Chương cuối ít biết về huyền thoại Charlie Munger: Kiếm 50 triệu USD ở tuổi 99, làm việc đến cuối đời, trao lại kho di sản vô giá vượt thời gian

Tỷ phú Charlie Munger từng sở hữu một biệt thự tuyệt đẹp nhìn ra biển ở Montecito, California. Ông từng nghĩ sẽ sống những năm cuối đời tại đây. Nhưng cuối cùng, Munger chọn trở lại căn nhà cũ ở Los Angeles, nơi thậm chí không có cả điều hòa. Ông muốn được gần bên những người thân yêu và những dự án khiến ông thấy mình còn hữu ích.

Thay vì nghỉ ngơi bên biển, ông dành những năm cuối đời để theo đuổi các khoản đầu tư táo bạo, mở rộng quan hệ và đối mặt với những thách thức mới. Khi ông qua đời vào cuối năm 2023, chỉ vài tuần trước sinh nhật lần thứ 100, cả nước Mỹ tiếc thương một vị doanh nhân thông thái.

Charlie Munger được ngưỡng mộ bởi trí tuệ sắc bén. Tốt nghiệp Trường Luật Harvard và đồng sáng lập công ty luật Munger, Tolles & Olson tại Los Angeles. Ông Munger nghỉ việc vào năm 1962 để tập trung vào đầu tư. Sau đó, ông đóng cửa hầu hết các công ty và gia nhập Berkshire vào năm 1978 với tư cách là phó chủ tịch.

Munger là cánh tay phải đắc lực của tỷ phú Warren Buffett. Munger trở thành cố vấn và người đưa ra ý kiến ​​cho Buffett. Đôi bạn thân này đã cùng nhau xây dựng Berkshire Hathaway trở thành một tập đoàn trị giá nghìn tỷ USD.

Một năm trước khi mất, Charlie Munger kiếm hơn 50 triệu USD nhờ đầu tư vào một ngành mà ông đã né tránh suốt 60 năm. Đó là than đá. Ông phát hiện nhiều doanh nghiệp trong ngành dù bị giới đầu tư “lạnh nhạt” vẫn hoạt động hiệu quả, lại có định giá rẻ.

Con trai riêng Hal Borthwick kể: “Ông ấy đọc một bài báo nói than sắp tàn lụi. Ông chỉ nói: ‘Vớ vẩn’”.

Tháng 5/2023, Munger mua cổ phiếu Consol Energy. Cuối năm đó, ông mua thêm cổ phiếu của công ty khai thác than luyện thép Alpha Metallurgical Resources. Khi ông qua đời, giá cổ phiếu Consol đã tăng gấp đôi, còn Alpha cũng bứt phá. Riêng hai thương vụ này mang lại cho ông hơn 50 triệu USD lợi nhuận trên sổ sách.

Nhà đầu tư Mohnish Pabrai, bạn thân của Munger, rút ra một điều: “Ông ấy cho tôi thấy rằng không có lý do gì để phải chậm lại vì tuổi tác. Chỉ cần cứ tiếp tục tiến lên”.

Một “thương vụ” để đời khác của Munger bắt đầu từ một khoảnh khắc tưởng chừng vô nghĩa. Vào năm 2005, Munger khi đó 81 tuổi. Một cậu thanh niên 17 tuổi tên Avi Mayer đã gõ cửa nhà và tặng ông một cuốn Kinh Torah bằng tiếng Hebrew. Câu nghĩ rằng ông là người Do Thái nhưng thực tế không phải.

Mayer khi đó đang mất phương hướng. Munger đã dành thời gian lắng nghe, trò chuyện về nguyên tắc sống và giúp Mayer vượt qua giai đoạn mất phương hướng tuổi đôi mươi. Ông thấy được ở Mayer sự thông minh và tham vọng. Ông đùa rằng Mayer không nhất thiết phải vào đại học mà có thể học tại “Đại học Munger”.

Và Mayer làm đúng như vậy.

