Giấc mộng AI của Mark Zuckerberg khiến Meta bị chia rẽ sâu sắc: Nhân sự bất đồng, hàng chục nhà nghiên cứu cấp cao từ chức

Khi Mark Zuckerberg cải tổ Meta vào năm nay, ông đã tuyển dụng một nhà lãnh đạo mới - Alexandr Wang, doanh nhân 28 tuổi - để xây dựng một nhóm các nhà nghiên cứu hàng đầu từ đối thủ như OpenAI và Google.

Nhóm này, được gọi là TBD Lab (viết tắt của “to be determined” - chưa được xác định), được đặt trong một không gian riêng biệt bên cạnh văn phòng của Zuckerberg ở trung tâm trụ sở Meta tại Thung lũng Silicon, bao quanh bởi các tấm kính và cây sequoia. Hai nguồn tin thân cận cho biết, ông Zuckerberg muốn tách nhóm AI mới này khỏi bộ máy quan liêu của công ty, vốn sở hữu Facebook, Instagram và WhatsApp.

Năm tháng sau, sự chia rẽ đã trở nên sâu sắc.

Trong các cuộc họp mùa thu năm nay, Wang đã nói riêng với một số người rằng ông không hài lòng với một số phụ tá lâu năm của Mark Zuckerberg, bao gồm Chris Cox, giám đốc sản phẩm, và Andrew Bosworth, giám đốc công nghệ.

Ông Cox và ông Bosworth muốn nhóm của Wang tập trung vào việc sử dụng dữ liệu từ Instagram và Facebook để giúp đào tạo mô hình AI nền tảng mới của Meta — được gọi là mô hình “tiên phong” — nhằm cải thiện các nguồn cấp dữ liệu mạng xã hội và hoạt động kinh doanh quảng cáo của công ty. Song với Wang, người đang phát triển mô hình này, điều đó không thể xảy ra. Ông lập luận rằng mục tiêu nên là bắt kịp các mô hình AI đối thủ từ OpenAI và Google trước khi tập trung vào sản phẩm.

Theo các cuộc phỏng vấn với khoảng nửa tá nhân viên hiện tại và cựu nhân viên của công ty AI này, cuộc tranh luận đã nổi lên giữa nhóm AI mới của Meta và các giám đốc điều hành khác. Ba trong số họ cho biết, các nhà nghiên cứu của TBD Lab nhận thấy nhiều giám đốc điều hành của Meta chỉ quan tâm đến việc cải thiện hoạt động kinh doanh mạng xã hội, trong khi tham vọng của phòng thí nghiệm là tạo ra một siêu trí tuệ AI giống như thần thánh.

Để theo đuổi mục tiêu của TBD Lab, Meta đang đẩy các bộ phận khác ra ngoài lề. Hai nguồn tin cho biết, ông Bosworth gần đây đã được yêu cầu cắt giảm 2 tỷ đô la khỏi ngân sách đề xuất năm tới cho Reality Labs, bộ phận thực tế ảo và thực tế tăng cường mà ông giám sát. Số tiền đó đã được chuyển vào ngân sách cho nhóm của ông Wang.

Một số nhân viên của Meta cũng bất đồng về việc bộ phận nào sẽ được nhận nhiều sức mạnh tính toán hơn. Những người làm việc trên thuật toán xếp hạng mạng xã hội cho rằng phần lớn sức mạnh tính toán mới của công ty nên được sử dụng để cải thiện hoạt động kinh doanh của họ hơn là để đào tạo các mô hình AI.

Việc cân bằng những căng thẳng này thuộc về trách nhiệm của Mark Zuckerberg. Người đàn ông 41 tuổi từ lâu đã tự bao quanh mình bằng một nhóm thân tín trung thành, nhưng ông cũng công khai bày tỏ mong muốn chiến thắng trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo. Ông đã đầu tư hàng tỷ đô la — bao gồm 14,3 tỷ USD - vào công ty khởi nghiệp AI của ông Wang — và tuyên bố rằng siêu trí tuệ sẽ dẫn người dùng đến “một kỷ nguyên mới của sự trao quyền cá nhân”.

“Meta đã chi một khoản tiền khổng lồ để chiêu mộ Alexandr Wang, và điều đó chắc chắn đã làm thay đổi cả cấu trúc nội bộ lẫn không khí của công ty,” Tomasz Tunguz, một đối tác tại công ty đầu tư mạo hiểm Theory Ventures, cho biết.

Ông Tunguz nói thêm: “Giờ đây, chúng ta có một người ngoài cuộc nắm quyền tuyệt đối. Điều đó có nghĩa là nhiều phương thức làm việc trước đây có thể bị bỏ qua, và điều này rất khó khăn.”

Trong một tuyên bố, người phát ngôn của Meta, Dave Arnold, đã bác bỏ thông tin cho rằng ông Wang và TBD Lab có mâu thuẫn với ông Cox và ông Bosworth. Ông cũng phủ nhận việc 2 tỷ đô la được chuyển từ ngân sách của ông Bosworth sang ngân sách của ông Wang, và cho biết ngân sách năm tới vẫn chưa được chốt định. 

Ông Arnold cho biết: “Ban lãnh đạo của Meta không chỉ nhất trí xây dựng siêu trí tuệ trong khi vẫn tiếp tục phát triển hoạt động kinh doanh cốt lõi, mà công ty chúng tôi còn là một trường hợp ngoại lệ về mức độ đầu tư vào AI giúp cải thiện hệ thống quảng cáo và đề xuất, vốn là trọng tâm của hoạt động kinh doanh”.

