Theo đó, tại dự thảo mới đây, Bộ Tài chính muốn sửa đổi Thông tư 120/2020 để cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch không ký quỹ 100% tiền.
Để thực hiện, các công ty chứng khoán phải đánh giá năng lực của khách hàng nhằm xác định mức ký quỹ theo thỏa thuận. Nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thực hiện ký quỹ bằng tiền và thanh toán đầy đủ với giao dịch mua chứng khoán.
Trường hợp nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thiếu tiền, công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư đặt lệnh sẽ chịu trách nhiệm thanh toán đối với phần thiếu hụt thông qua tài khoản tự doanh. Công ty chứng khoán thực hiện bán chứng khoán ngay khi về tài khoản tự doanh của mình. Chênh lệch phát sinh sẽ được thực hiện theo thỏa thuận tại hợp đồng giữa đôi bên.
Bộ Tài chính cũng quy định ngân hàng lưu ký nơi nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mở tài khoản lưu ký chứng khoán sẽ chịu trách nhiệm thanh toán số tiền thiếu hụt trong trường hợp xác nhận sai số dư tiền gửi của khách hàng với công ty chứng khoán, dẫn tới thiếu tiền thanh toán giao dịch chứng khoán.
"Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền tạm ngừng dịch vụ giao dịch không ký quỹ 100% tiền của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài", dự thảo nêu.
Riêng cổ phiếu của các công ty chứng khoán nhận lệnh mua hoặc các công ty con, công ty liên kết, công ty mẹ, vẫn phải ký quỹ 100%.
Nhà đầu tư nước ngoài phải ký quỹ 100% tiền giao dịch được xem là nút thắt lớn nhất trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán. Các chuyên gia và đơn vị phân tích đều cho rằng yêu cầu này gây khó khăn và ảnh hưởng lợi ích nhà đầu tư ngoại vì giao dịch thành công hay không, họ vẫn phải chịu ảnh hưởng từ chênh lệch tỷ giá, đặc biệt là các tổ chức đầu tư lớn.
Trên thế giới, hiện còn rất ít thị trường sử dụng cơ chế ký quỹ trước khi giao dịch. Thay vào đó, họ sử dụng tài sản đảm bảo để giảm thiểu rủi ro.
Việt Nam đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi vào năm 2025. Đầu tháng 3, Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) đã chạy thử hệ thống công nghệ thông tin mới KRX giúp mua - bán cổ phiếu trong ngày (T+0). Các động thái trên được nhiều nhà đầu tư, công ty chứng khoán và các đơn vị phân tích đánh giá cao, kỳ vọng sẽ trở thành "ngọn gió đông" mới cho thị trường trong dài hạn.
Liên quan đến công tác chuẩn bị các điều kiện cho việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, mới đây, thông tin tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2024, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Phạm Thanh Hà cho biết, hiện nay, TTCK Việt Nam đang được 2 tổ chức xếp hạng thị trường là MSCI và FTSE Russell xếp vào Nhóm 3 - thị trường cận biên.
Trong đó, theo ông Hà, FTSE Russell hiện đang đưa Việt Nam vào danh sách nhóm chờ nâng hạng lên Nhóm 2 - thị trường mới nổi. Sự phát triển của TTCK có vai trò, ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế và của các doanh nghiệp.
Trước đó, tại Chỉ thị số 06 ngày 15/2 về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xử lý nhanh chóng các vướng mắc thuộc lĩnh vực phụ trách để đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên thị trường mới nổi.
Đáng chú ý, tại Chỉ thị 06, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến công tác nâng hạng với Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/6.
