Đối phó lệnh trừng phạt, Nga bắt tay ‘tân binh’ BRICS nhằm phi đô la hoá, tiến tới giao dịch bằng nội tệ, thoát ly hệ thống SWIFT

Trong những năm gần đây, Nga và Ethiopia (hai quốc gia thành viên của BRICS) đã có những nỗ lực đáng kể nhằm giảm phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, hay còn gọi là phi đô la hoá.

Điều này phản ánh quyết tâm của Nga và Ethiopia trong việc đa dạng hoá hình thức thanh toán quốc tế và củng cố khả năng độc lập về kinh tế, tài chính. Khi hai nước thúc đẩy việc sử dụng các đồng tiền thay thế, tác động đến nền kinh tế mỗi nước và cục diện thương mại toàn cầu có thể rất sâu rộng.

Động lực đằng sau xu hướng này đến từ nhiều yếu tố. Đối với Nga, nhu cầu thoát ly đồng bạc xanh xuất phát từ căng thẳng địa chính trị leo thang và các lệnh trừng phạt của phương Tây. Bằng cách giảm sự chi phối của USD trong nền kinh tế, Nga kỳ vọng sẽ tự bảo vệ trước các sức ép tài chính từ bên ngoài và xây dựng một cấu trúc kinh tế có sức chống chịu cao hơn.

Về phía Ethiopia, động thái này không chỉ nhằm tăng cường sự độc lập về tài chính mà còn tạo cơ hội mở rộng quan hệ thương mại, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong khu vực.

Hai nước hiện đang tìm kiếm nhiều phương pháp để hiện thực hóa mục tiêu phi đô la hoá, bao gồm việc đẩy mạnh các thỏa thuận thương mại song phương sử dụng đồng tiền thay thế như đồng ruble của Nga và đồng birr của Ethiopia. Sự thay đổi này có thể giúp giảm chi phí giao dịch, nâng cao hiệu quả hoạt động thương mại, và mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp nội địa của cả hai quốc gia.

Đầu năm nay, Đại sứ Ethiopia tại Moscow Genet Teshome Jirru cho biết rằng Moscow và Addis Ababa đang bắt đầu giao dịch bằng đồng nội tệ.

“Quá trình này giữa Nga và Ethiopia vẫn đang trong giai đoạn đầu, vì vậy còn quá sớm để cung cấp số liệu thống kê chính xác. Nhưng cả hai bên rõ ràng đều quan tâm đến việc giao dịch bằng tiền tệ quốc gia và sự hợp tác này sẽ phát triển theo thời gian”, Đại sứ trao đổi với TASS.

Về mức độ hợp tác thương mại giữa hai nước trong bối cảnh lệnh trừng phạt và việc Nga chuyển sang giao dịch bằng đồng nội tệ với một số đối tác, Đại sứ Jirru nhấn mạnh: "Kể cả khi không có lệnh trừng phạt, giao dịch bằng đồng nội tệ luôn có lợi, (vì) nó cho phép tránh chi phí giao dịch và tổn thất do biến động tỷ giá hối đoái".

Xu hướng phi đô la hoá không chỉ gói gọn ở Nga và Ethiopia, mà còn xuất hiện ở nhiều khu vực khác trên thế giới. Điều này phản ánh sự hoài nghi đối với sự thống trị của đồng bạc xanh trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Các quốc gia như Trung Quốc, Nga, cùng một số nước ở Mỹ Latinh và châu Á đang thúc đẩy quá trình hình thành một hệ thống tiền tệ đa cực nhằm giảm rủi ro khi phụ thuộc vào đồng USD.

Khi ngày càng nhiều nước tìm cách thoát khỏi sự phụ thuộc vào USD, trật tự kinh tế toàn cầu có thể bước vào giai đoạn tái định hình, như tiền tệ trong thương mại được đa dạng hoá và các hệ thống thanh toán thay thế xuất hiện.

Tóm lại, việc Nga và Ethiopia từng bước rời xa đồng đô la Mỹ là dấu hiệu ban đầu của một sự thay đổi lớn hơn trong trật tự kinh tế toàn cầu. Việc sử dụng các đồng tiền thay thế trong thương mại song phương cho thấy nỗ lực xây dựng sự tự chủ và khả năng chống chịu kinh tế cao hơn.

Khi các quốc gia trên thế giới đánh giá lại mức độ lệ thuộc vào đồng USD, viễn cảnh về một môi trường tiền tệ đa cực đang dần trở nên rõ nét. Điều đó cũng thúc đẩy sự hợp tác trong nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt đối với các nền kinh tế mới nổi.

Tổng hợp