Chuyện Nhà Động vật học người Anh ‘phải lòng’ Việt Nam: 4 năm gắn bó với resort 5 sao nơi du khách ‘không thêm yêu thiên nhiên không về’!

Tôi gặp Anthony Barker vào một buổi sáng tháng 1 ấm áp. Sau những ngày âm u, mưa nhỏ kéo dài, ánh nắng xuất hiện dường như đã tiếp thêm năng lượng cho vạn vật và con người trên bán đảo Sơn Trà.

Chàng trai 29 tuổi người Anh là người đồng hành cùng tôi trong chuyến khám phá thiên nhiên của khu nghỉ dưỡng InterContinental Danang Sun Peninsula Resort. Ngồi trên chiếc xe buggy điện, chúng tôi bắt đầu hành trình, mở ra những câu chuyện thú vị về thiên nhiên và con người nơi đây.

Con đường xuyên suốt resort không quá lớn, vừa đủ chỗ cho hai chiếc buggy ngược chiều đi qua nhau. Sẽ không ngoa chút nào khi nói rằng cả khu resort được thiên nhiên, cây cối ôm trọn.

Anthony lái xe chậm rãi, thỉnh thoảng hỏi tôi có biết những chiếc cây chúng tôi thấy trên đường là cây gì không. Anh giải thích rằng ở resort có nhiều đàn khỉ và Voọc chà vá chân nâu (loài được tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới xếp vào danh sách các loài động vật cần được bảo vệ vô điều kiện), vì thế, resort đã trồng nhiều loại cây là thức ăn yêu thích của chúng để hỗ trợ nguồn thực phẩm cho chúng.

Là Nhà Động vật học của resort, bằng kinh nghiệm của mình, Anthony có thể nhận biết được có đàn khỉ nào ở gần hay không bằng cách quan sát lá cây rải rác trên đường. Nếu chúng còn xanh và chỉ xuất hiện ở một đoạn đường ngắn, đó là dấu hiệu cho thấy những con khỉ đã từng đến đó kiếm ăn.

Sau khi dừng xe một lúc để quan sát lũ khỉ, chúng tôi tiếp tục hành trình. Tôi tranh thủ hỏi chuyện anh chàng “hướng dẫn viên” dễ mến.

Cơ duyên nào đưa anh tới với InterContinental Danang Sun Peninsula Resort?

“Tôi học ngành Động vật học tại Đại học ở Anh. Thời gian đó, tôi có làm một số đề tài chuyên môn nhỏ về linh trưởng, biển và môi trường. Tốt nghiệp xong, tôi làm việc cho một cơ quan chính phủ về môi trường.

Tuy nhiên, do thời tiết quá lạnh nên tôi muốn tìm một nơi ấm áp hơn và tôi đã chọn Việt Nam. Tôi rất yêu Việt Nam, rất thích các món ăn Việt và đã khám phá nhiều tỉnh thành trên khắp đất nước của các bạn.

Ban đầu, tôi đến Đà Nẵng vào kỳ nghỉ, sau đó, tôi làm việc trong một trường quốc tế, giảng dạy các môn khoa học. Tôi thường đến đây vào cuối tuần, nơi tôi có thể quan sát các loài động vật hoang dã, đặc biệt là Voọc chà vá chân nâu. Tôi trở thành bạn với Nhà Động vật học của resort và khi anh ấy nghỉ việc, tôi đảm nhiệm vị trí đó. Tôi đến Việt Nam từ 5 năm trước và đã có 4 năm làm việc tại đây”.

Khi Anthony nói chuyện và đặc biệt là khi anh giới thiệu về các loại cây cối, động vật trong resort, tôi có thể cảm nhận được nhiệt huyết, sự hào hứng của chàng trai này dù có lẽ anh đã đưa rất nhiều lượt khách đi tham quan trong suốt thời gian qua và đã quá quen thuộc với chúng.

Vì tò mò, tôi hỏi thêm về một ngày làm việc thông thường của Anthony. Anh chia sẻ:

“Phần lớn công việc của tôi là kiểm tra vào buổi sáng để đảm bảo rằng các bộ phận liên quan đang hoạt động chính xác cũng như xem xét để đảm bảo không có thay đổi lớn nào diễn ra trong đêm hôm trước. Ví dụ, tôi luôn bắt đầu bằng cách đi bộ xung quanh toàn bộ khu resort. Trong thời gian đó, tôi xem xét các khu vực, ghi chép, ghi âm dữ liệu.

