Theo Liên Hợp Quốc ước tính, năm 2023 có khoảng 120.000 người bị bán đến Myanmar để làm việc. Các băng nhóm tội phạm dẫn dụ những người trẻ tuổi từ nhiều quốc gia bằng những lời mời làm việc lương cao giả mạo, sau đó chúng dùng vũ lực và đe dọa để bẫy họ, ép làm việc lừa đảo, hoặc nộp tiền chuộc để được thả về.
Cạm bẫy việc nhẹ lương cao tại trung tâm lừa đảo "khét tiếng" Myanmar
Việc đưa thành công H., một nạn nhân người Việt từ trung tâm lừa đảo tại biên giới Myanmar về Việt Nam là một trong trường hợp gần đây được dự án “Chống lừa đảo” của chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) phối hợp với các cơ quan chức năng, các tổ chức để trực tiếp tham gia giải cứu.
Chia sẻ với PV, anh Hiếu PC cho biết: “Chúng tôi mất từ 3 – 4 tháng để giải cứu nạn nhân tại các trung tâm lừa đảo là chuyện bình thường. Do đó, thông thường các nạn nhân bị dẫn dụ phải ở lại bên đó và họ phải giả bộ là đang làm việc, nếu không sẽ bị đánh đập, hành hạ, chích điện...”.
Hơn nữa, trong quá trình giải cứu, nhóm “Chống lừa đảo” của Hiếu PC luôn cố gắng để giúp nạn nhân giữ được mạng sống để chờ ngày trở về Việt Nam, cũng như tìm cách để chuộc họ ra.
Hành trình giải cứu một chàng trai trẻ tên T.A.H (viết tắt tên nạn nhân là H. – PV) vượt 1.500 km từ trung tâm lừa đảo ở Myanmar trở về Việt Nam là một trong những minh chứng cho những nỗ lực của “Chống lừa đảo” cùng với những người tham gia giải cứu.
Trong một cuộc càn quét của quân đội Myanmar vào khu KK Park (Shwe Kokko) (một trong các trung tâm lừa đảo trực tuyến tại khu vực biên giới giáp Thái Lan), H. đã tìm cách thoát thân và định trở về nhà. Youtuber Phong Bụi cùng rất nhiều người đã thuê một đơn vị vận chuyển để đưa H. trở về. Tổng chi phí để đưa H. trở về Việt Nam là hơn 80 triệu đồng.
Với trường hợp của H., anh Hiếu PC chia sẻ: “Có những thời điểm gần như tuyệt vọng (trong 5 tháng liên lạc – PV) vì tưởng chừng không thể đưa H. trở về Việt Nam. Nhưng cuối cùng rất may là sau rất nhiều tháng khó khăn liên lạc cũng như kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng, đặc biệt là từ phía Phong, chúng tôi đã đưa H. trở về được với gia đình và vợ con”.
H. ban đầu vốn làm việc về quản trị nhà hàng, khách sạn, nên H. muốn tìm một công việc với mức lương cao hơn để chăm lo cho gia đình. Sau đó, H. thấy trên mạng đăng tuyển các công việc có làm lao động, nhà hàng, phục vụ, đầu bếp... Đây đều là những việc làm ở nhiều tỉnh, thành của Thái Lan. Theo anh Hiếu PC kể lại, thì H. cho biết, những công việc này có phỏng vấn đàng hoàng, thậm chí có người gọi trực tiếp và hứa hẹn mức lương là 30 triệu đồng/tháng.
H. bị dẫn dụ đi từ sân bay Tân Sơn Nhất qua Thái Lan, nhưng giữa chừng thì lại bị đưa sang Myanmar. Sau đó, một ngày ở trung tâm lừa đảo ở Myanmar, H. phải làm việc từ 14 – 16 tiếng, đi làm về là ngủ, ngày nào cũng như vậy.
Theo anh Hiếu PC, trong một lần tình cờ đọc được tin nhắn bình luận dưới bài viết của mình, anh đã liên lạc với H. Sau đó, H. đã cung cấp định vị, thông tin và nhiều hình ảnh ở trung tâm lừa đảo cho anh để phục vụ công tác điều tra về an ninh mạng.
“Có nhiều người Việt bị giam giữ KK Park. Cũng có nhiều người tự nguyện sang bên đó, một số thì bị dẫn dụ như bạn H, để đưa vào các trung tâm lừa đảo và thực hiện các hành vi lừa đảo rất nhiều”, theo anh Hiếu PC.
