Ba kịch bản tăng trưởng sản xuất công nghiệp quý IV/2025

IIP thể hiện xu hướng tăng dần

Trong bối cảnh kinh tế và chính trị thế giới tiếp tục có nhiều diễn biến khó lường, đặc biệt là chính sách thuế quan của Mỹ, sản xuất công nghiệp nước ta vẫn duy trì xu hướng tích cực.

IIP thể hiện xu hướng tăng dần: quý I tăng 8,3%, quý II tăng 9,3%, và quý III tăng 10% so với cùng kỳ. Tính chung 9 tháng năm 2025, toàn ngành công nghiệp đã đạt mức tăng trưởng 9,1%. Đây được coi là mức tăng khá cao, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của nhiều nhóm ngành.

Trong cơ cấu ngành, chế biến, chế tạo tiếp tục giữ vai trò trụ cột, với mức tăng trưởng 10,2% trong quý III và 10,4% trong 9 tháng. Ngành này đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng công nghiệp, đồng thời kéo theo sự phục hồi của các lĩnh vực dịch vụ liên quan như thương mại, logistics, và vận tải. Các nhóm ngành như dệt may, da giày, điện tử – linh kiện, và chế biến thực phẩm đều ghi nhận kết quả tích cực nhờ nhu cầu nội địa và xuất khẩu cùng tăng.

Bên cạnh đó, ngành khai khoáng cũng phục hồi sau thời gian dài suy giảm, với mức tăng 8,2% trong quý III so với cùng kỳ. Ngành sản xuất và phân phối điện quý III tiếp tục tăng trưởng ổn định, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và hỗ trợ sản xuất công nghiệp bền vững.

Nguyên nhân tăng trưởng

Theo Cục Thống kê phân tích, có nhiều nguyên nhân tạo nên kết quả khả quan trong 9 tháng đầu năm 2025.

Thứ nhất là môi trường tín dụng thuận lợi, lãi suất cho vay tiếp tục giảm, giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp xuất khẩu, dễ tiếp cận vốn hơn thông qua các gói hỗ trợ tín dụng. Điều này giúp giảm chi phí tài chính và gia tăng khả năng mở rộng sản xuất.

Thứ hai, đầu tư được thúc đẩy, vốn đầu tư toàn xã hội 9 tháng năm 2025 tăng 11,6% (riêng quý III tăng 13,3%) so với cùng kỳ. Việc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công đã tạo nhu cầu lớn cho các ngành vật liệu xây dựng, thiết bị, và cơ khí. Đồng thời, vốn FDI tiếp tục đổ mạnh vào các dự án chế biến, chế tạo, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ, điện tử, và linh kiện, bổ sung năng lực sản xuất mới.

Thứ ba, xuất khẩu duy trì tăng trưởng, nhu cầu hàng hóa vẫn khả quan tại các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản và ASEAN. Đáng chú ý, nhiều đối tác quốc tế đẩy sớm tiến độ nhập khẩu nhằm phòng ngừa rủi ro thương mại, tạo thêm đơn hàng trong quý III, trực tiếp nâng sản lượng công nghiệp, nhất là các ngành dệt may, điện tử, và da giày.

Thứ tư, Chính phủ và các cơ quan đã tập trung tháo gỡ khó khăn, cải thiện thủ tục hành chính, giúp nhiều dự án công nghiệp được triển khai nhanh hơn. Môi trường kinh doanh thuận lợi cũng góp phần nâng cao niềm tin doanh nghiệp, thúc đẩy đầu tư mở rộng sản xuất.

Thứ năm, lạm phát trong 9 tháng được kiểm soát tốt, tỷ giá tương đối ổn định, và dự trữ ngoại hối duy trì ở mức an toàn. Các yếu tố này là nền tảng quan trọng, giúp doanh nghiệp yên tâm sản xuất và giảm áp lực chi phí đầu vào.

Các kịch bản tăng trưởng quý IV

Cục Thống kê nhận định, bức tranh sản xuất công nghiệp dự báo tiếp tục tích cực bước sang quý IV/2025. Tuy nhiên, vẫn còn một số rủi ro có thể tác động đến sản xuất trong quý IV và năm 2026, bao gồm: biến động thương mại quốc tế (căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn), giá năng lượng và nguyên liệu (than, dầu, khí) trên thị trường thế giới diễn biến khó lường, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công có thể chậm so với kế hoạch, và hạn chế về công nghệ cũng như năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Do vậy, Cục Thống kê đưa ra các kịch bản tăng trưởng công nghiệp có thể phân hóa như sau:

Kịch bản thuận lợi: Nếu đầu tư công được thực hiện mạnh mẽ, đơn hàng xuất khẩu duy trì ổn định, và chi phí đầu vào không tăng đột biến, sản xuất công nghiệp quý IV có thể tăng cao hơn quý III.

Kịch bản trung tính: Nếu xuất khẩu chỉ giữ ở mức ổn định và chi phí sản xuất tăng nhẹ, việc duy trì mức tăng trưởng cao hơn quý III sẽ rất khó khăn.

Kịch bản thận trọng: Nếu thị trường quốc tế suy yếu, giá nguyên liệu và năng lượng tăng, đồng thời tiến độ giải ngân đầu tư công chậm, mức tăng có thể thấp hơn 9 tháng đầu năm.

Để chuyển cơ hội thành động lực dài hạn, Cục Thống kê nhấn mạnh sự cần thiết của việc phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, thúc đẩy đổi mới công nghệ, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, và bảo đảm nguồn cung nguyên liệu và năng lượng ổn định.