Doanh nghiệp muốn làm điện gió ngoài khơi cần có vốn chủ sở hữu không thấp hơn 15% mức đầu tư dự án

Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa họp cho ý kiến về dự thảo nghị quyết tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 (tối 24/11/2025).

Theo đó, tại dự thảo, Chính phủ bổ sung quy định về phát triển điện gió ngoài khơi. Theo đó, doanh nghiệp được đề xuất khảo sát dự án năng lượng này cần đáp ứng 3 điều kiện, gồm có ngành nghề kinh doanh điện, vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư cho dự án.

Đến trước 1/1/2031, Chính phủ dự kiến giao UBND cấp tỉnh quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi. Trong trường hợp chỉ có 1 nhà đầu tư đề xuất, UBND cấp tỉnh cần xem xét, tổ chức thẩm định để chấp thuận chủ trương theo quy định.

Với dự án có từ 2 nhà đầu tư trở lên cùng đăng ký, doanh nghiệp được chọn theo các tiêu chí ưu tiên. Thứ nhất là vị trí dự án có giá điện dự kiến thấp hơn, tiếp đó lần lượt là tổng vốn đầu tư sơ bộ thấp hơn, doanh nghiệp có năng lực tài chính tốt hơn, thời gian nộp hồ sơ hợp lệ.

Chính phủ cũng đề xuất dự án điện gió ngoài khơi được miễn, giảm tiền sử dụng khu vực biển. Cùng với đó, trong suốt thời gian trả nợ vốn vay, các dự án này bán điện lên hệ thống điện quốc gia sẽ được đảm bảo hợp đồng mua tối thiểu là 90% sản lượng điện trung bình nhiều năm của dự án.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hoàng Diên cho biết hiện nay có rất nhiều đề xuất thực hiện khảo sát hiện trường, chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án điện gió ngoài khơi từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Theo ông, Việt Nam chưa có các dữ liệu khảo sát cơ bản phục vụ phát triển điện gió ngoài khơi, cũng như thiếu sự đồng bộ của hạ tầng cảng cho phát triển điện này vào năm 2030.

Vì vậy, Bộ trưởng nói rằng cần có cơ chế tháo gỡ vượt trội để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự trong quy hoạch đã duyệt, đặc biệt là những công trình có kế hoạch vận hành vào năm 2030 và năm 2035

Theo quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, Việt Nam sẽ có 6.000 MW điện gió ngoài khơi năm 2030, và 17.500 MW đến năm 2035. Đến năm 2050, công suất điện này dự kiến đạt 113.000-139.000 MW.

Góp ý tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý về quy định dự án điện gió ngoài khơi được áp dụng sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn là 90% sản lượng bình quân nhiều năm trong thời hạn trả nợ gốc vốn vay.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị làm rõ tại dự thảo nghị quyết về hình thức bảo lãnh gián tiếp của Chính phủ với các tập đoàn, doanh nghiệp và đánh giá toàn diện tác động quy định này đối với an toàn nợ công, ổn định tài khóa. Ông cũng yêu cầu cơ quan soạn thảo chú ý quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp hay giá điện trong hợp đồng mua bán được tính bằng USD.

Có thể triển khai dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên vào cuối năm 2025

Trước đó, khi báo cáo Thủ tướng tại tọa đàm với đại diện các doanh nghiệp Anh quốc đang đầu tư tại Việt Nam mới đây, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Hoàng Long nói rất nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân của Việt Nam đã gửi đăng ký để bắt đầu triển khai dự án điện gió ngoài khơi, sau khi Nghị quyết 68 được ban hành.

Trước sự quan tâm của nhiều tập đoàn lớn trong nước, Bộ Công Thương kỳ vọng đến cuối năm nay, dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên của Việt Nam sẽ bắt đầu được triển khai.

Theo quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, Việt Nam sẽ có 6.000 MW điện gió ngoài khơi năm 2030, và 17.500 MW đến năm 2035. Đến năm 2050, công suất điện này dự kiến đạt 113.000-139.000 MW.

Cuối tháng 2, Bộ Công Thương đề xuất lùi thời gian phát triển điện này sau năm 2030. Bởi điện gió ngoài khơi có chi phí đầu tư ban đầu cao, khoảng 60-70 tỷ USD, và chưa có dự án nào được quyết định chủ trương và giao đầu tư đến thời điểm đó. Tuy nhiên, Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ không lùi tiến độ phát triển các dự án này.

Theo Quy hoạch điện VIII, công suất điện gió ngoài khơi đến 2030 khoảng 6.000 MW, nhưng đến nay chưa có dự án nào được quyết định chủ trương và giao đầu tư. Tại dự thảo điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương đề xuất phát triển nguồn điện này sau năm 2030, đạt khoảng 17.000 MW vào 2035.

Quy hoạch điều chỉnh cũng đề xuất thay thế một số dự án điện khí LNG chậm tiến độ sang sau 2030. Tổng công suất nguồn này trong 5 năm tới là 8.824 MW, giảm khoảng 13.576 MW so với mục tiêu đặt ra ở Quy hoạch điện VIII.

Tuy nhiên, tại Thông báo kết luận về Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII ban hành đầu tháng 3/2025, Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương không điều chỉnh lùi tiến độ, đảm bảo các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi hoàn thành trước 2030.

Bộ Công Thương được giao tính phương án phát triển đa dạng các loại nguồn điện, đảm bảo nguồn điện nền chiếm hơn 50% trong tổng cơ cấu. Trong đó, nhà điều hành lưu ý tăng tỷ lệ nguồn điện LNG và giảm tỷ lệ nguồn điện than tương ứng.

Ngân hàng Thế giới (WB) từng đánh giá tiềm năng điện gió ngoài khơi của Việt Nam khoảng 600 GW. Về triển vọng, nguồn năng lượng này có thể cung cấp 12% tổng sản lượng điện quốc gia vào 2035.