Anh Hiếu cho biết, thông thường, các đối tượng lừa đảo sẽ giả mạo là những nhà tuyển dụng, đăng thông tin trên TikTok, Facebook và một số trường hợp đăng lên Telegram. Sau đó, họ chạy quảng cáo và sẽ dẫn dụ về việc nhẹ lương cao. Thậm chí, có một số trường hợp, họ sẽ dẫn dụ những công việc liên quan tới IT, dịch thuật, nhà hàng nào đó nhưng không có thật. Tiếp đó, họ sẽ dẫn dụ và thao túng tâm lý của các nạn nhân để sang các nước có liên quan tới tội phạm mạng hoặc các trung tâm lừa đảo bên đó.
Nạn nhân bị ép phải "lừa đảo" nếu không sẽ bị phạt
Kể từ khi liên lạc, H. thường xuyên gửi tin nhắn cho anh Hiếu. Chuyên gia an ninh mạng cho biết, H. chia sẻ trong giai đoạn đầu bị đưa sang trung tâm lừa đảo, H. và các nạn nhân bị ép buộc phải đi lừa người. Nếu lừa không được thì những người này sẽ bị phạt và chuyển sang đi lừa tiền. Trong quá trình lừa tiền, trung tâm lừa đảo áp dụng công nghệ rất cao và bắt buộc các nạn nhân bị giam giữ phải đi học nhiều, từ đó xây dựng thành công hình tượng là người có công việc ổn định để đi lừa người khác. Lừa đảo qua các app ban đầu có thể là công việc và sau là đến tình cảm.
Để bảo toàn mạng sống, H. vẫn phải “giả vờ” làm việc. Ở trung tâm lừa đảo tại biên giới Myanmar, H. được giao phải hoàn thành 100 data khách hàng/ngày. Nếu không đủ chỉ tiêu “lừa người” hay “lừa tiền” ở trung tâm lừa đảo, các nạn nhân sẽ bị phạt.
Anh Hiếu PC cho biết, H. chia sẻ rằng, ở trung tâm lừa đảo, nạn nhân bị giam giữ đến từ nhiều quốc gia như Philippines, Lào, Campuchia, Việt Nam, Ấn Độ, Pakistan... Nạn nhân sẽ bị phạt từ nhẹ đến nặng, nếu không đạt chỉ tiêu công việc. Hình phạt ban đầu là chạy bộ 10 km hoặc nhảy cóc mấy trăm cái, sau đó nếu làm không được mới bị đánh. Ngoài ra, còn có hình phạt chỉ ngồi trong cả ngày, dù làm bất cứ việc gì; 3 ngày không được ăn gì; đứng ở sân một ngày...
Nhiều ngày bị giam giữ, thậm chí không ít lần bỏ trốn, bị bắt lại và chứng kiến nhiều người bị đánh vì bỏ trốn bất thành, H. có nhiều lúc rơi vào khủng hoảng, bi quan và muốn kết liễu cuộc đời. Nhưng anh Hiếu PC luôn động viên H. cố gắng ráng đợi đến thời điểm tháng 10, tháng 11 để có thể trở về, với gia đình và vợ con.
May mắn trở về Việt Nam

Nhóm người làm việc tại Shwe Kokko bị Nhóm vũ trang Lực lượng Biên phòng Karen (BGF) và quân đội Myanmar bắt giữ vào ngày 18/11. Ảnh: Reporters
Vào đêm hỗn loạn để H. tìm đường trở về, anh Hiếu PC đã liên lạc với H. và một số tổ chức, trong đó Phong Bụi là nhanh nhất, để có thể đưa H. về với gia đình.
Hành trình đưa H. từ Myanmar về Thái Lan, về Lào và Việt Nam tới 1.500 km. Sáng 22/11, sau khi quân đội Myanmar đột kích vào trung tâm lừa đảo Shwe Kokko, H. và các nạn nhân tìm đường tháo chạy. May mắn, H. thành công qua sông tới biên giới Thái Lan, sau đó di chuyển qua nhiều tỉnh thành, đi nhiều đường núi và sang Lào để về Việt Nam.
Hành trình trở về của H. đi hết 5 ngày, rất vất vả. Anh Hiếu PC cho biết: “Hành trình trở về của H. rất vất vả. Nhưng lúc H. còn ở KK Park tôi còn lo hơn lúc H. trở về. Bởi chỉ cần H. ra ngoài được là sẽ có hy vọng”.
Từ câu chuyện của H., anh Hiếu PC chia sẻ: “Bất cứ khi nào chúng ta nhận một lời mời nào về việc nhẹ lương cao trên không gian mạng thì phải luôn kiểm chứng và tìm kiếm thông tin đó. Chậm lại một chút thì chắc chắn chúng ta sẽ an toàn. Mỗi người hãy chậm lại để kiểm chứng thông tin”.
`

