Đe dọa lao động phải dùng AI nhưng các lãnh đạo lại ít dùng công nghệ này: Bài học quản trị từ khoảng cách thế hệ trong doanh nghiệp

Trong nhiều doanh nghiệp, trí tuệ nhân tạo (AI) đã len lỏi vào công việc hằng ngày của nhân viên trẻ – từ nhập liệu, lập báo cáo cho tới thiết kế và tiếp thị. Thế nhưng ở cấp lãnh đạo, nơi những quyết định chiến lược được đưa ra, AI lại chưa thực sự được "sờ tận tay".

Khoảng cách này đang phơi bày một vấn đề quản trị quan trọng: làm thế nào để lãnh đạo không bị bỏ lại phía sau trong làn sóng công nghệ mới?

Khoảng cách

Tại Harry’s – thương hiệu dao cạo nổi tiếng ở Mỹ – đồng sáng lập Andy Katz-Mayfield đã mời nhân viên trẻ tham gia họp cấp cao để trình diễn cách họ dùng AI cải thiện chuỗi cung ứng, tài chính và marketing. Ông thừa nhận mục đích không chỉ là học hỏi, mà còn giúp các lãnh đạo cấp cao "mở mắt" trước sức mạnh công nghệ.

Thực tế, nhiều CEO và thành viên hội đồng quản trị tuy coi AI là "cuộc cách mạng mới" ngang với Internet, nhưng chính họ lại ít áp dụng trong công việc thường ngày. Bận rộn với họp hành và phê duyệt, họ ít có cơ hội trực tiếp thử nghiệm như nhân viên trẻ – những người hằng ngày xử lý dữ liệu, thuyết trình và sáng tạo nội dung.

Theo tờ New York Times (NYT), các công ty ngày nay thường tổ chức buổi chia sẻ nội bộ hoặc khuyến khích lãnh đạo dùng Gemini, ChatGPT, Creatify… thay cho công cụ quen thuộc. Một số lãnh đạo đã thử nghiệm AI trong công việc như soạn hợp đồng, nghiên cứu đối tác, làm video marketing, hay kiểm tra email.

Ví dụ ở hãng luật Mayer Brown, chủ tịch Jon Van Gorp chia sẻ với cộng sự cách ông dùng AI soạn thảo hợp đồng. Tại start-up thời trang Daydream, giờ ăn trưa thứ Sáu trở thành "diễn đàn AI" để nhân viên và CTO trao đổi kinh nghiệm.

Ở StockX, CEO Greg Schwartz thậm chí yêu cầu lãnh đạo cấp cao trực tiếp dựng website và video marketing bằng công cụ AI trong một buổi đào tạo ngắn.

Những thử nghiệm này có điểm chung là cố gắng biến AI từ khái niệm trừu tượng thành trải nghiệm thực tế, giúp lãnh đạo bớt ngại ngần và thấy rõ lợi ích.

Tuy nhiên AI vẫn chưa được phổ biến, thậm chí nhiều lãnh đạo còn không hiểu hết thực sự tiềm năng cũng như chiến lược để phát triển công nghệ mới này. Điều này dẫn đến một rủi ro là nhiều công ty triển khai AI theo kiểu " từ dưới lên", tức là các bộ phận nhỏ tự thử nghiệm, dẫn đến tình trạng các dự án rời rạc và thiếu sự phối hợp ở cấp độ doanh nghiệp.

Theo khảo sát của Gartner, 77% CEO tin AI sẽ thay đổi toàn diện doanh nghiệp, nhưng chưa đến một nửa tự tin rằng đội ngũ công nghệ của họ đủ năng lực dẫn dắt. Khoảng cách giữa nhận thức và hành động vẫn còn lớn.

Tờ NYT chỉ ra nhiều lãnh đạo mới chỉ dùng AI ở mức cơ bản, chưa có lộ trình tích hợp rõ ràng, tồn tại tâm lý ngại thử, "sốc" khi buộc phải trải nghiệm, và "FOMO" (sợ bị bỏ lỡ).

Từ những câu chuyện trên, có thể rút ra một số bài học quan trọng:

-Lãnh đạo phải trực tiếp trải nghiệm công nghệ – Không thể khoán toàn bộ cho đội ngũ kỹ thuật.

-Khuyến khích học hỏi từ dưới lên – Nhân viên trẻ có thể trở thành "người thầy" cho cấp trên.

-Tạo môi trường thử nghiệm an toàn – Các buổi demo, workshop hay hoạt động tập thể giúp phá vỡ rào cản tâm lý.

-Xây dựng lộ trình AI rõ ràng – Không chỉ thử nghiệm rời rạc mà cần gắn AI vào chiến lược dài hạn.

-Biến FOMO thành động lực – Sự lo lắng bị bỏ lại có thể trở thành chất xúc tác cho đổi mới nếu lãnh đạo dám thử.

Trong bối cảnh hiện nay, tờ NYT cho rằng bài học cốt lõi cho quản trị doanh nghiệp là công nghệ chỉ phát huy sức mạnh khi lãnh đạo trực tiếp tham gia, hứng thú và dẫn dắt, chứ không thể đứng ngoài quan sát.

*Nguồn: NYT