Thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước
Đất nước ta đang sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới. Nền kinh tế đã phục hồi ngoạn mục sau thời điểm dịch Covid-19. Kết quả đó có sự đóng góp rất quan trọng của công tác quản trị ngân sách và thực thi chính sách tài khóa của Chính phủ, Bộ Tài chính.
Năm 2023, GDP tăng 5,05% so với năm 2022, cao hơn tốc độ tăng của năm 2020 và 2021 - thời điểm chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
Điều đáng nói là trong nhiệm kỳ này (2021-2026), 3 năm liên tục 2022, 2023, 2024 vượt thu ngân sách nhà nước trong điều kiện khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh. Để làm được điều đó, Bộ Tài chính đã có những sáng tạo, sáng kiến thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN) được giao mà không ảnh hưởng tới sức khỏe của doanh nghiệp, trong khi vẫn thực hiện đều đặn “khoan thư sức dân”.
Năm 2022 tổng thu ngân sách đạt 1.820,3 nghìn tỷ đồng, bằng 128,6% dự toán, tăng 14,4% so với năm 2021. Năm 2023 tổng thu NSNN đạt 1.754,1 nghìn tỷ đồng, bằng 108,2% dự toán.
Năm 2024 nhiệm vụ thu NSNN ước đạt khoảng 2.025,4 nghìn tỷ đồng, bằng 119,1% (tăng 324,4 nghìn tỷ đồng) so dự toán, tăng 15,5% so thực hiện năm 2023 (thu NSTW ước đạt 123,7% dự toán, thu NSĐP ước đạt 114,4% dự toán); tỷ lệ động viên vào NSNN đạt 17,8% GDP, riêng thuế, phí đạt 14,2% GDP.
Chi NSNN được quản lý chặt chẽ, tiết kiệm để tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển. Tổng chi đạt khoảng 1.830,8 nghìn tỷ đồng, bằng 86,4% dự toán. Trong đó: chi đầu tư phát triển ước đạt 78,1% dự toán Quốc hội quyết định; tỷ lệ giải ngân ước đạt 77,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; chi thường xuyên ước đạt 94,5% dự toán. Cân đối ngân sách trung ương, ngân sách địa phương các cấp được đảm bảo.
Nợ công được quản lý chặt chẽ, thấp hơn ngưỡng cho phép. Đến cuối năm 2024, các chỉ tiêu dư nợ công khoảng 36-37% GDP, nợ Chính phủ khoảng 33-34% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so thu NSNN khoảng 20-21%.
Công tác quản lý, điều hành giá năm 2024 đã bám sát theo đúng kịch bản điều hành, giá cả thị trường cơ bản ổn định, chỉ số CPI bình quân 11 tháng tăng 3,69% so cùng kỳ, lạm phát cơ bản tăng 2,7%; ước cả năm CPI bình quân tăng dưới 4%, thấp hơn mục tiêu (4-4,5%).
Trong khi đó, ước tính đến hết tháng 12/2024, tổng số miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp và người dân khoảng 197,3 nghìn tỷ đồng (bao gồm các chính sách thi hành từ năm 2023, tiếp tục tác động làm giảm thu năm 2024), trong đó số miễn, giảm khoảng 99 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 98,3 nghìn tỷ đồng… Tổng quy mô gói hỗ trợ trong 5 năm (tính cả năm 2024) ước lên tới gần 900 nghìn tỷ đồng.
Song song, ngành Tài chính tăng cường quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bảo hiểm. Mục tiêu năm 2025 sẽ hoàn thiện các tiêu chí để được các tổ chức quốc tế nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.
Phấn đấu năm 2025 đạt tăng trưởng ít nhất 8%
Năm 2025, dự toán thu ngân sách nhà nước đã được Quốc hội phê duyệt là 1,97 triệu tỷ đồng. Trong đó: thu nội địa chiếm 84,8%; thu dầu thô chiếm 2,7%; thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu chiếm 11,9%.