Mark Zuckerberg bắt đầu tái cấu trúc các nỗ lực về trí tuệ nhân tạo (AI) của Meta vào mùa xuân năm nay sau khi các mô hình AI mới nhất của công ty hoạt động kém hiệu quả hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Để bắt kịp, ông đã đầu tư vào công ty khởi nghiệp của Wang vào tháng 6 và thuê doanh nhân này làm giám đốc AI mới. Ông Wang không phải là kỹ sư nhưng được xem là một trong những doanh nhân AI có mối quan hệ rộng nhất.

Tin tức sau đó được đưa rầm rộ. Mark Chen, giám đốc nghiên cứu của OpenAI, cho biết ông Zuckerberg thậm chí còn tự tay mang súp đến tận nhà một số nhân viên OpenAI để thuyết phục họ gia nhập công ty của mình.

Đội ngũ các nhà nghiên cứu xuất sắc mới đã đến khuôn viên của Meta ở Menlo Park, California vào tháng 7. Nhiệm vụ của họ rất rõ ràng: Khắc phục những sai sót của nhóm trí tuệ nhân tạo tạo sinh, nhóm này không còn chịu trách nhiệm phát triển loạt chatbot tiếp theo của công ty nữa.

Một tháng sau, Meta tái cấu trúc bộ phận AI thành bốn nhóm. Một nhóm tập trung vào nghiên cứu AI, một nhóm vào sản phẩm và một nhóm vào cơ sở hạ tầng như trung tâm dữ liệu và phần cứng khác, trong khi TBD Lab tập trung vào việc xây dựng siêu trí tuệ. Cả bốn nhóm cùng hoạt động dưới một tổ chức có tên là Meta Superintelligence Labs. Wang là người đứng đầu. 

Trong quá trình tái cấu trúc, Meta đã mất hàng chục nhà nghiên cứu AI cấp cao, nhiều người chuyển sang làm việc cho chính những đối thủ mà công ty vừa mới tuyển dụng, như OpenAI và Google. Một số giám đốc điều hành cũng rời đi, trong đó có Yann LeCun, nhà khoa học AI trưởng của Meta; John Hegeman, giám đốc doanh thu; và Clara Shih, người đứng đầu mảng kinh doanh AI. Vào tháng 10, Meta đã sa thải 600 nhân viên trong bộ phận AI nói chung nhưng vẫn giữ nguyên TBD Lab.

Để chuẩn bị cho sự xuất hiện của siêu trí tuệ, ông Zuckerberg đã cam kết chi 600 tỷ đô la để xây dựng các trung tâm dữ liệu, vốn là các cơ sở điện toán cung cấp năng lượng cho trí tuệ nhân tạo và hỗ trợ hầu hết mọi khía cạnh kinh doanh của Meta.

Mùa thu năm nay, một số nhân viên làm việc trên các thuật toán mạng xã hội của Meta, vốn quyết định nội dung người dùng nhìn thấy trên Instagram và Facebook, đã lập luận rằng sức mạnh tính toán từ các trung tâm dữ liệu đó nên được sử dụng để cải thiện thuật toán thay vì đào tạo các mô hình AI. Họ nói rằng các thuật toán tạo ra lợi nhuận, trong khi các mô hình AI thì không.

Meta, công ty cung cấp miễn phí các mô hình AI của mình theo hình thức "mã nguồn mở", dự định kiếm tiền từ công nghệ này bằng cách tích hợp AI vào các sản phẩm phổ biến của mình. Điều đó bao gồm việc tích hợp các nhân vật AI mà người dùng có thể trò chuyện cùng vào Instagram hoặc thêm trợ lý AI cá nhân vào kính thông minh của công ty. Theo Meta, người dùng càng dành nhiều thời gian sử dụng ứng dụng của họ, thì công ty càng kiếm được nhiều tiền từ quảng cáo.

Kế hoạch đó đã dẫn đến nhiều xung đột, trong đó có câu chuyện của ông Cox và ông Bosworth đã đề cập phía trên. Trong một cuộc gặp gần đây, ông Cox đã hỏi Wang liệu trí tuệ nhân tạo của ông có thể được huấn luyện bằng dữ liệu Instagram tương tự như cách Google huấn luyện các mô hình AI của mình bằng dữ liệu YouTube để cải thiện thuật toán đề xuất hay không. Wang cho rằng việc làm phức tạp quá trình huấn luyện các mô hình AI với các nhiệm vụ kinh doanh cụ thể có thể làm chậm tiến độ hướng tới siêu trí tuệ.

Trong một cuộc gọi gần đây với các nhà đầu tư, Susan Li, giám đốc tài chính của Meta, cho biết trọng tâm chính trong năm tới sẽ là sử dụng các mô hình AI để cải thiện thuật toán mạng xã hội của công ty.

Phòng thí nghiệm TBD đã trải qua một đợt thôi việc ngắn vào mùa hè, nhưng tình hình dường như đã ổn định trở lại. Trong một bài kiểm tra lòng trung thành gần đây, các nhà nghiên cứu trong nhóm đã đạt đến giai đoạn "được hưởng quyền sở hữu" đầu tiên vào ngày 15 tháng 11, khi họ được sở hữu một số cổ phần của công ty và có thể bán chúng. Chỉ có hai nhà nghiên cứu rời khỏi phòng thí nghiệm, nơi có khoảng 100 người.

Theo: The NY Times, WSJ