Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XV đang diễn ra, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trình bày trước Quốc hội báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2023.
Theo báo cáo, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, thông qua nhiều luật, nghị quyết cũng như ban hành nhiều Nghị định, Nghị quyết… các bộ cũng ban hành hàng trăm thông tư, các tỉnh ban hành hàng nghìn quy phạm… Tuy nhiên, tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh chưa được khắc phục triệt để.
Các vấn đề về ngân sách và điều hành ngân sách cũng cho thấy công tác này đã tiết kiệm được 83.000 tỉ đồng; vay nợ, trả nợ Chính phủ đã giảm các chương trình mục tiêu quốc gia cũng được giải ngân tốt hơn dẫn đến tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 2,93%.
Đặc biệt, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công đã có nhiều chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm. Tài sản công tính đến cuối năm 2023 đạt 2,3 triệu tỉ. Đầu tư công do được cải cách thể chế, tháo gỡ khó khăn nên đã đạt 661.700 tỉ so với kế hoạch tính đến 31-1-2024. Dù vậy, 91/115 bộ, ngành, địa phương vẫn có kết quả giải ngân 13 tháng thấp hơn bình quân cả nước.
Đáng chú ý, trong tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, các bộ, ngành đã giảm được 17 tổng cục và tương đương; giảm 10 Cục và 144 Vụ/Ban thuộc tổng cục và thuộc bộ; giảm 108 phòng trong Vụ/Ban thuộc bộ, ngành; giảm 22 đơn vị sự nghiệp công lập. Các địa phương giảm 13 sở và tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp tỉnh; 2.572 tổ chức phòng thuộc cơ quan chuyên môn UBND cấp tỉnh, cấp huyện.
“Tính đến hết năm 2023 đã giảm 7.867 đơn vị sự nghiệp công lập (năm 2023 giảm 236 đơn vị), còn 46.385 đơn vị sự nghiệp công lập. Số đối tượng tinh giản biên chế năm 2023 là 7.151 người” - báo cáo của Chính phủ cho hay.
Cùng với đó, các quy định kinh doanh, thủ tục hành chính cũng được cắt giảm nhiều. “Tuy nhiên, cắt giảm thủ tục hành chính có lúc, có nơi còn chậm, chưa kịp thời, quyết liệt; thủ tục hành chính một số lĩnh vực vẫn còn rườm rà, phức tạp, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Việc sắp xếp, kiện toàn tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối, giảm cấp trung gian còn một số bất cập” - báo cáo của Chính phủ nêu.
Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước cũng được đề cập và nhìn nhận tiến độ vẫn chậm, thoái vốn của các doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều vướng mắc.
Trình bày báo cáo, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu năm nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024. Trong đó có các giải pháp về tăng cường trách nhiệm các bộ, ngành, địa phương; hoàn thiện quy định pháp luật; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật; tăng cường công tác thực hành tiết kiệm trên mọi lĩnh vực.
“Thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về xử lý vi phạm đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị và các cá nhân để xảy ra lãng phí” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc thông tin theo báo cáo.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay Ủy ban này đánh giá công tác sắp xếp lại, xử lý nhà, đất còn chậm.
“Còn tình trạng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ và công trình phúc lợi công cộng tại một số địa phương để hoang hóa, lãng phí” - ông Mạnh nói.
Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh, việc xử lý, sắp xếp sử dụng tài sản công ở các đơn vị hành chính sau sáp nhập, nhất là tại các huyện, xã khu vực miền núi cũng lãng phí do thiếu cơ chế, chính sách, pháp luật để xử lý. Còn trong quản lý, khai thác, sử dụng đất đai, tài nguyên, chất lượng lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở các địa phương chưa cao. Cả nước còn 404 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích hơn 18.300 ha chưa được xử lý.
Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra của Quốc hội cũng chỉ rõ tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức trong thực thi công vụ dẫn đến trì trệ, kém hiệu quả trong hoạt động điều hành của bộ máy Nhà nước ở một số cơ quan, tổ chức mặc chậm được khắc phục, dù đã có nhiều giải pháp.