Trong thế giới mà sự giàu có thường gắn liền với những du thuyền triệu đô, biệt thự ngập tràn tiện nghi và những bộ sưu tập xe hơi đắt tiền, David Ross Cheriton – giáo sư khoa học máy tính tại Stanford và tỷ phú công nghệ – lại đi ngược dòng.
Sở hữu khối tài sản gần 20 tỷ USD, ông vẫn tự cắt tóc cho bản thân chứ chẳng chịu ra ngoài quán, lái chiếc xe Volkswagen Vanagon đời 1986 cho đến khi hỏng không chạy được mới chịu thay, vẫn sống trong ngôi nhà mua từ thập niên 1980.
Người đàn ông này thậm chí còn thường xuyên gói một nửa đồ ăn khi dùng bữa ngoài nhà hàng để mang về cho bữa tiếp hoặc cho ngày hôm sau và chỉ mua cà phê khi có phiếu giảm giá.
Chính điều này khiến Cheriton có biệt danh là "tỷ phú kỳ lạ nhất Thung lũng Silicon".
Giản dị không phải vì thiếu, mà vì đủ
Bản thân Cheriton là giáo sư công nghệ máy tính tại trường đại học Stanford University, nơi ông sáng lập và lãnh đạo tập đoàn Distributed Systems Group. Vị "nhà giáo" cũng là chuyên gia đầu tư cho mảng công nghệ khi từng đổ 200.000 USD cho Google trong những ngày đầu công ty thành lập.
Theo nhiều tính toán, tổng tài sản của Cheriton đã tăng từ 9,4 tỷ USD năm 2023 lên khoảng 19,8 tỷ USD hiện nay.
Cheriton từng nói: "Tôi chỉ cần thứ gì đưa mình từ A đến B" khi nói về chiếc xe cũ. Với ông, sự ổn định và tính thực dụng quan trọng hơn việc thay đổi để chạy theo thị hiếu. Ngôi nhà hơn 35 năm tuổi không có hồ bơi hay rạp chiếu phim đối với ông lại là biểu tượng của sự yên tâm, không mất thời gian và năng lượng quản lý những tiện nghi phức tạp.
Ông cũng chỉ nghỉ làm đi du lịch duy nhất 1 lần trong đời, còn lại thì "cắm mặt" vào công việc.
Điều trớ trêu là trong lần du lịch duy nhất đó, Cheriton đến Maui-Hawai để lướt thuyền buồm để rồi tự gọi mình là "hư hỏng", thậm chí còn bực bội vì đã tiêu tiền cho chuyến đi này.
Quan điểm của Cheriton thẳng thắn đến mức gây sốc trong giới siêu giàu: việc sở hữu 13 phòng tắm là "đáng xấu hổ" và là dấu hiệu của sự kém hiểu biết. Ông tin rằng phung phí không chỉ là sai lầm tài chính mà còn là biểu hiện của nhận thức sai lệch về giá trị thực.
"Có những người mua nhà xây đến 13 cái nhà tắm hoặc tương tự như vậy. Nói thật là tôi nghĩ họ có vấn đề về thần kinh", Cheriton thừa nhận.
Không phải ngẫu nhiên ông nằm trong danh sách "Tỷ phú sống giản dị" cùng Warren Buffett và Ingvar Kamprad. Cheriton chọn cách sống kín đáo, tập trung vào công việc và dành nguồn lực cho những mục tiêu có ích lâu dài.
"Nếu một tỷ phú không cần đến những thứ đó thì tại sao tôi phải mua chúng?", Cheriton nói khi được hỏi tại sao ông không mua xe sang hay biệt thự để hưởng thụ cuộc sống.
Theo Cheriton, dù thừa tiền hưởng thụ một cuộc sống thoải mái nhưng ông không làm vậy, một phần do chịu ảnh hưởng từ những người bạn tỷ phú làm giàu từ tay trắng. Vị giáo sư này cho biết việc chọn bạn mà chơi rất quan trọng, nếu muốn thành công thì phải chơi với những người thực sự thành công và học hỏi từ phong cách sống cũng như làm việc của họ.
"Hãy chọn bạn mà chơi. Bản thân tôi đã học hỏi được rất nhiều điều từ những người bạn giàu có mà tôi phải mất hàng năm trời xây dựng mối quan hệ", tỷ phú Cheriton khuyên nhủ.
Là một trong những nhà đầu tư thiên thần thành công nhất Thung lũng Silicon, Cheriton nổi tiếng với khoản 100.000 USD đầu tư vào Google năm 1998 – mang lại lợi nhuận hàng tỷ USD. Nhưng ông không chạy theo mọi cơ hội sinh lời, mà chỉ rót vốn vào những lĩnh vực mình hiểu rõ và tin chắc vào giá trị công nghệ mà dự án mang lại.
"Quy luật sống của tôi là sẽ không chi tiêu nếu không thể giải thích cho cha mẹ mình về quyết định đó mà không cảm thấy có lỗi hay xấu hổ", Cheriton nói.
Trên thực tế, quy luật này của Cheriton được ông áp dụng cho cả chi tiêu lẫn đầu tư. Sống một cuộc sống tiết kiệm, chỉ đầu tư vào những thứ mà mình giải thích được, tin tưởng được.
