Bộ Nội vụ đề xuất tăng lương tối thiểu 7,2% từ năm 2026

Bộ Tư pháp đang thẩm định Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu do Bộ Nội vụ xây dựng. Dự thảo quy định điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng 7,2% so với mức hiện hành để áp dụng từ ngày 1/1/2026 (trùng với phương án Hội đồng tiền lương quốc gia thống nhất khuyến nghị Chính phủ tại báo cáo số 009/BC-HĐTLQG ngày 25/7/2025).

Cụ thể, mức lương tối thiểu tháng theo 4 vùng như sau: Vùng I là 5.310.000 đồng/tháng, vùng II là 4.730.000 đồng/tháng, vùng III là 4.140.000 đồng/tháng, vùng IV là 3.700.000 đồng/tháng.

Mức lương tối thiểu nêu trên tăng từ 250.000 - 350.000 đồng (tương ứng tỉ lệ bình quân 7,2%) so với mức lương tối thiểu hiện hành. Mức điều chỉnh lương tối thiểu nêu trên cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu của người lao động đến hết năm 2026 để cải thiện cho người lao động.

Theo Bộ Nội vụ, mức điều chỉnh này có sự chia sẻ, hài hòa lợi ích của người lao động và doanh nghiệp, vừa chú ý cải thiện đời sống cho người lao động, vừa chú ý đến việc bảo đảm duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định các mức lương tối thiểu giờ theo 4 vùng: Vùng I là 25.500 đồng/giờ, vùng II là 22.700 đồng/giờ, vùng III là 20.000 đồng/giờ, vùng IV là 17.800 đồng/giờ.

Mức lương tối thiểu giờ tiếp tục được xác định dựa trên phương pháp quy đổi tương đương từ mức lương tối thiểu tháng và thời gian làm việc tiêu chuẩn theo quy định của Bộ luật Lao động. Đây là phương pháp được các chuyên gia ILO khuyến nghị Việt Nam lựa chọn và đã sử dụng khi tính mức lương tối thiểu giờ từ năm 2022 đến nay.

Về địa bàn áp dụng, dự thảo kế thừa danh mục tại Nghị định số 128/2025/NĐ-CP nhưng có sự điều chỉnh, cập nhật theo đề nghị của các địa phương sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.

Theo Bộ Nội vụ, đa số các quốc gia lựa chọn thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu trùng với thời điểm bắt đầu năm tài chính để tạo thuận tiện cho việc lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại Việt Nam, từ năm 2000 đến nay, Chính phủ đã 20 lần điều chỉnh lương tối thiểu nói chung, trong đó 15/18 lần thực hiện điều chỉnh vào ngày 01/01. Những lần điều chỉnh khác thời điểm 01/01 hàng năm đều gắn với những biến động bất thường (mức lương tối thiểu hiện hành được áp dụng từ 01/7/2024, thời điểm điều chỉnh này được đặt trong bối cảnh kinh tế, xã hội sau khi trải qua thời điểm khó khăn nhất của đại dịch COVID-19 và bắt đầu chuyển sang trạng thái phục hồi tốt và có nhiều mặt khởi sắc).

Cân nhắc tác động tới "sức khoẻ" doanh nghiệp

Trước đó, tại phiên họp thứ nhất của Hội đồng Tiền lương quốc gia về điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2026 đã cho thấy có sự chênh lệch rõ rệt giữa phương án đề xuất của 3 bên gồm đại diện người lao động, đại diện người sử dụng lao động và bộ phận kỹ thuật của Hội đồng.

Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về tình hình doanh nghiệp trong nước ghi nhận, những tháng đầu năm, lượng đơn hàng tại một số ngành như da giày, chế biến nông lâm thuỷ sản, linh kiện điện tử có gia tăng, thể hiện tình hình sản xuất, xuất nhập khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp được cải thiện, tuy nhiên mặt khác có thể nhận định rằng các thị trường nhập khẩu đang gia tăng tích trữ hàng hóa để chuẩn bị cho cuộc chiến thuế quan và những bất ổn địa chính trị toàn cầu có thể leo thang.

Bên cạnh những lo ngại về biến động của kinh tế thế giới, chi phí đầu vào, giá nguyên vật liệu và vận hành, vận chuyển của doanh nghiệp cũng tăng cao thời gian gần đây. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn đang phục hồi chậm sau các tác động của đại dịch Covid và suy thoái kinh tế toàn cầu. Lượng tồn kho lớn, chi phí lưu kho cao, tỷ lệ nợ ngân hàng tăng khiến các doanh nghiệp khó có dư địa tài chính để đáp ứng mức tăng lương vượt quá khả năng chi trả.

Trong khi đó, theo quy định mới về địa bàn áp dụng lương tối thiểu Nghị định số 128/2025/NĐ-CP của Chính phủ Quy định về phân quyền, phân cấp trong quản lý nhà nước lĩnh vực nội vụ (Phụ lục I Danh mục địa bàn cấp xã áp dụng mức lương tối thiểu). Chuyên gia nhận định, một bộ phận doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng khi thực hiện theo danh mục địa bàn mới do tình hình kinh tế, xã hội, cơ sở hạ tầng, quy mô và nguồn lao động khác nhau.

Về phía các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp nhấn mạnh, rủi ro từ đàm phán thương mại Việt - Mỹ cần được xem là yếu tố cân nhắc thêm khi cân nhắc điều chỉnh lương tối thiểu vùng.

TS Nguyễn Việt Cường, chuyên gia độc lập của Hội đồng tiền lương quốc gia cũng lưu ý, đàm phán tiền lương tối thiểu có nhiều yếu tố khó dự đoán, liên quan tới đàm phán thương mại Việt - Mỹ.

"Kết quả đàm phán thương mại Việt - Mỹ có thể tác động khả năng cạnh tranh cũng như chi trả của doanh nghiệp. Các bên cần xem kết quả đàm phán để tính toán mức tăng phù hợp", ông Cường lưu ý.

Theo đại diện VCCI, việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng cần hài hoà, cân nhắc tới những khó khăn mà doanh nghiệp đang gặp phải, khoan sức và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt khó. Phương án phù hợp với sức chịu đựng hiện nay của doanh nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp tồn tại, duy trì việc làm cho người lao động và đặc biệt là triển khai hiệu quả nghị quyết 57 về tăng năng suất lao động và đổi mới sáng tạo.