Một quốc gia vừa tuyên bố phát hiện mỏ đất hiếm lớn thứ 3 thế giới: Quy mô ước tính 12,5 triệu tấn, phân vân không biết bắt tay Mỹ hay Trung Quốc

Thổ Nhĩ Kỳ đang nổi lên như một nhân tố mới trong cuộc đua toàn cầu về đất hiếm, sau khi công bố phát hiện mỏ có quy mô ước tính lên tới 12,5 triệu tấn oxit đất hiếm tại khu vực Beylikova, tỉnh Eskisehir ở tây bắc nước này. Nếu được xác minh, đây có thể là mỏ đất hiếm lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Brazil, theo dữ liệu từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS).

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu trở thành một trong 5 quốc gia sản xuất đất hiếm hàng đầu thế giới. Chính phủ nước này đang tìm kiếm đối tác công nghệ nước ngoài để phát triển mỏ Beylikova, trong bối cảnh Trung Quốc và Mỹ đang cạnh tranh gay gắt nhằm kiểm soát chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược.

Bộ trưởng Năng lượng và Tài nguyên thiên nhiên Alparslan Bayraktar cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đang đàm phán với Trung Quốc, Hoa Kỳ, châu Âu, Canada và Úc nhằm tìm kiếm nhà cung cấp công nghệ phù hợp. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh Ankara sẽ chỉ hợp tác nếu các đối tác đồng ý với điều kiện chuyển giao công nghệ và sản xuất tại địa phương.

Theo các mẫu khảo sát từ 310 địa điểm trong khu vực Beylikova, tổng trữ lượng quặng đất hiếm ước đạt 694 triệu tấn, trong đó hàm lượng khoáng vật có giá trị khoảng 1,75% – mức được đánh giá là khả thi về mặt kinh tế.

Các khoáng chất được xác định bao gồm oxit xeri, lanthanum, neodymium, praseodymium, cùng với fluorit, barit và thorium. Đáng chú ý, neodymium và praseodymium là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất nam châm vĩnh cửu, được sử dụng rộng rãi trong xe điện, tua-bin gió và thiết bị điện tử.

Ông Yalcin Aydin, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Eti Maden – doanh nghiệp khai khoáng quốc doanh, cho biết công ty đã nộp hồ sơ lên Ủy ban Dự trữ Quặng Chung (JORC) của Úc để được chứng nhận trữ lượng. Chứng chỉ JORC được xem là chuẩn mực quốc tế, giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư và mở rộng khả năng huy động vốn cho dự án.

Thổ Nhĩ Kỳ đã khánh thành nhà máy thí điểm tại Beylikova vào năm 2023, với công suất xử lý 1.200 tấn quặng/năm, đạt hơn 90% độ tinh chế. Giai đoạn tiếp theo, Eti Maden dự kiến khởi động thiết kế nhà máy công nghiệp vào năm 2026, hướng tới sản xuất 10.000 tấn oxit đất hiếm/năm từ 570.000 tấn quặng đầu vào.

“Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục phát triển công nghiệp đất hiếm dù có hay không có sự tham gia của nước ngoài,” Bộ trưởng Bayraktar khẳng định.

Theo chuyên gia Willis Thomas của công ty tư vấn CRU Group (Anh), nếu trữ lượng 12,5 triệu tấn được xác nhận, mỏ Beylikova có thể tăng 17% tổng trữ lượng đất hiếm ngoài Trung Quốc, mở ra cơ hội lớn cho chuỗi cung ứng đất hiếm phục vụ ngành xe điện và năng lượng tái tạo tại châu Âu.

Trong khi Trung Quốc gần như kiểm soát hoàn toàn một số nguyên tố đất hiếm chiến lược, các biện pháp hạn chế xuất khẩu mới được Bắc Kinh công bố gần đây đã khiến chuỗi cung ứng toàn cầu thêm bất ổn. Việc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia sâu hơn vào lĩnh vực này có thể đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

Ankara cũng đã tham gia Diễn đàn Đối tác An ninh Khoáng sản do phương Tây dẫn đầu, nhằm thu hút vốn đầu tư và hợp tác công nghệ cho phát triển các khoáng sản quan trọng, bao gồm đất hiếm.

Nếu được xác nhận, phát hiện tại Beylikova không chỉ củng cố vị thế chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ trong bản đồ khoáng sản toàn cầu, mà còn có thể trở thành đòn bẩy kinh tế mới cho quốc gia nằm giữa hai lục địa Á – Âu.

Theo Nikkei