Jensen Huang và Lisa Su có nhiều điểm chung. Hai giám đốc điều hành của Nvidia và AMD không chỉ là những người quyền lực nhất trong ngành chip AI toàn cầu, họ còn là người một nhà.
Mẹ của Huang là chị gái của ông nội Su. Bà là cháu gái gọi Huang bằng chú, mối quan hệ thú vị xét đến việc công ty của cả hai là đối thủ của nhau trong lĩnh vực được quan tâm nhất thế giới.
"Chúng tôi là họ hàng xa", Su mỉm cười nói khi được hỏi tại sự kiện của Hiệp hội Công nghệ Người tiêu dùng (CTA) năm 2020. Người phát ngôn của Nvidia cũng xác nhận Huang có quan hệ họ hàng bên ngoại với Su nhưng bản thân tỷ phú từ chối bình luận.
Công chúng có thể ít để ý đến Lisa Su nhưng so về danh tiếng trong ngành, bà không kém người chú họ của mình là bao. Nhà lãnh đạo của AMD vừa được tạp chí Time vinh danh là CEO của năm 2024.
Nữ CEO quyền lực ngành công nghệ
Có hai kiểu nhà lãnh đạo: những người chú trọng "hết giờ làm việc là đi về" và những người cho rằng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống là chuyện không bao giờ có trên đời —Lisa Su thuộc nhóm sau.
Lịch trình làm việc dày đặc của bà luôn là tiêu đề gây chú ý. Để duy trì hoạt động của công ty trị giá 201 tỷ USD, bà thường họp với các nhân viên cấp cao vào cuối tuần và vùi đầu vào email cho đến tận sáng sớm.
Bất kể nhân viên có đồng ý làm việc vào cuối tuần hay không, doanh nghiệp này đã có sự hồi sinh ấn tượng dưới sự lãnh đạo của Su: Kể từ khi tiếp quản vào năm 2014, giá cổ phiếu của công ty đã tăng gần 50 lần.
"AMD là công ty đã tồn tại trong 50 năm, nhưng chúng tôi chưa bao giờ đạt được bước tiến thực sự", bà chia sẻ với tạp chí Fortune, nói thêm rằng cơ hội để xoay chuyển tình thế là tham vọng cả đời mình.
"Thực ra, công việc mơ ước của tôi là điều hành một công ty bán dẫn", Su nói thêm.
Sinh ra ở Đài Loan (Trung Quốc), Su chuyển đến Mỹ cùng gia đình khi mới 3 tuổi. "Cha tôi thường dùng bảng toán để kiểm tra tôi tại bàn ăn", bà kể lại với Forbes. "Đó là cách tôi bắt đầu làm quen với toán học".
Bà lấy ba bằng (cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ) về kỹ thuật điện từ Học viện Công nghệ Massachusetts trước khi bước vào thế giới công sở và đảm nhiệm nhiều vai trò về kỹ thuật và quản lý tại Texas Instruments, IBM và Freescale Semiconductor.
"Tôi thực sự may mắn khi mới bắt đầu sự nghiệp", Su nói với Time. "Cứ hai năm, tôi lại làm một việc khác nhau."
Sau đó, vào năm 2012, bà gia nhập AMD với vai trò là phó chủ tịch cấp cao và tổng giám đốc các đơn vị kinh doanh toàn cầu của công ty.
"Tôi cảm thấy như mình đang được đào tạo để có cơ hội làm điều gì đó có ý nghĩa trong ngành công nghiệp bán dẫn," Su nói thêm. "Và AMD chính là cơ hội của tôi."
Bà đã nói đúng về chính mình: Chỉ hai năm sau, nữ kỹ sư được thăng chức làm CEO của AMD và trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này kể từ khi công ty thành lập vào năm 1969.
Là một trong số ít CEO có bằng tiến sĩ, nền tảng kỹ thuật đã giúp bà tiên phong trong những tiến bộ công nghệ tại AMD, đóng góp vào thành công của công ty, chẳng hạn như chế tạo chip CPU nhanh hơn 40% so với đối thủ cạnh tranh.
"Tôi là một kỹ sư thực thụ, và tôi dành khá nhiều thời gian với các kỹ sư trưởng và kiến trúc sư để hiểu họ nghĩ tương lai sẽ đi về đâu", Su chia sẻ.
Rẽ phải, rẽ trái rồi đi chung một đường
Su lần đầu gặp chú họ—và là đối thủ—Jensen Huang thông qua công việc.
Theo Nvidia, Huang sinh năm 1963 tại Đài Bắc trước khi chuyển đến thành phố Đài Nam ở phía nam. Gia đình ông sau đó chuyển đến Thái Lan vì công việc của cha ông tại một nhà máy lọc dầu.
