Cuộc đua AI tạo nên cơ hội chưa từng có trên thị trường kim loại quý

Trong khi Mỹ chật vật với bài toán thiếu hụt điện năng cho các trung tâm dữ liệu, Trung Quốc đang nắm giữ một "quân bài tẩy" chiến lược giúp lật đổ thế thống trị của nước Mỹ.

Trong bối cảnh cả thế giới dồn sự chú ý vào đà tăng trưởng của Nvidia hay các dòng chip AI đắt đỏ, một cuộc khủng hoảng ngầm đang đe dọa vị thế siêu cường công nghệ của Hoa Kỳ. Các chuyên gia kinh tế nhận định, AI càng phát triển, "cơn khát" năng lượng càng trở nên gay gắt. Và trên bàn cờ này, kim loại Bạc đang nổi lên như một tài sản chiến lược quyết định kẻ thắng người thua.

Nghịch lý hạ tầng Mỹ: "Xây vỏ, thiếu ruột"

Hoa Kỳ hiện đang là trung tâm dữ liệu toàn cầu với khoảng 5.381 trung tâm dữ liệu, áp đảo hoàn toàn con số 449 của Trung Quốc. Về mặt lý thuyết, Mỹ nắm giữ cơ sở hạ tầng lớn hơn tất cả các quốc gia khác cộng lại. Tuy nhiên, những con số thống kê đang che giấu một thực trạng đáng báo động tại quốc gia này: Thiếu hụt năng lượng điện cho các trung tâm dữ liệu.

Theo báo cáo mới nhất từ Goldman Sachs, các trung tâm dữ liệu hiện tiêu thụ khoảng 6% tổng lượng điện của Mỹ và con số này dự kiến sẽ vọt lên 11% vào năm 2030. Và hệ thống điện lực và mạng lưới điện già cỗi của quốc gia này không thể theo kịp tốc độ mở rộng của công nghệ:

Công suất lưới điện dự phòng tại Mỹ đã giảm từ 26% xuống còn 19%, và được dự báo có nguy cơ tụt xuống dưới ngưỡng an toàn 15% vào cuối thập kỷ này. Tại các khu vực trọng điểm như Bắc Virginia hay Ohio, các công ty điện lực đã buộc phải từ chối yêu cầu kết nối hàng chục gigawatt điện vì quá tải. Thời gian chờ để hòa lưới một dự án mới hiện có thể lên tới 7 năm.

Giới phân tích cảnh báo, việc xây dựng hàng nghìn trung tâm dữ liệu tỷ đô sẽ trở nên vô nghĩa nếu không có nguồn điện ổn định để vận hành chúng.

Ước tính khả năng lấp đầy trung tâm dữ liệu - Nguồn: Goldman Sachs

Chiến lược của Trung Quốc: Tối ưu thuật toán và tự chủ năng lượng

Trái ngược với sự bế tắc về hạ tầng điện lưới của Mỹ, Trung Quốc đã lựa chọn một lối đi khác biệt: Tối ưu hóa phần mềm kết hợp với tự chủ năng lượng giá rẻ.

Thay vì chạy đua xây dựng các mô hình tiêu tốn năng lượng khổng lồ, Trung Quốc tập trung vào hiệu suất kinh tế. Các mô hình AI nội địa như DeepSeek, Qwen hay Baichuan đang chứng minh hiệu quả vượt trội về mặt chi phí.

DeepSeek đào tạo mô hình với 5-6 triệu USD, rẻ hơn 280 lần ChatGPT. Mặc dù còn nhiều sự tranh luận về con số này, tuy nhiên, nó cũng chứng minh được hiệu quả kinh tế của công cụ AI này khi mà Trung Quốc chỉ cần đến hơn 400 trung tâm dữ liệu để có thể vận hành 3 mô hình AI với hiệu suất không thua kém các công cụ đến từ Hoa Kỳ.

Mô hình "tình báo giá rẻ" này cho phép Trung Quốc triển khai AI rộng rãi mà không gây áp lực quá lớn lên hạ tầng phần cứng ngay lập tức.

Và lợi thế lớn nhất của Trung Quốc nằm ở năng lực sản xuất điện. Đến cuối năm 2025, công suất điện lắp đặt của quốc gia này dự kiến đạt 3,99 nghìn tỷ watt. Đáng chú ý, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã bổ sung 197 gigawatt điện mặt trời.

Dự báo đến năm 2030, Trung Quốc sẽ dư thừa khoảng 400 gigawatt điện dự phòng, gấp 3 lần nhu cầu năng lượng của toàn bộ hệ thống trung tâm dữ liệu toàn cầu hiện nay. Điều này biến điện năng tại Trung Quốc thành một nguồn tài nguyên "rẻ và sẵn có" để phục vụ cho tham vọng AI.

Chìa khóa vàng trong sự trỗi dậy của năng lượng sạch

Với gần 200 gigawatt điện mặt trời được bổ sung vào nguồn năng lượng quốc gia, Trung Quốc đang nắm giữ chìa khóa vàng của kỷ nguyên mới. Và bạc chính là chiếc chìa khóa mà quốc gia này đang kiểm soát một cách chặt chẽ.

Kim loại quý màu trắng này là kim loại có tính dẫn điện tốt nhất trong tự nhiên, là thành phần không thể thiếu trong bột tráng bạc dùng để sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời. Việc Trung Quốc lắp đặt 197 gigawatt điện mặt trời trong thời gian ngắn đồng nghĩa với việc họ đã tiêu thụ và tích trữ một lượng bạc vật chất khổng lồ.

Đặc biệt, sự chuyển dịch sang công nghệ pin mặt trời thế hệ mới như TOPCon và HJT, đòi hỏi lượng bạc cao hơn từ 20-50% so với công nghệ cũ. Điều này càng khiến cho việc tự chủ nguồn cung bạc càng giúp Trung Quốc giữ vững lợi thế về nguồn năng lượng tái tạo của mình.

Việc thống trị sản xuất pin mặt trời giúp Trung Quốc tạo ra nguồn điện giá rẻ để "nuôi" AI mà không phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch hay lưới điện quá tải. Khi Mỹ và phương Tây nhận ra họ buộc phải phát triển điện mặt trời để cứu vãn các trung tâm dữ liệu, họ sẽ phải đối mặt với bài toán nhập khẩu pin từ Trung Quốc hoặc cạnh tranh mua Bạc trên thị trường quốc tế.

Và cơn sốt bạc đang diễn ra trên toàn cầu càng khẳng định rõ vai trò của kim loại quý này đối với ngành công nghiệp của tương lai. Giá bạc đã tăng hơn 76% kể từ đầu năm 2025. Trong khi đó, thị trường bạc đang hướng tới năm thâm hụt thứ 5 liên tiếp, với mức lũy kế thâm hụt từ năm 2021 đến hết 2025 dự kiến lên đến hơn 25,5 nghìn tấn. Thị trường kim loại quý màu trắng này bước vào giai đoạn thắt chặt mang tính cấu trúc khó có thể thay đổi.

Đối với giới đầu tư, sự dịch chuyển này mang lại tín hiệu rõ ràng: Khi nhu cầu điện và AI bùng nổ, nhu cầu về hạ tầng năng lượng sạch có thể sẽ tăng theo cấp số nhân. Bạc, vốn đã đối mặt với việc thâm hụt cấu trúc, nay lại trở thành kim loại không thể thay thế của ngành năng lượng tái tạo, đứng trước cơ hội trở thành tài sản hưởng lợi lớn nhất trong thập kỷ "AI khát điện" này.

Nguồn: Tổng hợp