doanh nghiệp trong các câu chuyện xoay quanh lãi suất, kiềm chế lạm phát và chính sách về “room” tín dụng.
Thứ hai, khó khăn nội tại của cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ như thiếu tài sản thế chấp, quản trị điều hành chưa đạt tiêu chuẩn, quy mô nhỏ cũng là rào cản trong việc tiếp cận vốn.
Lãi suất năm 2023 liệu có thể hạ nhiệt?
Theo ông Hưng, dự báo về biến số lãi suất thực tế là tương đối khó. Soi chiếu từ bức tranh 2022, ông nhận định mặt bằng lãi suất trong năm 2023 sẽ vẫn tiếp tục ở mức cao, chưa có cơ hội để giảm xuống.
Nhìn chung dù ở vẫn mức cao, bức tranh lãi suất đã có sự hạ nhiệt, tức có thể vẫn tăng nhưng tăng ít hơn trong quá khứ hoặc có thể giữ ở mức hiện tại. Ông chỉ ra: "Những tháng cuối năm của năm 2022, diễn biến lãi suất trên thị trường Mỹ, châu Âu cũng đang có dấu hiệu giảm tốc, mặc dù FED nói rằng vẫn có thể tăng lãi suất vài đợt trong năm 2023".
Theo ông, khả năng nội tại của Việt Nam có tác động lớn đến lãi suất. Bao gồm sự quyết liệt của Chính phủ trong huy động toàn bộ, hệ thống ngân hàng lẫn các kênh huy động vốn của nền kinh tế và hệ thống doanh nghiệp, phải làm sao để hạ nhiệt lãi suất xuống, cho doanh nghiệp có thể "dễ thở" hơn và dễ tiếp cận hơn với nguồn vốn.
Ông Hưng nêu ra ví dụ, với chỉ đạo quyết liệt và sát sao của Ngân hàng nước, của Chính phủ và sự đồng lòng của hệ thống ngân hàng, lãi suất đã có sự hạ nhiệt trong thời gian vừa qua. Mặt bằng lãi suất chung huy động hiện dao động từ dưới 9,5% tùy theo kỳ hạn, và cao nhất không vượt quá 9,5%. Như vậy, mức lãi suất đã được giảm tương đối so với thời gian cách đây 2,3 tháng, khi mà mặt bằng lãi suất tăng cao.
"Và tôi nghĩ rằng năm 2023 cũng sẽ tiếp tục như vậy, mặt bằng lãi suất vẫn có thể cao, vẫn khó khăn nhưng sẽ hạ nhiệt trong năm 2023". Tuy vậy, theo ông dấu hiệu hạ nhiệt này không đáng kể để vừa vặn với tình hình tài chính của doanh nghiệp khi mà việc đứt gãy nguồn cung ứng, các cuộc xung đột trên thế giới vẫn đang có các diễn biến mới.
Nhìn chung, năm 2023, hệ thống ngân hàng sẽ phải thận trọng hơn trong việc cung ứng nguồn vốn ra thị trường với các điều kiện mang tính chất có sự thận trọng hơn về mặt rủi ro, về mặt đánh giá tín dụng.
Kênh ngân hàng cần chuẩn những bị gì?
Là một kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế, ông Hưng nhấn mạnh phía ngân hàng VPBank luôn phải có sự chuẩn bị cho câu chuyện nguồn vốn:
"Trước hết, chúng tôi luôn tìm tòi những nguồn vốn từ các tổ chức quốc tế với những đặc điểm mang tính chất ưu đãi hơn so với thị trường, để cung ứng ra nền kinh tế.
Điểm thứ hai, sẽ có những chuẩn bị thêm những dải sản phẩm đa dạng khác nhau và hướng tới câu chuyện thuận tiện, hướng tới câu chuyện số hóa cho cộng đồng doanh nghiệp. Câu chuyện số hóa là chúng ta phải làm bền bỉ, có sự đầu tư từ trước.
Điểm thứ ba là chuẩn bị các nguồn lực, chuyên viên của ngân hàng sẽ tiếp tục phải thiện chiến hơn, tinh nhuệ hơn trong việc phục vụ, đánh giá nhu cầu của doanh nghiệp, vừa thận trọng hơn nhưng lại phải vừa hỗ trợ hơn".
Trong tháng trước, VPBank đã được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) hỗ trợ cung cấp nguồn vốn trị giá 500 triệu USD để cung ứng vốn cho một số đối tượng doanh nghiệp nhất định, với mức lãi suất cố định, dài hạn, rẻ hơn mặt bằng thị trường.
Vị lãnh đạo VPBank đánh giá nguồn vốn này đến tương đối đúng thời điểm. Về diễn biến, tốc độ cung ứng nguồn vốn này ra thị trường hiện tương đối tốt, được sự đón nhận của cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Mức lãi suất tùy vào 3 đối tượng doanh nghiệp khác nhau là: Đối tượng năng lượng xanh, đối tượng nữ chủ doanh nghiệp và đối tượng doanh nghiệp siêu nhỏ.
Lãi suất sẽ dao động ở mức thấp hơn, từ 0,5 cho đến 2% so với mặt bằng lãi suất hiện tại. "Tất nhiên, dải ưu đãi lãi suất này sẽ phụ thuộc vào từng doanh nghiệp, mức độ khả thi của phương án kinh doanh và phụ thuộc vào tình hình nội tại về tài chính của từng doanh nghiệp" - ông Hưng phân tích.
