Cơn sốt mổ trai lấy ngọc ở Trung Quốc và cái bẫy đánh lừa người tiêu dùng: Người nổi tiếng cũng nghiện, thức thâu đêm để xem livestream

"Cuộc sống giống như một hộp chocolate vậy, bạn sẽ chẳng bao giờ biết rằng bạn sẽ nhận được điều gì tiếp theo".

Câu thoại kinh điển trong phim Forrest Gump rất phù hợp để miêu tả thú tiêu khiển "mổ trai lấy ngọc".

Giữa những tiếng hô của người dẫn chương trình "Wow", "Siêu giá trị", "Mổ được hàng xịn là thu hồi vốn", rất đông người xem qua màn hình điện thoại đã nung nấu ý định kiếm được món hời. 

Chỉ cần gõ cụm từ tìm kiếm "Thử thách mổ trai lấy ngọc" trên các nền tảng video lớn, người Trung Quốc có thể tìm thấy các video có hàng triệu lượt xem.

Tại sao mổ trai lấy ngọc lại gây nghiện như vậy?!

Thực ra đây là câu chuyện không hề mới. 

Người nổi tiếng cũng "nghiện"

Ngay từ nhiều năm trước, các quầy bán ngọc trai thường đã xuất hiện tại các điểm du lịch ở các thành phố lớn ven biển Trung Quốc.

Vào thời điểm đó, nhiều thương nhân nhanh nhạy đã tung ra mặt hàng "hộp mù ngọc trai". Khách hàng có thể chọn một con trai với giá vài chục tệ và mở hộp mù ngay tại chỗ.

Tất nhiên, những viên ngọc trai có kích thước, màu sắc và độ bóng khác nhau. Ngoài ra, các chủ cửa hàng còn mở thêm dịch vụ như đục lỗ, làm vòng cổ, vòng tay...

Ngọc trai vốn chỉ được bán tại các cửa hàng, ngày nay, những người bán hàng càng nhanh nhạy hơn. Họ chuyển hoạt động kinh doanh này lên mạng và kết nối nó với việc phát sóng trực tiếp (livestream).

"Anh bán ngọc trai" - một doanh nhân kinh doanh trang sức ngọc trai nổi tiếng ở Chư Kỵ, Chiết Giang là ví dụ điển hình cho những doanh nhân thành công thông qua livestream.

Trước khi livestream mổ trai lấy ngọc, doanh thu hàng năm trên cửa hàng Taobao của doanh nhân này chỉ là vài triệu Nhân dân tệ.

Năm 2016, anh bắt đầu livestream mổ trai lấy ngọc.  Sau vài năm làm việc chăm chỉ, doanh thu livestream của cửa hàng anh đã tăng lên hàng chục triệu NDT.

Số người xem livestream cao nhất thậm chí có thể lên tới 650.000 người.

Cách bán hàng của "Anh bán ngọc trai" rất đơn giản: một người hô số thứ tự, một người mổ trai.

Với giá 58 NDT, khách hàng có một lần mổ trai và được phối thêm  một dây chuyền bạc với giá ưu đãi 39 NDT.

Khách hàng đặt hàng và lấy số thứ tự dựa trên mã đơn. Khi livestream, MC hô đến số tên người dùng nào thì sẽ mổ trai cho người đó.  Những viên ngọc được mổ sẽ thuộc về người mua.

Sau khi "Anh bán ngọc trai" trở nên nổi tiếng, ngày càng có nhiều người bán ngọc trai gia nhập đội quân livestream.

Những viên ngọc trai đủ kích thước được mổ lấy ra. Người mua cũng ngày càng nhiều,

Không chỉ những người bình thường thích cảm giác hồi hộp khi mở hộp mù mà ngay cả những người nổi tiếng cũng không ngoại lệ.

Ca sĩ nổi tiếng Trung Quốc Phong từng tiết lộ, vợ anh - nữ diễn viên Chương Tử Di cũng rất mê mẩn trò chơi này. Thậm chí thức suốt đêm đến 5h sáng để xem livestream mổ trai lấy ngọc, có lần cô còn mua hẳn hơn 80 con trai về nhà để tự mổ. 

