16,5 tỷ USD của thế giới bị đe dọa: Một robot gặp sự cố cũng có thể khiến cả ngành công nghiệp chao đảo

Robot đang ngày càng đảm nhiệm nhiều công việc, từ dịch vụ khách sạn đến chăm sóc sức khỏe, mang lại độ chính xác và tốc độ cao hơn. Tuy nhiên, khi chúng gặp sự cố, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, gây ra sự chậm trễ tốn kém.

Hãy tưởng tượng một nhà kho với những kệ hàng cao ngất ngưởng chứa đầy các gói hàng đang chờ được giao. Một robot hiện đại lướt qua các lối đi, có khả năng mang vác gấp 10 lần so với một công nhân – giúp tăng năng suất đáng kể và đẩy nhanh tốc độ giao hàng. Nhưng đột nhiên, nó dừng lại. 

Thị trường robot toàn cầu đạt 16,5 tỷ USD

Báo cáo Robot thế giới năm 2024 cho thấy 4.281.585 robot đang làm việc trong các nhà máy trên toàn thế giới, tăng 10% so với năm trước đó. Năm 2023, châu Á sở hữu 70% số robot mới được lắp đặt, tiếp theo là châu Âu (17%) và châu Mỹ (10%). Doanh số bán robot dịch vụ chuyên nghiệp tăng 30% trên toàn thế giới và giá trị thị trường toàn cầu của việc lắp đặt robot công nghiệp đã đạt 16,5 tỷ USD.

Theo một nghiên cứu được công bố năm 2025, khi robot dịch vụ ngày càng được sử dụng nhiều, nguy cơ xảy ra sự cố cũng tăng lên. Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng các công ty dịch vụ phải hiểu cách tốt nhất để khắc phục những sự cố này. Khả năng khôi phục robot hoặc triển khai các giải pháp thay thế trở nên quan trọng khi robot xử lý nhiều nhiệm vụ cốt lõi hơn. Các hệ thống hiệu quả giúp giảm lỗi như vậy là rất quan trọng đối với bất kỳ công ty nào sử dụng robot trên quy mô lớn.

Nhưng đây là vấn đề. Theo một báo cáo của UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc), ở Swaziland (Châu Phi), cứ 170.000 người mới có một kỹ sư tốt nghiệp. Ở Vương quốc Anh, con số là 1/1.100. Sự chênh lệch này đặt ra câu hỏi: Chúng ta đã chuẩn bị như thế nào cho việc robot hóa rộng rãi, và cần thực hiện những bước nào để đảm bảo nguồn nhân lực cần thiết?

Y học vẫn còn xa với việc “robot hóa” hoàn toàn

Giáo sư Frank Foerster, giảng viên cao cấp tại Đại học Hertfordshire (Anh) và là thành viên của Nhóm nghiên cứu Hệ thống Thích ứng, đã chỉ ra rằng robot vẫn chưa đủ tiên tiến để được triển khai trong tất cả các tình huống chăm sóc sức khỏe.

Giáo sư Foerster trả lời Interesting Engineering: "Có rất nhiều lĩnh vực trong y học vẫn còn xa mới được 'robot hóa'. Hiện tại, cánh tay và kẹp robot hiện tại thiếu sự khéo léo để xử lý nhiều nhiệm vụ y tế". Ông nói thêm: "Hơn nữa, chúng ta vẫn chưa phát triển được trí tuệ nhân tạo cần thiết cho kiểu lập luận thông thường mà hầu hết mọi người đều cho là hiển nhiên. Việc dạy robot thực hiện một nhiệm vụ mới không thể tối ưu bằng việc đào tạo một bác sĩ".

Giáo sư Foerster cho biết thêm rằng một phần của vấn đề nằm ở ngôn ngữ. Môi trường phải được đơn giản hóa để robot có thể nhận dạng các địa điểm cụ thể hoặc người dùng phải học cách giao tiếp với robot bằng một tập hợp các lệnh chính xác. Ông kết luận: "Bất kỳ sản phẩm công nghiệp nào cũng cần nhiều lần lặp lại để tối ưu hóa và thích ứng với điều kiện thực tế và quá trình đó chắc chắn sẽ cần nhiều kỹ sư hơn".

Sự cố và phục hồi: Một thách thức khoa học

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2023, các nhà khoa học đề cập đến hiện tượng “sự cố robot dịch vụ” như một vấn đề khoa học phức tạp và đa ngành. Các nhà nghiên cứu phân loại các chiến lược phục hồi tiềm năng là do robot điều khiển hoặc dựa vào sự can thiệp của con người.

Với dự đoán rằng thị trường robot dịch vụ toàn cầu sẽ đạt 57,35 tỷ USD vào năm 2029, việc đưa ra các chiến lược hiệu quả đang trở nên ngày càng cấp bách. Tuy nhiên, như nghiên cứu đã chỉ ra, vẫn còn thiếu sự hiểu biết toàn diện về cách robot gặp sự cố trong môi trường thực tế – và cách chúng có thể phục hồi. 

Giáo sư Foerster cho rằng mọi người thường đánh giá thấp mức độ phối hợp tinh tế xảy ra trong các tương tác hàng ngày của con người, chẳng hạn như trò chuyện với nhân viên thu ngân hoặc thương lượng với đồng nghiệp. Ông nhấn mạnh rằng nếu robot trở nên phổ biến hơn nữa, người dùng phải được biết về những gì robot có thể làm và không thể làm. Các giao thức và đào tạo rõ ràng là điều cần thiết để giúp người vận hành điều hướng và giải quyết sự hiểu lầm.

Đơn giản hóa robot thông qua đổi mới

Khi robot dần đóng vai trò trung tâm trong ngành công nghiệp, tiềm năng điều chỉnh chúng phù hợp hơn với các nhu cầu cụ thể của sản xuất cũng dần tăng lên. Một ví dụ là Bộ công cụ tích hợp động cơ Meltio, biến cánh tay robot công nghiệp thành hệ thống in kim loại 3D.

Ông Alejandro Nieto, quản lý sản phẩm tại Meltio, nói với Interesting Engineering rằng bộ công cụ được thiết kế để đáp ứng nhu cầu phát triển của sản xuất hiện đại, giảm thời gian bảo trì và loại bỏ các khó khăn vận hành phổ biến.

Hệ thống tương thích với nhiều loại cánh tay robot công nghiệp và có thể in bằng các vật liệu như titan, đồng, nhôm, thép không gỉ, Inconel, Invar và hợp kim niken. Khả năng thích ứng này rất quan trọng trong các lĩnh vực như ô tô, hàng không vũ trụ, năng lượng, hàng hải, quốc phòng, dầu khí. Theo ông Nieto, việc phát triển công nghệ này đã mất hơn hai năm nghiên cứu và thiết kế chuyên sâu, tập trung vào độ tin cậy và hiệu quả.

Những đổi mới như vậy đã chứng minh các kỹ sư có thể đơn giản hóa và tiêu chuẩn hóa việc tích hợp robot trong nhiều ngành.