Giải pháp then chốt nhằm kích thích, tác động lan tỏa đến các lĩnh vực kinh tế tại Việt Nam

Những dữ liệu kinh tế tích cực

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, GDP 6 tháng đầu năm 2023 ước tính tăng 3,72%, cao hơn tốc độ tăng 1,74% của cùng kỳ năm 2020 trong giai đoạn nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Các số liệu vĩ mô đã phần nào cải thiện trong quý 2. Tăng trưởng tiêu dùng cuối cùng 6 tháng đầu năm 2023 đạt 2,68%. Hoạt động thương mại và dịch vụ khởi sắc với tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ nửa đầu năm đạt 3,016.8 nghìn tỷ đồng, tăng 10,9%. Mức tăng tháng 6 đạt 6,5%, trong đó, bán lẻ hàng hóa 6 tháng đạt 2,377.2 nghìn tỷ đồng, tăng 9,3%; du lịch tăng 65,9%, hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa và lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng cao.

Vốn đầu tư toàn xã hội 6 tháng năm 2023 đạt 1,357.7 nghìn tỷ đồng, tăng 4,7%, với sự đóng góp khu vực tư nhân đạt 751.9 nghìn tỷ đồng tăng 2,1%, FDI đạt 235.4 nghìn tỷ đồng tăng 1,7% và khu vực nhà nước đạt 232.2 nghìn tỷ đồng tăng 20,5%.

Tăng trưởng khu vực công nghiệp và xây dựng 6 tháng 2023 tương đối thấp, chỉ đạt 1,13%. Cụ thể, ngành công nghiệp tăng 0,44% - mức tăng thấp nhất của cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2011 - 2023. Trong đó ngành chủ lực là chế biến, chế tạo chỉ tăng 0,37%, thấp hơn mức tăng chung của toàn ngành là yếu tố chính dẫn đến sự phục hồi chậm tại lĩnh vực này.

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) nửa đầu năm 2023 giảm 1,2%, trong đó 48 địa phương ghi nhận IIP tăng và 15 địa phương giảm. Riêng IIP quý 2 đã cải thiện hơn so với quý 1 cho thấy sản xuất công nghiệp dù suy giảm so với cùng kỳ nhưng đã có những tín hiệu khả quan hơn nhờ tác động tích cực từ việc giá nguyên vật liệu hạ nhiệt và nỗ lực thúc đẩy kinh tế từ Chính phủ.

Khu vực dịch vụ tăng 6,33% khi Chính phủ đẩy mạnh các chính sách kích cầu tiêu dùng nội địa, các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch. Theo đó, bán buôn và bán lẻ tăng 8,49%; ngành vận tải, kho bãi tăng 7,18%; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm tăng 7,13%; dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng mạnh 15,14%, hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa và lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng cao.

Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản duy trì ổn định ở mức 3,07%, đáp ứng đủ nhu cầu nội địa và xuất khẩu. Năng suất lúa đông xuân đạt khá, sản lượng một số cây lâu năm chủ yếu tăng so với cùng kỳ năm trước, chăn nuôi gia cầm phát triển ổn định, nuôi trồng thủy sản đạt kết quả khả quan. Tuy nhiên mặt hàng xuất khẩu gỗ và thủy sản giảm mạnh do nhu cầu sụt giảm tại thị trường Mỹ và EU.

Động lực cho phát triển kinh tế

Theo đánh giá của Công ty chứng khoán KBSV, đầu tư công vẫn được coi là giải pháp then chốt nhằm kích thích kinh tế cũng như tác động lan tỏa đến các lĩnh vực khác trong dài hạn.

Theo Tổng cục thống kê, giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm đạt 232,2 nghìn tỷ đồng, tăng 21,3% và bằng 33% kế hoạch Chính phủ giao. Tiến độ giải ngân được đánh giá là khá tích cực khi vẫn tiếp tục đà tăng qua từng tháng, kỳ vọng sẽ tăng tốc mạnh mẽ trong 2 quý cuối năm.

Kế hoạch đầu tư công năm 2023 với tổng số vốn hơn 700.000 tỷ đồng, tăng khoảng 25% so với kế hoạch năm 2022 đã cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh đầu tư công với vai trò trụ cột của nền kinh tế. Tuy vậy tỷ lệ giải ngân 6 tháng vẫn thấp hơn so với cùng kỳ (6 tháng năm 2022 đạt 35,2%) chủ yếu do những vấn đề về công tác chuẩn bị và giải phóng mặt bằng.

"Chúng tôi cho rằng tỷ lệ giải ngân năm 2023 có khả năng chỉ tương đương năm 2022 ở mức 85% so với kế hoạch. Để đạt được mức này thì 6 tháng cuối năm phải hoàn thành giải ngân 384,9 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 1,66 lần so với thực hiện nửa đầu năm. Do kế hoạch đề ra năm nay tăng cao so với năm ngoái, hoàn thành 85% kế hoạch cũng là một thách thức lớn và đòi hỏi nhiều biện pháp quyết liệt và kịp thời từ Chính phủ.

Điểm tích cực là chúng ta đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy đầu tư công cho năm 2023 bao gồm: Giá hàng hoá nguyên vật liệu xây dựng hạ nhiệt; các động lực tăng trưởng khác của năm 2023 suy yếu khiến đầu tư công quay trở lại làm điểm tựa; năm thứ 3 trong kế hoạch đầu tư công trung hạn thường được đẩy mạnh, khi mà các nhà thầu đã hoàn thành giai đoạn chuẩn bị và làm thủ tục để tiến hành thi công", phân tích KBSV nhận định.

Công ty chứng khoán này cũng nhận định có một số điểm sáng trong nền kinh tế Việt Nam trong 6 tháng cuối năm. Đầu tiên là dòng vốn FDI dự kiến sẽ ổn định với điểm sáng là số lượng dự án liên tục tăng phản ánh các doanh nghiệp FDI đã đầu tư vào Việt Nam đang dần hồi phục và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó, giải ngân vốn FDI 6 tháng đạt 10,02 tỷ USD, tăng 0,5% nhờ tỷ giá tương đối ổn định.

Bên cạnh đó, bán lẻ, dịch vụ tiếp tục tăng trưởng nhờ du lịch và các chính sách kích cầu tiêu dùng nội địa. "Khả năng cao trong năm nay, ngành du lịch sẽ đạt và thậm chí vượt mục tiêu 110 triệu lượt khách du lịch, với tổng thu dự kiến khoảng 650 nghìn tỷ đồng, trực tiếp đóng góp khoảng 6, 4% GDP cả năm, KBSV cho biết.

Cuối cùng là với nỗ lực nới lỏng chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước trong bối cảnh thuận lợi là lạm phát đang trên đà giảm, mặt bằng lãi suất cho vay sẽ giảm mạnh hơn nữa với mức giảm so với đầu năm 2023 là 1,8 - 2,3%, giúp kích thích tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ vay vốn cho các doanh nghiệp qua đó tạo động lực thúc đẩy nền kinh tế.