Nhiều loài động vật ở đây hoạt động vào sáng sớm hoặc về đêm. Một phần công việc của tôi là ước lượng số lượng cá thể của mỗi quần thể. Khi gặp một gia đình động vật nào đó, tôi thường nhớ xem đó là gia đình nào và ghi âm lại dữ liệu để sau này so sánh về sự biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật.

Thật thú vị khi có thể dùng dữ liệu ghi chép được để biết rằng một loài vật xuất hiện vào thời gian nào trong năm hay số lượng của chúng thay đổi ra sao. Với tình trạng biến đổi khí hậu như hiện nay, những dữ liệu đó rất hữu ích trong tương lai.

Ngoài ra, tôi cũng làm việc trong văn phòng. Nếu có tour khám phá thiên nhiên vào buổi sáng, tôi sẽ lái xe đưa các vị khách đi tham quan. Trong quá trình đó, tôi thường lồng ghép các thông tin, câu chuyện thú vị để bồi đắp tình yêu của họ với thiên nhiên”.

Sau khi đi dọc bờ biển, Anthony lái xe lên một con dốc, nơi một bác tài xe buggy khác nói rằng đoàn của họ đã gặp một gia đình Voọc chà vá chân nâu. Theo Anthony, không phải lúc nào các vị khách cũng đủ may mắn để gặp được chúng trong chuyến đi của mình.

Và may thay, chúng tôi đã không phải chờ lâu. Khi phát hiện ra một vài chú Voọc chà vá chân nâu trên cây, Anthony dừng xe, bảo tôi đi sang phía bên kia đường để quan sát từ xa, tránh nhìn thẳng vào mắt chúng để cho thấy tôi không phải một mối đe dọa.

Đây là lần đầu tiên tôi có dịp ở gần loài động vật hoang dã quý hiếm này ngoài đời và tôi thực sự rất hào hứng. Theo Anthony, để tìm chúng giữa rừng cây, bạn chỉ cần để ý chiếc đuôi dài màu trắng dễ nhận biết của chúng.

Ngắm nhìn Voọc chà vá chân nâu một lúc, tôi phát hiện ra rằng phía trên đầu mình có một chiếc cầu vắt từ phía bên kia đường sang phía chiếc cây mà gia đình nhà Voọc chà vá chân nâu đang nghỉ ngơi.

Anthony giải thích:

“Resort đã tạo ra những cây cầu dây treo (hay còn được gọi là ‘Cầu Khỉ’) tại một số lối đi. Các tán cây có thể đóng vai trò như cầu khỉ nhưng ở những điểm không có cây cối vươn cao, chúng tôi quyết định treo dây hoặc chế tác ra những chiếc cầu bằng gỗ để giúp chúng di chuyển dễ dàng hơn.

Cầu Khỉ đặc biệt hữu ích với Voọc chà vá chân nâu vì chúng rất hiếm khi di chuyển dưới đất. Chúng ăn lá cây và dành toàn bộ cuộc đời của mình trên cây. Bằng việc xây Cầu Khỉ và bảo vệ những chiếc cây nối từ phía bên này sang phía bên kia đường, chúng tôi muốn tạo cho chúng, như một thế giới riêng để di chuyển và tìm kiếm thức ăn”.

Trong phòng nghỉ và trên đường đi, resort thông báo quy định không cho khỉ ăn, tại sao lại như vậy, thưa anh?

“Nhiều người nghĩ rằng cho khỉ ăn là tốt cho chúng vì chúng cần thức ăn để sinh tồn nhưng đó là quan niệm sai lầm. Một phần của việc sống hòa thuận với thiên nhiên là để những loài động vật ở đó sinh tồn một cách tự nhiên và chỉ quan sát, hỗ trợ từ xa.

Khi con người sống cùng tự nhiên như ở đây, có 5 mức độ mà số lượng cá thể của loài này có thể thay đổi. Mức độ đầu tiên là chúng sợ sệt, ít khi xuất hiện và mức độ cuối cùng là chúng trở nên phụ thuộc vào con người. Ví dụ, nếu cho chúng ăn quá nhiều, số cá thể có thể tăng quá mức. Khi đó, khu vực sinh sống không đủ nguồn thức ăn tự nhiên và chúng sẽ phụ thuộc 100% vào con người.

