50.000 chiếc áo dự định xuất sang Mỹ mắc kẹt trong kho khiến doanh nghiệp châu Âu 'dở khóc dở cười'

Tại nhà máy Saint James, vùng Normandy, Pháp, các công nhân may mặc đang xếp vải thành từng chồng, sau đó cắt theo mẫu để làm áo thủy thủ Breton mang tính biểu tượng của công ty. Luc Lesénécal, giám đốc điều hành, đang đi dọc xưởng khảo sát. 50.000 chiếc áo sơ mi và áo len sọc đã được hoàn thiện để đáp ứng đơn đặt cho các cửa hàng của Mỹ như Nordstrom và J. Crew.

Tuy nhiên, kế hoạch vận chuyển đã bị cản trở bởi lời đe dọa áp thuế của Tổng thống Trump. Thay vì chất hàng lên máy bay chở hàng, ông Lesénécal đành chuyển lô hàng vào kho và đợi đến thứ Tư - thời hạn mà ông Trump đặt ra để châu Âu đưa ra một thỏa thuận hoặc phải đối mặt với mức thuế lên tới 50%

“Đây là trò chính trị mà chúng ta đang phải đối mặt”, ông Lesénécal nói, chỉ tay về phía nhà máy có kích thước bằng ba sân bóng đá, nơi 300 nhân viên lâu năm sản xuất 1,5 triệu áo sơ mi, áo len, khăn quàng cổ và áo khoác mỗi năm. “Nếu chúng ta không có tầm nhìn, chúng ta không thể tiến lên phía trước”.

Ông không đơn độc. Ngành công nghiệp châu Âu đã bị ảnh hưởng nặng nề kể từ khi ông Trump công bố một loạt các hành động thương mại nhằm tái cấu trúc nền kinh tế toàn cầu. Việc Mỹ áp thuế 10% đối với hầu hết hàng hóa từ Liên minh châu Âu và các mối đe dọa liên tiếp đẩy mức 20-50% khiến các công ty phải đóng băng nhiều dự án, tìm kiếm miễn trừ và chuẩn bị tăng giá.

Ủy ban châu Âu đang nỗ lực thuyết phục ông Trump không áp dụng mức thuế khắc nghiệt nhất, đồng thời tìm kiếm một thỏa thuận thương mại trước thời hạn. Khối này hiện đang phải đối mặt với mức thuế 50% đối với thép và nhôm và 25% đối với ô tô và phụ tùng ô tô.

“Một cuộc chiến thương mại khiến cả hai bên bờ Đại Tây Dương trở nên khó khăn”, thủ tướng Bỉ Bart De Wever phát biểu. 

Chính sách thuế quan ngoằn ngoèo, được Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent gọi là “bất ổn chiến lược”, đã khiến các giám đốc điều hành châu Âu bối rối. Là chủ tịch của một nhóm thương mại Pháp đại diện cho các doanh nghiệp ‘Made in France’, ông Lesénécal hiện đang phải dành gấp đôi thời gian so với trước đây để giải quyết các vấn đề về thuế. 

Thuế suất cơ bản đối với áo thủy thủ Saint James cổ điển có giá 139 USD là 16,5%. Ông Lesénécal cho biết thuế suất đã tăng lên 36,5%. 

Viễn cảnh về mức thuế quan cao hơn đang hiện hữu. Mỹ chiếm chưa đến 10% lượng hàng xuất khẩu của Saint James, nhưng mức thuế cao hơn sẽ là rào cản đối với thị trường Mỹ - nơi mà thương hiệu này đã hiện diện trong 30 năm.

“Chúng tôi không muốn rời khỏi Mỹ”, ông Lesénécal nói. “Quần áo của chúng tôi là biểu tượng Pháp và người Mỹ muốn chúng”. Có rất ít mặt hàng mang đậm chất Pháp như áo sơ mi và áo len kẻ sọc của thủy thủ được sản xuất tại nhà máy Saint James.

Gần đây, ông Lesénécal và người quản lý của mình tại Mỹ, Benjamin Auzimour, đã soạn một lá thư gửi cho các khách hàng người Mỹ, những người đặt hàng trước sáu tháng. Trong thư có đoạn viết rằng nếu thỏa thuận của châu Âu với Mỹ dẫn đến mức thuế quan cao hơn 10% mà ông Trump mới bổ sung, nhà bán lẻ sẽ phải chịu phần vượt mức. 

“Rủi ro là một số cho rằng người tiêu dùng sẽ không mua với giá cao hơn”, ông Lesénécal nói. Nếu khách hàng Mỹ phản đối, ông có thể chuyển hướng quần áo trong kho sang các quốc gia khác, bao gồm Nhật Bản, nơi quần áo Saint James rất được ưa chuộng và không có mức thuế vượt mức.

Trước đây, Tổng thống Donald Trump từng đe dọa và áp đặt một loạt mức thuế quan cao chưa từng có lên hàng hóa nhập khẩu từ EU, với mục tiêu “cân đối trao đổi thương mại”. Đầu tháng 3/2025, ông ban hành mức thuế 25% lên nhôm và thép nhập khẩu, loại bỏ các ngoại lệ trước đó và yêu cầu thép phải được luyện đúc tại Mỹ mới được hưởng ưu đãi thuế thấp. Đến ngày 2/4/2025, ông tiếp tục công bố thuế 10% áp dụng cho tất cả hàng nhập khẩu từ EU, mở ra nguy cơ tăng đến 50% nếu không đạt thỏa thuận trước hạn cuối ngày 9/7/2025. 

Trong bối cảnh đó, Liên minh châu Âu đề xuất đáp trả bằng cách chấp nhận mức thuế mặc định 10%, nhưng yêu cầu loại trừ đặc biệt cho các ngành chiến lược như ô tô, dược phẩm, linh kiện và hàng xa xỉ. Nếu ông Trump thực hiện kế hoạch tăng thuế lên 50%, EU sẽ phải áp dụng các biện pháp trả đũa nhằm bảo vệ thị trường nội địa.

Một trong những tác động tức thì là xuất khẩu ô tô Đức sang Mỹ sụt giảm mạnh. Nguồn tin từ Hiệp hội VDA cho biết, xuất khẩu xe sang Mỹ giảm 13% vào tháng 4 và 25% vào tháng 5/2025, tương ứng với khoảng 64.300 chiếc bị hủy hoặc trì hoãn. Chỉ riêng trong tháng 4, thiệt hại rơi vào khoảng 500 triệu euro đối với các hãng như BMW, Mercedes hay VW .

Ngoài ra, ngành hàng xa xỉ châu Âu cũng chịu tác động nặng. Sau khi Donald Trump thông báo đề xuất thuế 50% trên hàng EU, giá cổ phiếu các thương hiệu lớn như LVMH và Hermès lập tức giảm từ 3% đến 4% trong một phiên giao dịch, phản ánh lo ngại về khả năng mất thị phần tại thị trường Mỹ. Ngoài ra, ông Trump cũng đe dọa sẽ áp thuế lên cả thuốc và dược phẩm nhập từ EU, ngành xuất khẩu trị giá 120 tỷ euro vào Mỹ trong năm 2024. 

Theo: The NY Times, Reuters