Theo Công An Nhân Dân, Vụ việc liên quan đến đối tượng Ngô Thị Theu (còn gọi là “Madam Ngo” hay “Bà Ngô”), một công dân Việt Nam, vừa bị Intepol, Cảnh sát Thái Lan và Công an Việt Nam phối hợp bắt giữ tại một khách sạn ở quận Watthana của Bangkok, Thái Lan (ngày 23/5), vì liên quan đến vụ lừa đảo tài sản mã hóa trị giá 300 triệu USD.
Trước đó, Ngô Thị Theu bị Interpol truy nã về hành vi lừa đảo qua hệ thống giao dịch tiền điện tử và đầu tư ngoại hối hơn 2.000 nạn nhân Việt Nam, số tiền thiệt hại khoảng 300 triệu USD. Cùng bị bắt giữ với bà Ngô còn có hai người đàn ông đi cùng bà này.
Ngô Thị Theu cũng bị Công an Việt Nam truy nã theo Thông báo đỏ của Interpol. Theu được cho là nhân vật chủ chốt trong mạng lưới tội phạm lừa đảo công dân Việt Nam vào các khoản đầu tư gian lận thông qua các nền tảng giao dịch ngoại hối và tiền điện tử.
Bà Ngô và đồng bọn hứa hẹn lợi nhuận hàng tháng từ 20-30% để lôi kéo nạn nhân và thuê những người nổi tiếng hoặc những người có ảnh hưởng nổi tiếng để thuyết phục mọi người đầu tư với họ.
Các nạn nhân được mời tham dự các hội thảo công bố các thông tin sai sự thật rằng các khoản đầu tư không có rủi ro và mang lại lợi nhuận nhanh chóng. Những người có thể tuyển dụng người khác để đầu tư sẽ nhận được phí hoa hồng - tương tự như một kế hoạch kim tự tháp.
Ban đầu, nạn nhân được phép rút lợi nhuận nhỏ để xây dựng lòng tin. Một khi các khoản đầu tư lớn hơn được thực hiện, họ sẽ bị cắt liên lạc. Hơn 2.600 người trở thành nạn nhân của mạng lưới lừa đảo này, thiệt hại tổng cộng ít nhất 300 triệu USSD...
Công an Việt Nam sau đó phát hiện Ngô Thị Theu đã trốn sang Thái Lan. Công an Việt Nam đã phối hợp với Cảnh sát Thái Lan và Interpol để bắt giữ Ngô Thị Theu cùng với hai người đàn ông đi theo Thêu.
Trong quá trình thẩm vấn, Ngô Thị Theu thú nhận đã thúc đẩy các khoản đầu tư gian lận. Hầu hết số tiền bị lừa từ các nạn nhân đã được chuyển đến tay kẻ cầm đầu, trong khi phần lợi nhuận của bà này được “rửa tiền” thông qua các khoản đầu tư bất động sản.
Trong khi ẩn náu ở Thái Lan, Bà Ngô nhận được tiền qua tài khoản từ Việt Nam và người này rút bằng tiền mặt - khoảng 1 triệu Baht cho mỗi giao dịch - để tránh bị phát hiện. Bà Ngô đang bị Cảnh sát Thái Lan giam giữ trong khi chờ dẫn độ về Việt Nam.
Trao đổi xung quanh về vụ việc này, bà Nguyễn Vân Hiền, Phó Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam nhận định: “Trên thị trường tài sản mã hóa đang xuất hiện nhiều hình thức lừa đảo tinh vi, kết hợp giữa yếu tố công nghệ và tâm lý, khiến không ít nhà đầu tư dù cẩn trọng vẫn dễ dàng rơi vào bẫy”. Trong khi đó, ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho biết, một trong những chiêu trò phổ biến là việc tạo ra các “token” giả mạo, với tên gọi, “logo” gần giống với các tài sản mã hóa uy tín.
Không ít nhà đầu tư vì sơ suất mà mua nhầm các loại token này. Bên cạnh đó, còn có hình thức “bẫy mật ngọt” (honey pot), trong đó token có thể mua vào nhưng bị khóa tính năng bán, khiến nhà đầu tư bị “kẹt vốn” ngay sau khi xuống tiền.
Một thủ đoạn khác mang tính kỹ thuật cao là rút thanh khoản (rug pull). Các dự án thường được quảng bá rầm rộ để thu hút người dùng mua token, sau đó đội ngũ phát triển bất ngờ rút toàn bộ tiền thanh khoản khỏi sàn phi tập trung. Kết quả là giá trị token sụp đổ chỉ sau một đêm, nhà đầu tư không kịp trở tay.
Hình thức tưởng chừng vô hại nhưng cực kỳ nguy hiểm là “airdrop” lừa đảo. Các token “miễn phí” bất ngờ xuất hiện trong ví có thể là bẫy kỹ thuật. Nếu người dùng tương tác, đưa ra yêu cầu hoặc truy cập các liên kết do bên phát hành cung cấp, họ có thể vô tình cấp quyền truy cập ví cho kẻ gian và mất toàn bộ tài sản có giá trị.
Bà Nguyễn Vân Hiền bổ sung thêm thông tin về hình thức lừa đảo kết hợp tâm lý và công nghệ. Trong đó, không thể không nhắc đến mô hình Ponzi hoặc kim tự tháp, vốn đánh trúng tâm lý “muốn lãi nhanh, an toàn tuyệt đối”. Những dự án dạng này thường hứa hẹn mức sinh lời cao đến phi lý, dùng tiền của người tham gia sau để trả cho người trước. Khi dòng tiền đứt đoạn, không còn người mới thì đánh sập luôn hệ thống, khiến người tham gia mất trắng.
Ngoài ra, hình thức giả mạo thông tin (phishing) cũng đang gia tăng mạnh. Kẻ gian dựng website, email, tin nhắn có giao diện giống hệt các sàn giao dịch, ví điện tử uy tín để lừa người dùng nhập khóa riêng tư/khóa bí mật, cụm từ khôi phục ví hoặc mã OTP. Một khi thông tin bị đánh cắp, ví sẽ bị rút sạch mà chủ sở hữu không kịp phản ứng.
Một thủ đoạn khác là mạo danh người nổi tiếng hoặc các dự án lớn. Các đối tượng lừa đảo thường lập tài khoản mạng xã hội trông giống như những nhân vật có ảnh hưởng trong ngành để quảng bá “cơ hội đầu tư nội bộ”, “token tặng thưởng”, từ đó dẫn dụ người dùng gửi tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân.
Cuối cùng là chiêu bơm thổi giá (pump and dump) - một hình thức thao túng thị trường quen thuộc. Một nhóm nhà đầu cơ sẽ bí mật mua một token ít tên tuổi, sau đó tạo hiệu ứng lan truyền, đánh vào tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội). Khi giá bị đẩy lên cao, nhóm này âm thầm bán ra, khiến giá sụt mạnh và để lại toàn bộ rủi ro cho những nhà đầu tư nhỏ lẻ lao vào sau...