Khi lên chín, Huang được gửi đến sống với họ hàng ở tiểu bang Washington một thời gian ngắn, trước khi đến Oregon. Trong khi đó, Su sinh ra tại Đài Nam vào năm 1969. Bà đến New York khi mới 3 tuổi.
Cách biệt từ bé, hai người không bao giờ gặp nhau cho đến tận sau này. Nhưng dù lớn lên ở những nơi xa nhau, khi trưởng thành, họ lại đi trên một con đường chung.
"Là họ hàng xa, chúng tôi không lớn lên cùng nhau", Su nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg. "Chúng tôi chỉ gặp nhau tại một sự kiện trong ngành, mãi cho đến khi đã đi được một chặng dài trong sự nghiệp ".
Họ chọn cùng một chuyên ngành học - kỹ thuật điện - khi Su theo học tại Học viện Công nghệ Massachusetts, còn Huang theo học tại Đại học Tiểu bang Oregon và Đại học Stanford.
Sau đó, khi gia nhập vào thế giới bán dẫn phát triển nhanh chóng, cả hai làm việc ở nhiều công ty khác nhau nhưng vẫn có sợi dây liên kết chung.
Trước khi thành lập Nvidia vào năm 1993, Huang làm việc tại AMD với tư cách là nhà thiết kế vi xử lý. Tất nhiên, Su cũng gia nhập AMD gần hai thập kỷ sau đó với tư cách là phó chủ tịch cấp cao và cuối cùng được ghi nhận là người đã xoay chuyển tình thế công ty.
Từ "người nhà" đến đối thủ cạnh tranh
Hiện nay, cả hai giám đốc điều hành đều làm việc tại Santa Clara, California, với trụ sở chính chỉ cách nhau 5 phút lái xe.
Hai công ty bán phần cứng và phần mềm cho các công ty công nghệ hàng đầu thế giới, trong một ngành công nghiệp được dự đoán sẽ đạt giá trị 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030, theo McKinsey. Trong báo cáo thường niên gần đây nhất, AMD nêu tên Nvidia là đối thủ cạnh tranh hàng đầu trong hai mảng kinh doanh chính của mình: game và trung tâm dữ liệu.
Cả Nvidia và AMD đều được các game thủ biết đến nhiều nhất vì bán GPU — bộ xử lý đồ họa — hiển thị hình ảnh trong trò chơi điện tử, giúp chúng trở nên sống động. Mặc dù cả hai vẫn cạnh tranh trong lĩnh vực này, nhưng GPU của họ hiện được sử dụng để cung cấp năng lượng cho AI tạo sinh, công nghệ hỗ trợ các hệ thống mới phổ biến như ChatGPT.
GPU H100 của Nvidia đã được OpenAI, nhà phát triển ChatGPT, sử dụng để đào tạo mô hình ngôn ngữ. Chúng thường được so sánh với MI300X mới ra mắt của AMD, được quảng cáo là "bộ tăng tốc tiên tiến nhất thế giới cho AI tạo sinh".
Trong những năm gần đây, họ được coi như các công ty định hình lại xã hội nhờ công nghệ tiên tiến. Các bộ xử lý mà cả hai sản xuất ngày càng được sử dụng để vận hành rất nhiều thứ.
"Bất kỳ ai truy cập Internet đều có thể đã chạm vào không chỉ một mà là hàng chục, hàng trăm con chip Nvidia và AMD", Christopher Miller, tác giả cuốn "Chip War: The Fight for the World's Most Critical Technology", đánh giá.
"Hầu hết công chúng không mấy khi để ý đến AMD hay Nvidia vì họ không bao giờ nhìn thấy những con chip mà các công ty này sản xuất. Nhưng trên thực tế, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta đang dựa vào cả Nvidia và AMD".
Khi được hỏi về mối quan hệ với Huang vào năm 2020, Su cho biết "Tôi nghĩ Nvidia là một công ty tuyệt vời".
"Khả năng công nghệ mà họ thể hiện trong thập kỷ qua đã đưa ngành công nghiệp này đến với một số lĩnh vực quan trọng trong AI", bà nói thêm.
"Đây là một thế giới cạnh tranh, vì vậy chẳng có gì bất ngờ khi chúng tôi cạnh tranh quyết liệt. Nhưng đây cũng là một thế giới mà thỉnh thoảng bạn cũng phải hợp tác với đối thủ".
.jpg "Thủ tướng Chính phủ: Phải ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại")
.png "Xưa rồi thời chỉ đi ‘bắt chước’, Trung Quốc với ‘6 con rồng’ đang gây chấn động thể giới, khẳng định trình độ sáng tạo vô biên")
