Từ chối Starlink của Elon Musk, một quốc gia quyết trung thành với internet từ vệ tinh do Trung Quốc sản xuất dù tốc độ ‘chậm như rùa’, sắp hợp tác với đối thủ tiềm năng của Starlink

Các trang web tải chậm như rùa bò. Video thường xuyên bị giật và đứng hình. Nhiều vùng nông thôn tại Bolivia hoàn toàn không có kết nối internet.

Vì vậy, khi Starlink của Elon Musk đề nghị cung cấp cho Bolivia dịch vụ internet vệ tinh nhanh với giá cả phải chăng, nhiều người cho rằng quốc gia 12 triệu dân này sẽ ăn mừng. Nhưng thay vào đó, Bolivia nói không.

Trong khi Starlink đã nhanh chóng phủ sóng gần như toàn bộ Nam Mỹ, thâm nhập cả vào những khu vực xa xôi của rừng Amazon, Bolivia trở thành một trong số ít quốc gia chặn dịch vụ này. Nước này tiếp tục dựa vào vệ tinh viễn thông cũ do Trung Quốc sản xuất.

Theo giới chức Bolivia, việc từ chối Starlink không đơn thuần là lựa chọn kỹ thuật mà là quyết định mang tính chiến lược nhằm bảo vệ chủ quyền số và cạnh tranh công bằng trong lĩnh vực viễn thông. Nếu trao quá nhiều quyền kiểm soát cho một doanh nghiệp ngoại, họ có thể sử dụng ảnh hưởng của mình để tác động đến các quy định của Bolivia theo hướng có lợi cho họ.

“Starlink có ưu thế công nghệ vượt trội, nhưng phải tuân thủ luật lệ, đóng góp cho kinh tế Bolivia và không làm suy yếu nhà mạng trong nước”, ông Iván Zambrana, Giám đốc Cơ quan Vũ trụ Bolivia, nhấn mạnh. Cơ quan Vũ trụ Bolivia hiện đang vận hành vệ tinh do Trung Quốc sản xuất và được phóng lên vũ trụ từ 2013.

Ông Zambrana khẳng định rằng vệ tinh Trung Quốc mà Bolivia đang sử dụng rất đáng tin cậy và cung cấp vùng phủ sóng internet trên toàn quốc.

Nhưng các chuyên gia cho rằng, trên thực tế, vệ tinh cũ không thể sánh được với Starlink. Tín hiệu của nó chậm và không ổn định, chưa kể việc lắp đặt ăng-ten và chảo vệ tinh ở các vùng nông thôn rất tốn kém và khó khăn.

Tốc độ internet của Bolivia hiện đứng cuối Nam Mỹ. Chỉ khoảng 50% hộ gia đình có truy cập băng rộng, so với 94% tại Chile và 87% tại Brazil. Hơn 90% dân số sử dụng điện thoại để lên mạng. Nhưng tại các khu vực hẻo lánh, sóng yếu khiến người dân phải trèo lên cây mới bắt được tín hiệu.

Patricia Llanos, giảng viên đại học và chuyên gia địa lý của Bolivia cho biết: “Nhiều khu vực nghiên cứu không thể kết nối internet dù chúng tôi có một vệ tinh trên trời”.

Vệ tinh hiện tại của Bolivia dự kiến hết nhiên liệu vào năm 2028 nhưng phương án thay thế vẫn chưa rõ ràng. Chính phủ đang cân nhắc hợp tác với SpaceSail của Trung Quốc. Công ty này dự kiến phóng 648 vệ tinh quỹ đạo thấp trong năm nay và 15.000 vào năm 2030.

Gregory Falco, phó giáo sư về kỹ thuật cơ khí và hàng không vũ trụ tại Đại học Cornell, cho biết: “Nếu có ai đó có thể cạnh tranh với Starlink trong tương lai gần thì đó chính là họ (SpaceSail)”.

Giới chuyên gia quốc tế cho rằng nhiều nước đang ngày càng cảnh giác trước ảnh hưởng ngày càng lớn của Elon Musk. Hiện mạng lưới vệ tinh Starlink đang được chính phủ, quân đội và người dân tại hơn 125 quốc gia và vùng lãnh thổ sử dụng.

Trên bản đồ dự kiến phủ sóng năm 2025 của Starlink, Bolivia vẫn được liệt kê là thị trường tiềm năng. Tuy nhiên, cơ hội thực tế còn bỏ ngỏ, nhất là trong bối cảnh các quốc gia như Brazil cũng đang tìm kiếm phương án thay thế sau khi Starlink và mạng xã hội X (do Musk sở hữu) phớt lờ yêu cầu từ tòa án về kiểm soát thông tin sai lệch. Năm ngoái, vì lo ngại phụ thuộc quá mức vào Starlink, Brazil – thị trường lớn nhất của Starlink tại khu vực Mỹ Latinh, cũng đã ký thỏa thuận hợp tác với SpaceSail.

Tham khảo: NYT