Sau này, Mayer và người bạn thân Reuven Gradon bắt đầu kinh doanh bất động sản. Munger quan sát từng bước và quyết định rót vốn. Từ năm 2017 đến khi Munger mất, bộ ba đã mua gần 10.000 căn nhà vườn ở miền Nam California, trở thành một trong những chủ sở hữu lớn nhất ở phân khúc này trong bang.

Munger tham gia lựa chọn khu vực, đánh giá thi công, thậm chí chọn màu sơn và thiết kế cảnh quan. Ông khuyên hai người trẻ vay nợ dài hạn thay vì vay ngắn hạn để chốt được lãi suất thấp và giữ của cải trong nhiều năm.

Chiến lược thành công rực rỡ. Danh mục của Afton Properties hiện trị giá khoảng 3 tỷ USD. Thương vụ cuối cùng Munger tham gia đàm phán là một tòa nhà đối diện đại siêu thị Costco mới. Và thương vụ này được hoàn tất chỉ vài ngày sau khi ông qua đời.

Tỷ phú Charlie Munger hiếm khi chia sẻ vấn đề sức khỏe. Ông bị mù một mắt từ năm 1978 sau ca phẫu thuật đục thủy tinh thể thất bại. Đến khoảng năm 2014, dây thần kinh thị giác ở mắt còn lại gặp vấn đề, khiến ông có nguy cơ mù hoàn toàn. Ông bình thản chấp nhận, nói sẽ học lại chữ nổi Braille nếu cần. May mắn thay, thị lực dần cải thiện. Tuy vậy, ông phải từ bỏ chơi golf vì đi lại khó khăn.

Sau khi vợ mất năm 2010, Munger đặc biệt sợ cô đơn. Ông tổ chức “câu lạc bộ bữa sáng” mỗi thứ Ba, tập hợp các nhà đầu tư và bạn bè như Ron Sugar, Bobby Kotick hay CEO Amgen Robert Bradway.

Họ gặp nhau từ 7h30 sáng và cuộc trò chuyện đôi khi kéo dài nhiều giờ. Họ bàn về đầu tư và cuộc sống. Munger thường ngồi đầu bàn, kể chuyện, chia sẻ triết lý và pha trò dí dỏm. Buổi gặp cuối cùng diễn ra chỉ 10 ngày trước khi ông mất.

Thứ Sáu hàng tuần, bạn bè mang sandwich gà, salad, bánh kẹo đến ăn trưa cùng Munger. Gia đình nhiều năm cố duy trì cho ông chế độ ăn lành mạnh, nhưng cuối cùng cũng phải chiều theo sở thích của Munger. Ông thích hot dog Costco, burger In-N-Out và coca không đường. Bữa ăn giao tận nhà cuối cùng của ông là gà rán Hàn Quốc, cơm chiên kimchi và bánh waffle.

Charlie Munger đã chuẩn bị cho sinh nhật 100 tuổi vào ngày 1/1/2024, với kế hoạch tụ họp cùng bạn bè. Nhưng sức khỏe ông yếu dần. Khi được hỏi về cảm giác của mình, ông chỉ nói: “Tôi có đủ thứ bệnh”.

Ông mãn nguyện với cuộc đời và di sản mình để lại. Ông tin Berkshire Hathaway đã có nền tảng vững chắc: “Một khi đã xây dựng xong nền móng, người điều hành không cần phải là Warren và Charlie nữa. Điều quan trọng là khuôn khổ tư duy về đầu tư”.

Từ những câu chuyện triết lý, lời khuyên thông thái đến sự hài hước đầy trí tuệ, Munger giữ tinh thần bình tâm đến cuối cùng. Ông trêu rằng chính coca giúp ông sống lâu. Ông ước: “Giá mà tôi lại được 86 tuổi lần nữa”.

Đêm Lễ Tạ ơn, vài ngày trước khi qua đời, ông được đưa vào bệnh viện ở Montecito, California. Munger yêu cầu gia đình rời phòng để ông gọi điện cho người bạn tri kỷ Warren Buffett.

Và họ đã chào tạm biệt nhau lần cuối.

Theo WSJ