Không phải Thái Lan hay Việt Nam, hai trùm sầu riêng khác đang tranh cãi gay gắt về thương hiệu trái cây quốc gia: Một nước sản lượng gần 2 triệu tấn, một bên giá trị sản xuất tăng mạnh.

Cuộc tranh luận về việc công nhận sầu riêng là trái cây quốc gia của Malaysia đang thu hút sự chú ý trong khu vực, sau khi Indonesia lên tiếng phản đối với lý do sản lượng và quy mô sản xuất vượt trội.

Theo CNBC Indonesia, Bộ trưởng Điều phối Lương thực Indonesia Zulkifli Hasan cho rằng đề xuất của Malaysia “không phù hợp với dữ liệu sản xuất thực tế”. Ông dẫn số liệu từ Cục Thống kê Indonesia (BPS), cho thấy Indonesia đã sản xuất khoảng 1,96 triệu tấn sầu riêng trong năm 2024, tập trung chủ yếu tại các vùng Java, Sumatra, Kalimantan và Sulawesi. “Với sản lượng này, tôi tin rằng sầu riêng là trái cây quốc gia của Indonesia,” ông nhấn mạnh.

Trong khi đó, Malaysia không đạt mức sản lượng tương đương, song giá trị xuất khẩu lại tăng mạnh nhờ các giống cao cấp như Musang King và Black Thorn. Ngày 10/11, Hiệp hội các nhà sản xuất sầu riêng Malaysia (DMA) đã gửi đơn lên Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực đề nghị công nhận sầu riêng là trái cây quốc gia, đồng thời đề xuất chọn ngày 7/7 làm “Ngày Sầu riêng Quốc gia”. Tổng cục Sở hữu Trí tuệ Malaysia cũng vừa gia hạn chỉ dẫn địa lý cho giống Musang King đến tháng 3/2034.

Bà Nor Sam Alwi, Tổng giám đốc Bộ Nông nghiệp Malaysia, xác nhận bộ đã tiếp nhận hồ sơ từ đầu tháng 9 nhưng hiện chưa có quyết định chính thức liên quan đến danh xưng trái cây quốc gia hoặc ngày kỷ niệm.

Ông Eric Chan, Chủ tịch DMA, cho biết mục tiêu của đề xuất là khẳng định vị thế của Malaysia trong ngành sầu riêng toàn cầu. “Sầu riêng từ lâu đã là một phần trong di sản văn hóa, cảnh quan nông nghiệp và bản sắc quốc gia của Malaysia. Việc công nhận chính thức sẽ giúp củng cố thương hiệu, hỗ trợ sinh kế nông dân và tăng sức cạnh tranh xuất khẩu.”

Ông Chan cũng ghi nhận lợi thế về quy mô sản xuất của Indonesia, đồng thời khẳng định đề xuất không mang tính cạnh tranh. “Cả Malaysia và Indonesia đều có liên kết văn hóa và lịch sử sâu sắc với sầu riêng. Việc Malaysia công nhận sầu riêng là trái cây quốc gia không ảnh hưởng đến quyền của Indonesia trong việc làm điều tương tự,” ông nói, nhấn mạnh mong muốn thúc đẩy hợp tác khu vực, trong bối cảnh Đông Nam Á đang là trung tâm sản xuất sầu riêng của thế giới.

Hiện cuộc thảo luận vẫn đang tiếp diễn, khi hai quốc gia hàng đầu về sầu riêng tại Đông Nam Á tìm cách khẳng định vai trò trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Các chuyên gia nhận định ngoài yếu tố sản lượng, vị thế thương hiệu và giá trị xuất khẩu cũng là yếu tố quan trọng định hình biểu tượng quốc gia đối với loại trái cây đặc trưng này.