"Trong lịch sử chiến tranh, bạn sẽ thấy rất nhiều trận đánh mà những vị tướng giỏi với đội quân hùng hậu của mình thua vì tham chiến trên chiến trường mà họ không hiểu rõ. Tương tự như trong kinh doanh, bạn sẽ phải coi thương trường là chiến trường, hiểu rõ về nó nếu không muốn thua", giáo sư Cheriton nhấn mạnh.
Đặc biệt, Cheriton rất ghét đầu cơ hay những cơ hội làm ăn chụp giật, lướt sóng nhất thời.
"Tôi tìm kiếm những cơ hội đầu tư không chỉ sinh lời mà còn gia tăng được giá trị công nghệ thực tế cho xã hội. Trên thực tế công nghệ là một lợi thế cực lớn trong đầu tư. Thay vì chỉ ngồi cầu nguyện thì tôi đầu tư tiền bạc, thời gian cho những hãng công nghệ mà tôi tin rằng chắc chắn họ sẽ thành công trong tương lai. Tôi đối xử với những startup này như con của mình vậy thay vì coi chúng như những con gà đẻ trứng vàng", tỷ phú Cheriton cho biết.
Vẫn giảng dạy tại Stanford, ông không nghỉ hưu sớm như nhiều đồng nghiệp giàu có khác. Giáo dục và nghiên cứu không chỉ là nghề nghiệp, mà là niềm đam mê và trách nhiệm.
Do là giáo sư đại học nên Cheriton rất bận. Trên thực tế ngay cả khi có thể dành ra thời gian rảnh thì ông cũng chẳng làm điều đó vì luôn muốn được lao động, sống không cảm thấy hối tiếc thay vì nghỉ ngơi tiêu xài hoang phí.
"Tôi có rất nhiều việc phải làm. Nếu như tốn thời gian đi mua những thứ như xe hạng sang thì sẽ phải tốn thời gian tìm hiểu, lựa chọn. Tôi không thích điều đó", ông Cheriton nói.
Theo những người thân quen với Cheriton, vị tỷ phú này có lịch làm việc khá cố định. Trong khi nhiều sinh viên đại học bớt ăn ngủ để tham gia các cuộc vui hay những hoạt động giải trí thì Cheriton tuân thủ nghiêm ngặt về giờ giấc sinh hoạt nhằm đảm bảo sức khỏe cho công việc.
"Suy nghĩ của ông ấy ở một tầm khác rồi", tờ Money Mozart viết về Cheriton.
Trách nhiệm lớn
Sống tằn tiện là vậy nhưng Cheriton lại chi rất nhiều tiền làm từ thiện. Vị tỷ phú này từng rút ví 25 triệu USD tài trợ cho những sinh viên nghiên cứu tốt nghiệp của trường đại học Waterloo, quyên góp 7,5 triệu USD cho trường đại học British Columbia và 12 triệu USD cho trường đại học Stanford nơi ông đang giảng dạy.
Với Cheriton, việc đầu tư vào giáo dục và công nghệ là trách nhiệm của những người thành công, một cách để tạo ra giá trị bền vững cho xã hội. Khoản đầu tư vào Google ngày xưa không chỉ mang lại cho ông lợi nhuận khổng lồ, mà còn là minh chứng cho triết lý này: đầu tư vào những gì có thể thay đổi thế giới, chứ không phải vào những thứ phù phiếm.
Những sinh viên của trường Stanford University cho biết giáo sư Cheriton là một người có tiêu chuẩn cao đến mức điên rồ. Vị tỷ phú này thường xuyên khuyên học sinh của mình hãy nghĩ lớn và làm những điều lớn lao cho thế giới.
Với những thành công từng đạt được cho các thương vụ đầu tư công nghệ, Cheriton hiểu rằng cần có một tầm nhìn rộng, dám nghĩ lớn thì mới có thể lựa chọn được những startup "béo bở", vừa gây dựng được tiền bạc vừa đóng góp cho xã hội.
Bản thân Cheriton là đồng sáng lập của những công ty có tiếng như Arista Networks, (IPO năm 2014), Granite Systems (bán cho Cisco năm 1996) và Kealia (bán cho Sun Microsystems năm 2004).
Vị tỷ phú này cũng là nhà đầu tư thiên thần khi rót vốn cho VM Ware từ những ngày đầu thành lập. Năm 2004, EMC đã mua lại startup này với giá 625 triệu USD và phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) thành công vào năm 2007.
Tỷ phú Cheriton là minh chứng cho nhận định: giàu có không đồng nghĩa với tiêu xài phô trương. Trong một thế giới bị ám ảnh bởi hình ảnh và sự thể hiện, ông cho thấy sức mạnh của việc "nghĩ lớn" nhưng "sống nhỏ" – tập trung vào giá trị bền vững thay vì hào nhoáng nhất thời.
Có lẽ, điều làm nên sự khác biệt của David Cheriton không chỉ là số tài sản trên giấy tờ, mà là cách ông quản trị tài sản lớn nhất của đời mình: thời gian, trí tuệ và nguyên tắc sống.
*Nguồn: Forbes, Business Insider
.png "Buồn của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á: GDP tăng vọt nhưng doanh nghiệp chỉ mong ‘tồn tại’ không dám mở rộng, chật vật tránh sa thải, nợ lương")
.png "Khai giảng khoá cập nhật kiến thức nghiệp vụ thẩm định giá CN2025.14 tại TP.HCM")
