Cơn đau đầu của Mỹ: Thiếu lao động trầm trọng, phải cân nhắc cho trẻ vị thành niên lao động hưởng lương hợp pháp

Theo tờ Business Insider (BI), các chính trị gia tại bang Iowa và Minnesota đang đệ trình bộ luật mới nhằm nới rộng độ tuổi lao động được pháp luật bảo vệ tại các bang này. Động thái này diễn ra trong bối cảnh thị trường lao động tại đây thiếu cung trầm trọng.

Số liệu thống kê chính thức cho thấy Minnesota thiếu khoảng 90.000 lao động sau mùa dịch, biến bang này thành nơi khủng hoảng lao động nặng nhất Mỹ. Tương tự, Iowa cũng thiếu khoảng 75.000 lao động vào tháng 12/2022.

“Nhu cầu tuyển dụng lao động cơ sở đang khá lớn và chúng tạo nên lỗ hổng trên thị trường. Thật không may là những lao động tuổi vị thành niên lại trở thành đối tượng bị nhắm đến để lấp lỗ hổng này”, cựu chuyên gia David Weil của Bộ lao động Mỹ nói.

Theo BI, bộ luật mới nhắm đến 2 vấn đề. Thứ nhất là cho phép trẻ em vị thành niên được lao động hưởng lương hợp pháp, thứ 2 là bảo vệ quyền lợi của các chủ doanh nghiệp khỏi nghĩa vụ chăm lo cho những đứa trẻ này khi ốm đau hoặc tai nạn bởi chúng không có bảo hiểm lao động.

Tuy nhiên nhiều chuyên gia nhận định bộ luật có lẽ sẽ chỉ thông qua được vế thứ nhất chứ không được chấp nhận vế sau. Nguyên nhân chính là những công việc chủ yếu tại bang Minnesota hiện đang thiếu lao động thuộc ngành xây dựng, còn ở Iowa là đóng gói thực phẩm, đều là những mảng có độ nguy hiểm cao.

Trên thực tế, việc nhiều chính trị gia vận động hành lang để nới độ tuổi lao động tại Mỹ đã gia tăng tấp nập kể từ năm 2015 đến nay do nước này ngày một thiếu nhân công cơ sở, ám chỉ những lao động không cần tay nghề cao.

Theo BI, tình hình thiếu lao động hậu dịch đã khiến nhiều doanh nghiệp buộc phải thuê nhân viên ở độ tuổi bị thành niên và bị phạt nặng. Ngoài ra, ngày càng nhiều doanh nghiệp nhận ra họ không thể nâng độ tuổi nghỉ hưu để dựa dẫm vào những lao động đã quá già như một số nước đang làm ở Châu Âu được.

Tại Pháp, việc chính phủ nâng độ tuổi nghỉ hưu đã kích động làn sóng biểu tình do nhiều lao động buộc phải chấp nhận làm thêm nếu muốn nhận lượng hưu khi hết tuổi, trong khi nhiều người đã nghỉ hưu chợt nhận ra mình chưa đến tuổi nhận trợ cấp theo quy định mới.

Nghị sĩ Rich Draheim, người đứng đầu dự thảo luật mới tại Minnesota cho biết việc tuyển dụng lao động độ tuổi vị thành niên sẽ cho những đứa trẻ này học hỏi thêm kinh nghiệm lẫn kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Thêm nữa, nhiều doanh nghiệp cũng đang khó khăn để có thể nâng lương thêm nữa cho người lao động.

“Việc từ chối cơ hội làm việc cho những lao động vị thành niên chỉ vì chúng chưa đủ tuổi sẽ khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong thời buổi hiện nay. Việc được đi làm sẽ dạy tay nghề, kiến thức và kinh nghiệm cho chúng, chuẩn bị hành trang sự nghiệp cho tương lai và thậm chí gắn bó chúng với ngành”, nghị sĩ Draheim nhấn mạnh.

Trong khi đó, chuyên gia Debbie Berkowitz của trường đại học Georgetown University đánh giá phần lớn những đứa trẻ muốn đi làm đến từ các gia đình nghèo, nhập cư ở Mỹ. Ngoài ra, bà Berkowitz cho rằng phần lớn những công việc cần tuyển lao động trẻ vị thành niên có yêu cầu kỹ năng thấp, thậm chí là nặng nhọc và chẳng giúp chúng tích lũy được kinh nghiệm gì nhiều.

Lan rộng

Tờ BI cho biết không riêng gì Iowa và Minnesota, nhiều bang khác của Mỹ cũng đang đệ trình dự thảo nới rộng độ tuổi lao động cho trẻ vị thành niên.

Thậm chí tại bang Winconsin, bộ luật cho phép lao động vị thành niên 14-15 tuổi làm việc đã được thông qua nhưng sau đó đã bị Thống đốc bang dùng quyền phủ quyết.

Tại Ohio, bộ luật mới ban hành cho phép kéo dài thời gian lao động trẻ em được làm việc dưới sự giám sát của cha mẹ.

Quay trở lại dự thảo luật ở Minnesota, bang này nhắm tới lao động trẻ em 16-17 tuổi, trong khi Iowa thì hạ thấp tới 14-15 tuổi.

Theo BI, dự thảo luật ở Iowa liệt kê khá chi tiết những công việc không được phép tuyển dụng lao động vị thành niên. Tuy nhiên, dự thảo này cũng để một đường lui khi ghi rõ những trẻ em 14-17 tuổi vẫn có thể làm việc nếu đang tham gia một chương trình thực tập của trường học hoặc các chương trình có liên quan.

Nói cách khác, doanh nghiệp phải chứng minh được việc tuyển dụng lao động trẻ em phải có liên quan đến việc giáo dục, giảng dạy kinh nghiệm nghề nghiệp hoặc đào tạo.

Tuy nhiên dự thảo mới này xung đột với bộ luật năm 1938 được ký bởi Cố Tổng thống Mỹ Franklin D Rosevelt, qua đó cấm trẻ vị thành niên làm việc cho các nhà máy xay thịt hoặc xây dựng, ngoại trừ những thiếu niên 16-17 tuổi tham gia chương trình thực tế của nhà trường.

Xay thịt

Ngành công nghiệp xay thịt tại Iowa đang khủng hoảng lao động nghiêm trọng sau mùa dịch Covid-19. Hàng chục nghìn lao động nhà máy có khả năng phơi nhiễm dịch bệnh đã khiến nhiều cơ sở phải đóng cửa, nhiều người phải bỏ việc để kiếm thu nhập khác hoặc do lo sợ nhiễm bệnh.

Khi đại dịch đi qua, các nhà máy mở cửa trở lại nhưng chẳng tuyển được đủ nhân công.

“Chúng tôi đang cần giúp đỡ khẩn cấp. Ngành này đang chết dần khi hầu hết lao động là những ông bà già ngoài 60 tuổi, vốn rất dễ dính dịch bệnh và họ cũng sắp phải nghỉ hưu”, chủ nhà máy Karl Jones của Jones Farm Market nói.

Hàng loạt những nghiên cứu cho thấy với mức lương hiện tại không đuổi kịp lạm phát, cộng với rủi ro lây nhiễm dịch bệnh, rất nhiều lao động không muốn quay lại nhà máy xay thịt.

Tất nhiên, việc nâng lương để hút lao động cũng là một giải pháp, thế nhưng có vẻ các doanh nhân và chính trị gia lại thích lao động trẻ vị thành niên hơn.

*Nguồn: BI