Những chú khỉ con sẽ học các thế hệ đi trước cách xin đồ ăn của con người chứ không phải kiếm ăn trong tự nhiên. Điều đó dẫn đến việc chúng ta có những con khỉ sống trong rừng nhưng không còn hoang dã nữa. Nếu hình thành cho chúng thói quen xin ăn và một ngày nào đó, con người không còn ở đó, chúng sẽ không biết cách để kiếm ăn trong tự nhiên.

Khỉ là loài phổ biến trên thế giới. Ở Nhật, Ấn Độ, Trung Quốc, có nơi có những đàn khỉ rất lớn và không được kiểm soát. Trong thời kỳ đại dịch, nhiều đàn khỉ ở Thái Lan đã nổi điên phá phách vì không được cho ăn bởi khách du lịch. Còn tại đây, những chú khỉ có thể kiếm ăn mà không cần phụ thuộc vào con người”.

Theo anh, đâu là trọng tâm của chương trình bảo vệ đa dạng sinh học mà InterContinental Danang Sun Peninsula Resort thực hiện?

“Chúng tôi muốn mọi thứ không chỉ dừng lại ở bảo vệ. Chúng ta đang ở trong thế giới phát triển và mở rộng không ngừng. Chúng tôi muốn biến mình thành một ví dụ điển hình về việc chung sống hài hòa với thiên nhiên và hỗ trợ những nơi cần sự giúp đỡ.

Trong tương lai, chúng tôi muốn truyền cảm hứng để các công ty khác làm điều chúng tôi đã làm, không chỉ trong lĩnh vực khách sạn mà tất cả các lĩnh vực… Chúng tôi muốn tạo ra tương lai nơi con người sống hài hòa cùng thiên nhiên.

Tất nhiên, chặng đường còn rất dài để đạt tới trạng thái 100% bền vững nhưng chúng tôi nhận thấy mình đang đi đúng hướng.

Trên thế giới, Singapore là ví dụ tuyệt vời khi trở thành một thành phố xanh và tôi hi vọng sẽ có nhiều thành phố như vậy trong tương lai. Tôi cho rằng các khu nghỉ dưỡng xanh sẽ ngày càng trở nên phổ biến và InterContinental Danang Sun Peninsula Resort đang nằm trong cuộc cách mạng mới đó”.

Trên đường quay trở lại khuôn viên chính của resort, chúng tôi dừng xe một lần nữa để ngắm nhìn khung cảnh tuyệt vời của bán đảo, nơi núi non, mây trời, đại dương, con người, động vật cùng tồn tại hài hòa.

Anthony chia sẻ thêm về những dự án mà anh đang thực hiện:

“Một trong những dự án trọng tâm gần đây nhất của chúng tôi là phát triển mối quan hệ với những vị khách tới resort. Chúng tôi thường tiếp đón các đoàn khách thuộc nhiều công ty lớn tới teambuilding và nghỉ dưỡng, không những trong nước mà còn từ nước ngoài. Điều mà chúng tôi đang làm là xây dựng các hoạt động gắn liền với thiên nhiên và ‘trả ơn’ cho thiên nhiên. Đó là điều khiến tôi rất hào hứng.

Thời điểm hiện tại, chúng tôi đang trồng thêm cây cối, xây dựng thêm ‘Cầu Khỉ’. Gần đây, một số loài thực vật xâm hại vô tình được đưa đến đây và chúng cần bị loại bỏ để tránh gây hại. Tất cả những việc này cần rất nhiều công sức của mọi người. Chúng tôi có một đội ngũ nhân viên làm vườn để giữ cảnh quan của resort xanh sạch đẹp nhưng vẫn có nhiều việc để làm. Vì vậy, một trong những dự án hiện tại của tôi là tạo ra chương trình và hoạt động cho các nhóm du khách tới đây.

Dự án thứ hai cũng quan trọng và thú vị không kém là ‘Discovery Center’. Chúng tôi coi đây là nơi để nâng cao nhận thức về thiên nhiên cho du khách. Thực tế là một số vị khách chưa có cơ hội để thấy rằng môi trường mà họ đang sống đặc biệt và đáng trân trọng như thế nào.

Discovery Center giống nơi mà họ có thể bước vào và hiểu hơn về thế giới tự nhiên. Mục tiêu mà chúng tôi hướng tới là khi bước ra, họ có thái độ trân trọng hơn. Bằng cách phát triển Discovery Center, chúng tôi muốn truyền cảm hứng cho các vị khách, đặc biệt là thế hệ trẻ, để họ yêu quý và sống thân thiện hơn với thiên nhiên, không chỉ ở bán đảo Sơn Trà mà còn ở mọi nơi mà họ tới.

