Chứng khoán Tân Việt (TVSI) "bốc hơi" gần 250 tỷ đồng lợi nhuận sau kiểm toán, bị phong tỏa hơn 1.600 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng

Chứng khoán Tân Việt (TVSI) đã công bố BCTC kiểm toán năm 2022, đáng chú ý là khoản lợi nhuận trước thuế giảm 49% so với báo cáo tự lập, tương ứng giảm 244 tỷ đồng. LNST cũng giảm 241 tỷ (-62%) xuống còn 148 tỷ đồng. So với năm 2021, lợi nhuận sau kiểm toán giảm 75%.

Nguyên nhân chính do chi phí quản lý CTCK tăng mạnh, từ việc được hoàn nhập 4 tỷ đồng như báo cáo tự lập trở thành chi 223 tỷ đồng. Theo thuyết minh, TVSI ghi nhận thêm khoản mục trích lập dự phòng 226 tỷ đồng sau kiểm toán. Ngoài ra một số khoản mục trong doanh thu và chi phí có biến động nhẹ nhưng không đáng kể.

Đồng thời, đơn vị kiểm toán UHY cũng đưa ra ý kiến ngoại trừ liên quan tới hoạt động trích lập dự phòng của TVSI. Cụ thể, tại ngày 31/12/2022, TVSI đã thực hiện trích lập dự phòng cho việc vi phạm hợp đồng mua lại trái phiếu đến hạn nhưng không thực hiện được ở mức 50% (tương đương khoảng 195 tỷ đồng) giá trị tối đa nghĩa vụ hợp đồng vi phạm theo tổng giá trị các hợp đồng mua lại là hơn 4.870 tỷ đồng. TVSI cho rằng việc vi phạm của công ty là do bất khả kháng đã được quy định trong hợp đồng để không bị phạt vi phạm ở mức tối đa nếu có tranh chấp và TVSI cũng sẽ chỉ bồi thường khi có phán quyết của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Tuy nhiên, đến thời điểm phát hành báo cáo kiểm toán, đơn vị kiểm toán không đánh giá được mức phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại tiềm tàng thực tế (nếu có) của Công ty cũng như ảnh hưởng đến Báo cáo tài chính cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2022.

Nắm giữ 14.800 tỷ đồng trái phiếu đến hạn chưa thanh toán được, hơn 1.600 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng bị phong tỏa

Đơn vị kiểm toán cũng đưa ra vấn đề cần nhấn mạnh về hoạt động trái phiếu của TVSI. Trong quá trình kinh doanh, TVSI có thực hiện mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ từ các tổ chức phát hành và các nhà đầu tư sau đó mua đi bán lại nhiều lần với các nhà đầu tư. Đồng thời, Công ty đã ký hợp đồng mua lại một số trái phiếu đã bán cho các nhà đầu tư theo một mức giá xác định vào một ngày xác định trong tương lai.

Tổng mệnh giá các trái phiếu TVSI đã ký hợp đồng mua lại tính đến ngày 31/12/2022 là khoảng trên 20.700 tỷ đồng (trong đó số đã đến hạn thanh toán mà chưa thanh toán được khoảng hơn 4.870 tỷ đồng). Đến thời điểm phát hành báo cáo kiểm toán (18/08/2023), tổng mệnh giá trái phiếu Công ty đã ký hợp đồng mua lại còn khoảng 18.000 tỷ đồng (trong đó số đã đến hạn thanh toán mà chưa thanh toán được khoảng hơn 14.800 tỷ đồng).

Tuy nhiên, hiện TVSI không thực hiện được việc thanh toán nên chuyển nhượng và gửi thông báo đến các nhà đầu tư là sẽ không thực hiện giao dịch này, đồng thời đang thực hiện đàm phán lại với các nhà đầu tư về việc hủy hợp đồng mua lại hoặc gia hạn thời gian mua lại trái phiếu tương ứng với thời gian đáo hạn trái phiếu của tổ chức phát hành nhưng việc đàm phán này chưa có kết quả cụ thể.

Công ty không ghi nhận các khoản trái phiếu nêu trên vào báo cáo tài chính này. Do đó, các nhà đầu tư vẫn đang thực hiện các quyền sở hữu và định đoạt của trái chủ đối với số trái phiếu này.

Cùng với đó, kiểm toán đã đưa ý kiến nhấn mạnh về việc TVSI còn hơn 1.609 tỷ đồng tiền gửi tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) đang bị phong tỏa, bao gồm tiền gửi nhà đầu tư phục vụ nhu cầu thanh toán giao dịch chứng khoán khoảng 879 tỷ đồng và tiền gửi phục vụ các nghĩa vụ thanh toán khác cho khách hàng khoảng 730 tỷ đồng không giao dịch được.

Công ty đã gửi công văn tới các Cơ quan chức năng liên quan phê duyệt các lệnh chuyển tiền từ các tài khoản của Công ty mở tại SCB sang các tài khoản khác để giao dịch chứng khoản. Tuy nhiên TVSI chưa nhận được phản hồi từ phía các cơ quan chức năng.

Tình hình kinh doanh trượt dài, bị kiểm soát đặc biệt

Tình hình kinh doanh của TVSI bắt đầu lao dốc sau chuỗi sự kiện liên quan tới Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Chứng khoán Tân Việt là một trong những đơn vị tư vấn phát hành trái phiếu của Tập đoàn Đầu tư An Đông – doanh nghiệp liên quan đến hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Tháng 10/2022, cơ quan công an đã bắt tạm giam 4 người, có liên quan đến vi phạm phát hành trái phiếu của công ty An Đông giai đoạn năm 2018-2019.

Sang tới nửa đầu năm 2023, lợi nhuận của Chứng khoán Tân Việt ghi nhận vỏn vẹn 24 tỷ đồng, giảm sâu 91% so với cùng kỳ. Dù vậy, so với kế hoạch lỗ trước thuế 749 triệu đồng, lỗ sau thuế 570 triệu đồng trong năm nay, công ty vẫn đang hoạt động có phần tích cực hơn dự kiến.

Hiện TVSI đang trong tình trạng kiểm soát đặc biệt của UBCKNN với lý do báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính ngày 31/12/22 do công ty lập không được kiểm toán. Thời hạn kiểm soát đặc biệt từ ngày 18/5 đến ngày 17/9.

Trong khi đó, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) cũng đã quyết định đình chỉ hoạt động mua chứng khoán trên thị trường chứng khoán niêm yết và thị trường đăng ký giao dịch đối với Chứng khoán Tân Việt tại Sở Giao dịch Thành phố Hồ Chí Minh và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Thời gian đình chỉ từ ngày 27/6/2023 đến khi công ty chứng khoán này được đưa ra khỏi diện kiểm soát đặc biệt.