Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có buổi làm việc với Cục 2 Đường sắt Trung Quốc về Dự án khôi phục Tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt (Lâm Đồng) - Tháp Chàm (Ninh Thuận).
Tại buổi làm việc, ông Trần Hồng Thái - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, tuyến đường sắt Đà Lạt – Tháp Chàm được quy hoạch tại Quyết định số 1769 ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, với chiều dài dự kiến 84km, khổ đường 1.000mm, lộ trình đầu tư sau 2030.
Tuyến đường sắt đã được tích hợp vào Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Quy hoạch tỉnh Lâm Đồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và nằm trong danh mục dự án ưu tiên đầu tư thực hiện giai đoạn 2021 - 2030.
Dự án được triển khai theo hình thức đối tác công tư. Bộ Giao thông Vận tải đã giao Công ty cổ phần thương mại - dịch vụ Bạch Đằng lập hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi; đến nay đã hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.

Tại buổi làm việc đoàn công tác của Cục 2 Đường sắt Trung Quốc mong muốn tìm hiểu các thông tin quy hoạch chi tiết liên quan đến dự án khôi phục tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm. Đoàn cũng đã giới thiệu về công nghệ xây dựng đường sắt hiện đại và các công trình của đơn vị đã xây dựng trên thế giới cũng như ở Việt Nam.
"Chúng tôi mong muốn Lâm Đồng thông tin về quy hoạch liên quan đến tuyến đường sắt tại địa phương. Sau đó chúng tôi làm báo cáo nghiên cứu khả thi cũng như các bước tiếp theo để có kế hoạch thực hiện dự án", ông Quản Hoa Bình – Phó tổng Giám đốc Công ty Công trình quốc tế Cục 2 đường sắt Trung Quốc chia sẻ.
"Chúng tôi rất ủng hộ việc Công ty Cục 2 Đường sắt Trung Quốc đầu tư vào dự án này. Đây là một dự án có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lâm Đồng" - ông Trần Hồng Thái bày tỏ.

Tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt (Lâm Đồng) - Tháp Chàm (Ninh Thuận) được xây dựng trong 30 năm (1902 - 1932) với kinh phí 200 triệu Francs, gồm hai đoạn: Đoạn từ Tháp Chàm đến Krongpha (Sông Pha) và đoạn Krongpha - Đà Lạt. Đây là tuyến đường sắt răng cưa độc đáo và duy nhất được lắp đặt ở Việt Nam.
Theo Báo Lâm Đồng, tuyến tàu hỏa Đà Lạt - Tháp Chàm đã đi vào lịch sử ngành công nghiệp đường sắt khi là cung đường sắt chạy bằng bánh răng cưa, vượt miền duyên hải lên cao nguyên. Để qua được đèo dốc trên cao nguyên Lâm Viên, bên cạnh những đoạn đường ray răng cưa, những bánh răng cưa được lắp thêm vào trong đầu máy. Tuyến đường có 16 km răng cưa, vượt độ cao 1.500m trên mực nước biển với độ dốc thường xuyên 12%.
Đây là trục giao thông quan trọng nối Đà Lạt với vùng duyên hải và các khu vực khác của Việt Nam qua hệ thống đường sắt Đông Dương.
Đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt bị dừng khai thác vào năm 1968 và đến năm 1975 được khởi động lại; nhưng chỉ chạy được 7 chuyến thì dừng hoàn toàn. Tuy nhiên, đến năm 1986, gần như toàn bộ đường ray, tà vẹt trên tuyến đường này được tháo gỡ. Hiện chỉ còn đoạn Trại Mát - Đà Lạt dài khoảng 7km đang khai thác tàu du lịch.
.png)

Liên quan đến khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm, năm 2022, Bộ Giao thông vận tải có văn bản chấp thuận việc lập hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, theo phương thức đối tác công tư (PPP) với tổng kinh phí 27.000 tỷ đồng.
Dự kiến, để khôi phục tuyến đường sắt này, 2 tỉnh Lâm Đồng và Ninh Thuận phải thực hiện nhiều công việc như khôi phục tuyến đường sắt nối ga Trại Mát (Đà Lạt) với ga Tháp Chàm dài khoảng 76,8 km. Trong đó, cần phải đầu tư rất nhiều hạng mục như cải tạo các đoạn hiện hữu, khôi phục đường; xây dựng lại và xây dựng mới nhiều nhà ga, xây dựng mới các cầu đường sắt, cống các loại; khôi phục các hầm chui; xây dựng mới đường ray...
Tháng 8/2023, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Kế hoạch phát triển GT-VT đường sắt đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 với trọng tâm là khôi phục, cải tạo và khai thác có hiệu quả tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm phục vụ du lịch.
Tỉnh Lâm Đồng cũng đặt mục tiêu và yêu cầu các sở, ngành, đơn vị chuyên môn tổ chức nghiên cứu, phân tích, đánh giá kỹ lưỡng, chặt chẽ, toàn diện, kết hợp tham khảo kinh nghiệm quốc tế, ý kiến đóng góp của các chuyên gia để lựa chọn phương án đầu tư, công nghệ, kỹ thuật, vốn,... xây dựng tuyến đường sắt du lịch Đà Lạt - Tháp Chàm, đường sắt đô thị hiện đại, bảo đảm đồng bộ, khả thi, hiệu quả. Tổ chức hợp tác, tìm kiếm sự hỗ trợ từ một số tập đoàn có kinh nghiệm về công nghệ, kỹ thuật khai thác, vận tải đường sắt trên thế giới trong quá trình đầu tư, khôi phục tuyến đường sắt du lịch Đà Lạt - Tháp Chàm và đường sắt đô thị.
Ảnh: Lâm Đồng Online.