Roger W.Smith, bậc thầy chế tác 53 tuổi, có thể không phải là cái tên ai cũng biết. Nhưng trong giới chế tác đồng hồ, ông là người truyền cảm hứng và còn được ví là "nghệ sĩ cơ khí".
Ông còn là người học việc duy nhất của George Daniels - người đã viết cuốn sách về chế tạo đồng hồ, được coi là một trong những người giỏi nhất thế giới trong lĩnh vực đồng hồ cơ và đồng hồ đeo tay xa xỉ. Tín đồ đồng hồ tôn sùng tác phẩm của George Daniels vì chúng được làm thủ công hoàn toàn từ đầu đến cuối.
Còn Roger Smith, nhãn hiệu của ông chỉ sản xuất khoảng 10 đồng hồ mỗi năm nhưng mỗi chiếc được bán với giá 6 con số. Paul Boutros, người đứng đầu bộ phận đồng hồ ở Châu Mỹ của Phillips, cho biết: "Nếu Roger không thành công, toàn bộ bối cảnh của ngành chế tạo đồng hồ độc lập ngày nay sẽ rất, rất khác".
Không thể phủ nhận tầm quan trọng của Roger Smith đối với ngành chế tạo đồng hồ của Anh. Sau khi Tiến sĩ George Daniels qua đời, Roger Smith trở thành nhà sản xuất đồng hồ cao cấp cuối cùng của Anh còn sót lại.
Roger Smith đang vạch ra con đường phía trước cho ngành công nghiệp, đào tạo thế hệ thợ đồng hồ tiếp theo trong xưởng sản xuất biệt lập của ông. Có lý do mà cựu Thủ tướng Anh David Cameron đã đặt hàng một chiếc đồng hồ từ Roger Smith hồi năm 2013 và món phụ kiện này đã đi khắp thế giới để quảng bá nghề thủ công Anh.
Học trò cưng của bậc thầy chế tạo đồng hồ
Sinh năm 1970 tại Bolton (Anh), tài năng đặc biệt về cơ khí của Roger Smith được bộc lộ từ khi còn rất nhỏ. Trong khi say mê hoạt động của máy móc, ông không mấy quan tâm đến các chương trình học trên trường lớp. Vì thế khi 16 tuổi, ông đã đăng ký khóa học tại Trường Manchester School of Horology.
Chính tại đây, lần đầu tiên Smith gặp Tiến sĩ George Daniels - được nhiều người coi là nhà nghiên cứu về chế tạo đồng hồ vĩ đại nhất trong 250 năm qua. Tiến sĩ George Daniels là diễn giả khách mời và trong buổi thuyết trình, ông đã giới thiệu chiếc đồng hồ bỏ túi làm bằng tay của mình cho các sinh viên, bao gồm cả Smith.
Đây là thời điểm quan trọng với Smith. Chàng trai năm đó nhận ra rằng mình đã chứng kiến sự vĩ đại thực sự và khám phá ra định mệnh của mình.
"Ý tưởng rằng một người có thể thiết kế và chế tạo đồng hồ từ đầu đến cuối, tôi không thể tin rằng quá trình này có thể thực hiện được cho đến khi tôi gặp George. Tôi thực sự bị cuốn hút và hoàn toàn bị ám ảnh bởi thử thách này", Smith tâm sự với GQ gần đây.
Bởi lẽ trước đó, mỗi phần của chiếc đồng hồ luôn được thực hiện bởi những người thợ riêng lẻ.
Smith bắt đầu chế tạo đồng hồ bỏ túi đầu tiên của mình trong lúc rảnh rỗi và hoàn thành sau 2 năm, khi mới 22 tuổi. Ông đã đem chiếc đồng hồ đến tặng cho George Daniels. Đồng hồ hoạt động được. Tuy nhiên, món đồ này có vẻ ngoài thủ công (handmade) thay vì thể hiện "chất" của món đồ sáng chế (created). Daniels khuyên Smith quay về và bắt đầu lại.
Dành 5,5 năm để làm ra đồng hồ trăm tỷ
Học trò của Daniels dành 5 năm rưỡi tiếp theo để chế tạo và làm chiếc đồng hồ bỏ túi thứ 2 của mình.