Dự toán chi NSNN là 2,5 triệu tỷ đồng. Trong đó chi đầu tư phát triển chiếm khoảng 31%; dự toán chi thường xuyên chiếm khoảng 60,9%. Bội chi NSNN là 471,5 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 3,8% GDP. Vay trả nợ gốc là 363,6 nghìn tỷ đồng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2025, ngành Tài chính sẽ tập trung thực hiện các giải pháp tăng cường quản lý thu ngân sách nhà nước, phấn đấu hoàn thành dự toán thu được giao ở mức cao nhất đảm bảo nguồn lực phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, trước tiên là ngành cần tập trung công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật tài chính – NSNN, đẩy mạnh cải cách hành chính, phân cấp phân quyền ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tạo bước đột phá phát triển kinh tế đất nước.
Bên cạnh đó, ngành Tài chính quyết liệt trong công tác quản lý thu, chi NSNN; quản lý thu NSNN ngay từ những ngày đầu, tháng đầu năm, đảm bảo thu đúng đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh… Phấn đấu thu NSNN năm 2025 ở mức cao nhất theo chỉ đạo của Chính phủ để có thêm nguồn dành cho thực hiện chính sách cải cách tiền lương, tăng cường nguồn lực cho đầu tư phát triển và đảm bảo an sinh xã hội.
Đồng thời, triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp, chính sách để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tổ chức điều hành chi NSNN năm 2025 chặt chẽ, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên. Phấn đấu tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên năm 2025 so với năm 2024.
Một nhiệm vụ quan trọng khác mà Bộ trưởng nhấn mạnh đó là điều hành hiệu quả chính sách tài khoá, tập trung thu hút mọi nguồn lực trong và ngoài nhà nước cho phát triển kinh tế xã hội.
Cùng với đó là tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý, phân bổ, sử dụng NSNN, tài sản công, gắn với các mục tiêu về tái cơ cấu nền kinh tế, phát triển bền vững, tăng cường quản lý giá cả; phát triển đồng bộ các thị trường tài chính, bảo hiểm, nâng hạng thị trường chứng khoán.
Tại hội nghị tổng kết công tác tài chính-ngân sách năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 do Bộ Tài chính tổ chức, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các mặt công tác năm 2024 của ngành Tài chính, nhất là công tác thu chi, tăng thu, tiết kiệm chi.
“Trong bối cảnh đầy khó khăn, thách thức của năm 2024, toàn ngành tài chính đã đoàn kết, nỗ lực cố gắng, quyết liệt triển khai hiệu quả nhiều giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm về điều hành, quản lý tài chính-ngân sách nhà nước, các chính sách giảm thuế, phí và tiền thuê đất hỗ trợ, tháo gỡ sản xuất, kinh doanh, giữ vững ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Năm 2025 với những khó khăn, thuận lợi đan xen, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, để tăng tốc, bứt phá, về đích, ngành Tài chính phải nắm chắc tình hình, phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả để huy động mọi nguồn lực phát triển, thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng, phấn đấu đạt tăng trưởng ít nhất 8%.
Đồng thời, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; tích cực tăng thu, tiết kiệm chi, đầu tư có trọng tâm trọng điểm, tập trung cho các dự án hạ tầng chiến lược như đường sắt tốc độ cao, đường bộ cao tốc, đường sắt kết nối quốc tế, các dự án năng lượng; kiểm soát chặt chẽ nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách, bảo đảm chi cho các nhiệm vụ lớn.
Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, mặc dù khó khăn, thách thức còn nhiều, nhưng với sự quyết tâm, nỗ lực của toàn thể Lãnh đạo, công chức, viên chức, ngành tài chính sẽ tiếp tục kế thừa các kết quả đạt được các năm trước, luôn đổi mới tư duy, phát huy sáng tạo để khắc phục mọi khó khăn, hạn chế, hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính-ngân sách nhà nước năm 2025, đạt thành quả năm sau cao hơn năm trước, góp phần vào kết quả phát triển kinh tế-xã hội chung của cả nước và tạo điều kiện thuận lợi để đạt các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021-2025 và bước vào giai đoạn 2026-2030 với thế và lực mạnh mẽ hơn, tự tin bước vào kỷ nguyên mới.