Tình trạng phá hủy môi trường đang tồn tại ở khắp nơi trên thế giới và chúng tôi tin rằng những dự án của chúng tôi sẽ góp phần tạo ra thay đổi tích cực theo thời gian và thế hệ trẻ sẽ làm được điều đó mạnh mẽ hơn.

Discovery Center sẽ giống một nơi trưng bày và cũng là nơi giúp các vị khách có được nhiều niềm vui, một ngôi trường vui vẻ cho các bạn nhỏ. Chúng tôi còn mở một khu vực đặt kính hiển vi để mọi người tìm hiểu những thứ nhỏ bé dưới ống kính.

Ngoài ra, chúng tôi còn có dự định hợp tác với các tổ chức phi chính phủ. Các vị khách có thể mua sản phẩm được bán tại đây để ủng hộ. Chúng tôi dự kiến sẽ đưa Discovery Center vào hoạt động trong năm nay và đang trong giai đoạn hoàn thiện các thiết kế cũng như chương trình.

Về thiết kế, chúng tôi dự định sẽ làm cho bên trong Discovery Center giống như một khu rừng thu nhỏ, có các bảng thông tin xung quanh. Đại dịch đã khiến dự án này bị đình trệ khá lâu nhưng giờ đây, chúng tôi đang gấp rút xây dựng và hoàn thiện để đưa Discovery Center vào hoạt động trong năm nay”.

Sau 4 năm làm việc tại đây, chắc hẳn anh đã có không ít trải nghiệm. Anh có thể chia sẻ kỉ niệm đáng nhớ nhất của mình được không?

“Bên ngoài nhà hàng Citron của resort có một cây đa lớn, lá đa là thức ăn yêu thích của Voọc chà vá chân nâu. Một lần, một gia đình Voọc chà vá chân nâu tới tụ tập trên chiếc cây đó và điều này khá hiếm gặp vì chúng không thường ở gần con người tới vậy.

Tháng 8, tháng 9 là mùa sinh đẻ của chúng và trong đàn có một ‘bà mẹ bỉm sữa’ đang ôm trong lòng đứa con mới sinh. Bước ra từ nhà hàng sau bữa sáng, đoàn của chúng tôi cũng có một vị khách đang bế con nhỏ. Khi nhìn thấy gia đình Voọc ở cây đa ngay trước cửa nhà hàng, vị khách đó đã chỉ vào em bé của mình và trước sự ngạc nhiên của tất cả mọi người, bà mẹ Voọc đang ôm con liền đưa con ra phía trước như để khoe rằng mình cũng có em bé.

Đó thực sự là một khoảnh khắc vô cùng đặc biệt. Loài Voọc chà vá chân nâu vẫn còn nhiều điều chưa được biết đến. Chúng ta vẫn chưa biết hết về trí thông minh của chúng so với các loài linh trưởng khác mà mới chỉ biết rằng chúng rất nhẹ nhàng và có vẻ ‘con người’ hơn.

Việc chứng kiến khoảnh khắc đó khiến tôi nhận ra rằng còn rất nhiều điều để nghiên cứu về loài động vật này, ví dụ như chúng biết những gì, nhận thức và sự cảm thông của chúng ra sao. Đó là kỉ niệm đáng nhớ nhất của tôi, khi nhìn thấy chúng hành động như con người”.

Anthony chia sẻ xong câu chuyện trên cũng là lúc hành trình của chúng tôi đi tới điểm kết thúc. Chỉ trong khoảng hơn một giờ đồng hồ ngắn ngủi, tôi đã đi hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, không chỉ vì cảnh quan tuyệt vời nơi đây mà còn vì những nỗ lực của Anthony và đồng nghiệp của anh trong việc góp phần bảo vệ, phát triển đa dạng sinh học tại bán đảo Sơn Trà.

Đúng như Anthony nói, sau chuyến khám phá lần này, tôi cảm thấy tình yêu thiên nhiên của mình được nâng lên một tầm cao mới và tôi tin rằng những du khách tới đây cũng cảm thấy như vậy.

Tôi tự nhủ, nếu một người nước ngoài mới sinh sống tại Việt Nam 5 năm như Anthony có thể có tình yêu lớn như vậy thì chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng và bồi đắp tình yêu thiên nhiên của các thế hệ trẻ nhỏ ngay từ bây giờ để từ đó tạo nên tương lai nơi con người và thiên nhiên chung sống hài hòa.