Sau khi hoàn thành, ông đã mang đến tặng cho Daniels và lần này, Smith đã nhận được sự chấp thuận của thầy.
Trong phiên ngày 10-11/6 vừa qua, chiếc đồng hồ này đã được nhà Phillips đấu giá tại thành phố New York (Mỹ) với giá gõ búa 4,9 triệu USD (tương đương 115 tỷ đồng). Con số này thiết lập kỷ lục mới là chiếc đồng hồ Anh đắt nhất từng được bán ra, vượt qua kỷ lục trước đó do thầy Daniels thiết lập, được bán với giá khoảng 4,1 triệu USD.
"Chiếc đồng hồ này đã được làm lại khoảng 4 lần trong suốt thời gian 5 năm rưỡi đó. Lý do đơn giản là vì tôi lúc đó đang học 32 kỹ năng khác nhau, cần thiết để làm nên một chiếc đồng hồ thủ công", Smith giãi bày.
Tiến sĩ Daniels qua đời năm 2011, hưởng 85 tuổi. Thầy đã để lại toàn bộ xưởng của mình cho học trò Smith. Đồng thời thầy lưu ý rằng "toàn bộ xưởng của George luôn hướng tới mục tiêu duy nhất là một người có thể thiết kế và chế tạo đồng hồ từ đầu đến cuối".
Tuyên bố một năm chỉ làm 10 chiếc đồng hồ
Vào thời điểm các thương hiệu phổ thông đang cạn kiệt ý tưởng để thu hút người mua mới, khách hàng đã đợi gần 3 năm để có thể chạm tay vào sản phẩm của Roger Smith, mặc dù hộ có thể phải trả giá hơn 150.000 USD.
Những chiếc đồng hồ này do Smith và nhóm của ông sản xuất theo "Phương pháp của Daniels", mọi thành phần đều được làm từ nguyên liệu thô trong xưởng Isle of Man mà không sử dụng các công cụ tự động hoặc lặp đi lặp lại.
Smith đã thành lập studio của riêng mình vào năm 2001 với đặc tính không thay đổi là chỉ chế tác đồng hồ bằng tay. Hầu hết bộ phận trong số 225 bộ phận của đồng hồ đều được tạo ra trong xưởng Roger W.Smith. Mỗi bộ phận của bộ chuyển động được vẽ trên một miếng thép tấm, được cắt, dũa và đánh bóng bằng tay.
"Sản lượng luôn ở mức thấp và chúng tôi chỉ sản xuất 10 chiếc mỗi năm", Smith chia sẻ hồi tháng 9/2021. "Bạn sẽ không bao giờ nghe nói về việc chúng tôi sản xuất 50-100 chiếc đồng hồ mỗi năm. Điều đó là không thể với loại kỹ thuật mà chúng tôi sử dụng".
Hồi tháng 4/2021, The New York Times từng tính toán rằng dựa trên sản lượng của Smith, nếu ông nghỉ hưu vào năm 2038, ông sẽ hoàn thành 185 chiếc đồng hồ RW Smith kể từ khi thành lập xưởng riêng. Tổng cộng, Smith đã chế tạo ra 3 chiếc đồng hồ bỏ túi với chiếc thứ 3 nằm trong bộ sưu tập tư nhân.
Nhưng những nhà sưu tập mua tác phẩm của Smith hài lòng với con số đó, bởi khi nhu cầu về sản phẩm được thèm muốn vượt xa nguồn cung, giá trị luôn tăng lên. Và với thời gian chờ đợi cho một chiếc đồng hồ RW Smith mới hiện tại là 5 năm, nhu cầu chắc chắn là có.
Năm 2018, Smith nhận được vinh dự lớn nhất trong cuộc đời và sự nghiệp khi được trao tặng Huân chương OBE vì những cống hiến và sự tiếp nối thành công của ông với ngành công nghiệp chế tạo đồng hồ. 2 năm sau, ông trở thành đồng sáng lập và chủ tịch của Liên minh các nhà sản xuất đồng hồ Anh.
Theo GQ, Watch Time