Thấy vậy, có người không khỏi hỏi: Ma lực của việc mổ trai lấy ngọc là gì? Tại sao rất nhiều người, ngay cả những ngôi sao lớn cũng có thể thích thú và nghiện nó?

Tục ngữ Trung Quốc có câu "vạn vật đều có hộp mù" và "mổ trai lấy ngọc" chỉ là một trong số đó.

Ma lực đến từ đâu?

Vậy tại sao hình thức này lại gây nghiện như vậy?

Trước hết, nó được thúc đẩy bởi sự tò mò, con người luôn tò mò về những điều chưa biết và họ sẵn sàng tìm hiểu ngay cả khi có rủi ro.

Điểm hấp dẫn nhất của mổ trai lấy ngọc là trước khi mở con trai, bạn chỉ có thể chắc chắn rằng có ngọc trai trong đó hay không.

Cho dù đó là một viên hay nhiều viên, cho dù đó là một viên ngọc bình thường hay một viên ngọc trai giá trị, bạn sẽ không bao giờ biết cho đến khi bạn mở nó ra.

Chính sự không chắc chắn này kích thích thần kinh và khiến người ta muốn nhanh chóng mổ trai để tìm ngọc.

Khi những viên ngọc trai được mở ra, khả năng cao sẽ là loại bình thường không có gì nổi bật nhưng cũng có một xác suất nhỏ là những viên ngọc trai có chất lượng tương đối tốt.

Loại thú vui bỏ một số tiền nhỏ để có niềm vui lớn đã khiến nhiều người không thể thoát ra được.

So với việc mua một tờ vé số, vốn có xác suất trúng thưởng rất thấp, thì "hộp mù ngọc trai" ít nhất có thể vẫn có thu hoạch, khách hàng không trở về tay trắng.

Điều này một lần nữa thể hiện thuyết kỳ vọng trong tâm lý học: Ngay cả khi có một khoản lỗ tương đối lớn, một khoản lãi nhỏ có thể khiến mọi người cảm thấy hy vọng và sẽ không rời đi trong tuyệt vọng.

Tiểu Vương, người đã mua "hộp mù ngọc trai" nhiều lần, từng bước lọt vào bẫy này.

Kể về trải nghiệm lần đầu đi mua trai, anh vẫn nhớ như in. Để khuyến khích khách hàng mới đặt hàng, nhiều người bán tung gói bán hữu nghị 99 tệ 4 con trai. 

Tiểu Vương, người đã dành hơn một giờ xem livestream, nhìn những người mua khác lần lượt chốt đơn đã không kiềm lòng, tự đặt một đơn.

Con trai đầu tiên mổ cho ra một viên ngọc trai tròn hoàn hảo 12 mm, to, tròn và sáng. Tiểu Vương phấn khích hét lên trước ống kính, nghĩ rằng mình thật may mắn.

Người bán hàng cũng nói: "May mắn thật đấy, viên thứ nhất mà đã chất lượng thế rồi".

Ngụ ý là với sự may mắn như vậy, Tiểu Vương chắc sẽ có được những viên ngọc trai chất lượng hơn ở những con trai sau.

Nhưng 2 viên tiếp theo vừa bé, vừa đục. Đến viên cuối cùng, người bán đột nhiên hết lớn: "Wow, một viên màu tím. Thế này ông chủ mắng tôi mất, đơn này đền nặng rồi".

Những bình luận dưới màn hình livestream cũng khích lệ rằng "viên này thu hồi vốn đấy mà", "kiếm được đấy"...

Chỉ trong vài phút, Tiểu Vương đã trải qua sự thay đổi tâm lý từ phấn khích sang hụt hẫng rồi sung sướng tột cùng.

Khi người bán hỏi lại, một viên đã thu hồi vốn, may mắn như vậy, bạn có muốn thử gói cao cấp 288 NDT không, xác suất nhận được sản phẩm chất lượng cao sẽ cao hơn.

Tiểu Vương, người vẫn còn đang lâng lâng phấn khích, ngay lập tức đặt hàng.

Chỉ là lần mổ này, những viên ngọc trai mặc dù lớn hơn lần trước nhưng độ bóng cùng màu sắc lại không có cải thiện đáng kể.

