Điểm sáng kinh tế quý 2/2023: Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo phục hồi

Điều tra xu hướng sản xuất kinh doanh (SXKD) hàng quý bao gồm 6.500 doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tổng số doanh nghiệp trả lời trong kỳ điều tra quý II/2023 là 5.635 doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (chiếm 86,7% số doanh nghiệp được chọn mẫu điều tra) và 4.986 doanh nghiệp ngành xây dựng (chiếm 93,8% số doanh nghiệp được chọn mẫu điều tra).

Theo kết quả điều tra xu hướng sản xuất kinh doanh (SXKD) quý II và nhận định quý III/2023 của Tổng cục Thống kê đối với các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cho thấy, hoạt động SXKD quý II/2023 khởi sắc hơn quý I/2023 với 64,2% doanh nghiệp đánh giá. Dự báo quý III/2023 khả quan hơn quý II/2023 với 72,6% doanh nghiệp đánh giá.

Số lượng đơn đặt hàng

Kết quả khảo sát quý II/2023, có 63,8% doanh nghiệp nhận định số lượng đơn đặt hàng mới tăng và giữ nguyên so với quý I/2023 (24,9% tăng, 38,9% giữ nguyên); 36,2% doanh nghiệp nhận định số lượng đơn đặt hàng mới giảm.

Theo ngành kinh tế, ngành sản xuất thuốc lá có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định về đơn đặt hàng mới quý II/2023 so với quý I/2023 tăng cao nhất với 43,8%. Ngược lại, ngành sản xuất giường, tủ, bàn, ghế có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định về đơn đặt hàng giảm nhiều nhất với 45,3%.

Dự báo số lượng đơn đặt hàng mới quý III/2023 so với quý II/2023 tăng với 73,7% doanh nghiệp dự báo tăng và giữ nguyên (32,2% tăng, 41,5% giữ nguyên), 26,3% doanh nghiệp dự báo số lượng đơn đặt hàng mới giảm.

Đơn đặt hàng xuất khẩu mới

Trong số các doanh nghiệp được khảo sát, có 61,7% doanh nghiệp nhận định số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới quý II/2023 tăng và giữ nguyên so với quý I/2023 (18,5% tăng, 43,2% giữ nguyên), tỷ lệ doanh nghiệp nhận định có đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm là 38,3%.

Theo ngành kinh tế, ngành sản xuất xe có động cơ có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định về đơn đặt hàng xuất khẩu mới quý II/2023 so với quý I/2023 tăng cao nhất với 32,3%. Ngược lại, ngành sản xuất giường, tủ, bàn, ghế có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định về đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm nhiều nhất với 54,8%.

Các doanh nghiệp dự báo số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới quý III/2023 khả quan hơn với 72,9% doanh nghiệp dự báo tăng và giữ nguyên so với quý II/2023 (26,7% tăng, 46,2% giữ nguyên); 27,1% doanh nghiệp dự báo giảm.

Sử dụng lao động

Lao động trong các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo quý II/2023, có 10,8% doanh nghiệp nhận định sử dụng lao động so với quý I/2023 tăng; 65,1% doanh nghiệp nhận định giữ nguyên và 24,1% doanh nghiệp nhận định giảm.

Theo ngành kinh tế, ngành sản xuất xe có động cơ có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định lao động quý II/2023 so với quý I/2023 tăng cao nhất với 28,6%. Ngược lại, ngành sản xuất da và các sản phẩm có liên quan có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định lao động quý II/2023 so với quý I/2022 giảm nhiều nhất với 40,2%.

Dự báo sử dụng lao động quý III/2023 so với quý II/2023 khả quan hơn với 83,4% số doanh nghiệp dự kiến số lao động tăng và giữ nguyên (12,9% tăng, 70,5% giữ nguyên); 16,6% doanh nghiệp dự kiến lao động giảm.

Chi phí sản xuất

Kết quả khảo sát cho thấy, quý II/2023 có 91,0% doanh nghiệp nhận định chi phí sản xuất một đơn vị sản phẩm tăng và giữ nguyên (31,1% tăng, 59,9% giữ nguyên); 9,0% doanh nghiệp nhận định giảm so với quý I/2023.

Theo ngành kinh tế, ngành sản xuất sản phẩm thuốc lá có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định chi phí sản xuất một đơn vị sản phẩm quý II/2023 so với quý I/2023 tăng cao nhất với 52,6%. Ngược lại, ngành sản xuất kim loại có tỷ lệ doanh nghiệp nhận định chi phí sản xuất một đơn vị sản phẩm quý II/2023 so với quý I/2023 giảm nhiều nhất với 14,8%.

Dự báo quý III/2023 so với quý II/2022, có 90,8% doanh nghiệp dự báo chi phí sản xuất một đơn vị sản phẩm tăng và giữ nguyên (25,8% tăng, 65,0% giữ nguyên), 9,2% doanh nghiệp dự báo chi phí sản xuất một đơn vị sản phẩm giảm.

Tổng cục Thống kê cho rằng, hoạt động SXKD của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo quý II/2023 tuy vẫn gặp khó khăn nhưng đã có dấu hiệu phục hồi. Khu vực doanh nghiệp FDI gặp nhiều khó khăn nhất với chỉ số cân bằng chung dưới 0% trong ba quý liên tiếp (quý IV/2022 là -14,7%; quý I/2023 là -14,9%; quý II/2023 là -15,6%).

Trong quý II/2023, hai yếu tố “nhu cầu thị trường trong nước thấp” và “tính cạnh tranh của hàng trong nước cao” vẫn là những yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp với tỷ lệ doanh nghiệp lựa chọn lần lượt là 55,5% và 47,2%.

Việc cắt điện luân phiên tại một số địa phương phía bắc đã ảnh hưởng đến SXKD của doanh nghiệp, thể hiện qua yếu tố “thiếu năng lượng” trở thành lựa chọn của nhiều doanh nghiệp với 8,5% doanh nghiệp lựa chọn, tăng 7,1% so với quý trước, đây là yếu tố biến động nhiều nhất trong số các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp. Quý II/2023 cũng là quý đầu tiên trong vòng 5 năm gần đây tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng công suất máy móc, thiết bị từ 70% đến dưới 90% đạt dưới 40%.

Để hỗ trợ hoạt động SXKD của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong các tháng tiếp theo, các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo kiến nghị:

Thứ nhất, đảm bảo ổn định năng lượng, cung cấp đủ điện cho các doanh nghiệp hoạt động SXKD liên tục, không bị gián đoạn.

Thứ hai, kích cầu thị trường trong nước nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm đối tác tiêu thụ sản phẩm hiệu quả.

Thứ ba, các doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính mong muốn được giảm lãi suất vay vốn và được hỗ trợ quá trình hoàn thiện hồ sơ vay vốn nhanh hơn để doanh nghiệp có nguồn vốn SXKD kịp thời và hiệu quả hơn.