Nếu không phải lúc đó là 2 giờ đêm và hôm sau vẫn phải đi làm, Tiểu Vương sẽ tiếp tục thử vận ​​​​may của mình.

Ngày hôm sau, Tiểu Vương lại đặt 10 con trai ở một cửa hàng livestream khác nhưng anh vẫn không tìm thấy viên màu tím yêu thích. 

Chơi lớn thiệt thân

Sau đó, có người hỏi Tiểu Vương, tại sao anh lại bị ám ảnh bởi viên ngọc màu tím như vậy.

Tiểu Vương nói rằng vì anh ta đã chi rất nhiều tiền và mổ rất nhiều trai nhưng chỉ nhận được một viên màu tím, không đủ để làm bộ trang sức.

Nếu dừng lại ở thời điểm này, chẳng phải tiền bạc và thời gian đã bỏ ra trước đó sẽ bị lãng phí hay sao?

Trên thực tế, đây là một trong những lý do quan trọng khiến "nền kinh tế" hộp mù thu hút khách hàng.

Con người rất sợ mất mát, nếu không giành được thứ mình thích thì thời gian và tiền bạc đầu tư trước đó sẽ trở thành "chi phí chìm" không thể bù đắp được.

Ác cảm mất mát mạnh mẽ sẽ khiến người ta tiếp tục mua, cố gắng phục hồi "chi phí chìm" trước đó.

Họ luôn tưởng tượng rằng nếu họ có thể kiếm được một viên ngọc màu tím khác, thì những viên ngọc trai bình thường trước đây sẽ không lỗ. Thậm chí có thể được đảo ngược.

"Hộp mù ngọc trai" này giống như mua một tờ vé số.

Trong số mấy con trai giống nhau, khách hàng luôn nghĩ mình là người may mắn nhất, mong "trúng lớn".

Đầu tư vốn nhỏ và mơ về việc thu được lợi nhuận khổng lồ chính là giấc mơ mà hộp mù ngọc trai mang lại cho người chơi.

Tuy nhiên, hầu hết người mua ngọc trai mua vì tò mò chứ không phải vì có kiến thức đầy đủ. Toàn bộ quá trình livestream, người bán cũng chỉ quan tâm đến việc mổ trai và sẽ không giải thích kiến ​​​​thức về ngọc trai.

Ngọc trai được chia thành ngọc trai nước ngọt và ngọc trai nước mặn. Hiện hơn 99% ngọc trai bán trên thị trường, dù là ngọc trai nước biển hay ngọc trai nước ngọt, đều là ngọc trai nuôi.

Ngay cả những viên ngọc trai của các gia đình hoàng gia và các ngôi sao sở hữu hầu hết đều được nuôi nhân tạo.

Ngọc trai tự nhiên thực sự rất quý hiếm và rất giá trị, lên tới hàng triệu USD.

Mặc dù người bán đã nhiều lần khoe về việc ngọc trai của họ chất lượng và giá trị nhưng trên thực tế, ngọc trai nước ngọt được mổ trong các livestream có chất lượng không cao.

Điều này khiến nhiều người mua thường thất vọng khi họ thực sự nhận được hàng.

Trên thực tế, mổ trai lấy ngọc không phải mặt hàng có lãi cao nhất của các cửa hàng này, đa phần lợi nhuận đến từ các dịch vụ gia công liên quan.

Trên thực tế, để mổ được những viên ngọc trai thực sự có giá trị không hề dễ dàng như vậy, hầu hết ngọc trai nước ngọt được bán qua livestream đều là những viên ngọc trai có bề mặt sần sùi, không tròn trịa.

Những viên này thực tế chẳng có giá trị, thậm chí chúng được chất đống trong bao tải để bán sỉ.

Ngày nay, hình thức livestream đã giúp những viên ngọc trai đựng trong bao tải có "lối thoát" tốt hơn.

"Hộp mù ngọc trai" bắt trúng tâm lý người tiêu dùng và thu hút vô số người trả tiền.

Thú tiêu khiển mổ trai lấy ngọc này, chơi nhỏ thì dễ chịu mà chơi lớn thì hại thân.

Theo The Paper