Từ một cô sinh viên mới ra trường thi tuyển công việc phiên dịch viên tiếng Nhật đến nghệ sĩ violin rong ruổi cùng những bản nhạc cổ điển, Nguyễn Thu Lê chọn “làm điều mình thích” hơn là an phận với công việc ổn định. Niềm đam mê và sự quyết tâm ấy cũng chính là hành trang đưa chị rẽ sang một con đường tưởng xa lạ – nghề chứng khoán.
Tới hiện tại, nữ nghệ sĩ violin năm nào nay trở thành Giám đốc Trung tâm Kinh doanh Chứng khoán VPBank (VPBankS). Trong talkshow The Investors mùa 2, Nguyễn Thu Lê chia sẻ hành trình nhiều áp lực nhưng cũng đầy cảm hứng, khi nghề môi giới đứng trước thử thách AI và zero-fee, nhưng chị vẫn chọn đặt niềm tin vào con người, mối quan hệ bền chặt với khách hàng và triển vọng dài hạn của thị trường Việt Nam.
Host Ngọc Nhi: Chị có thể chia sẻ cơ duyên nào đã đưa chị đến với ngành chứng khoán?
Chị Thu Lê: Tôi đến với chứng khoán rất tình cờ và có thể nói nó là một cái duyên. Vì sao tôi lại nói như vậy? Vì tôi theo học nghệ thuật chuyên nghiệp từ nhỏ và khi lớn lên, tôi học song song hai trường đó là Học viện Âm nhạc Quốc gia chuyên ngành Violin và Trường Đại học ngoại ngữ thuộc Đại học quốc gia Hà Nội, chuyên ngành tiếng Nhật.
Sau khi tốt nghiệp 2 trường nói trên, tôi đã từng làm việc cho một vài công ty và tổ chức của Nhật, rồi tham gia lưu diễn cùng các dàn nhạc trong và ngoài nước. Cơ duyên đến đầy bất ngờ, tôi được gặp một người anh, hay nói đúng hơn một người thầy, và bây giờ cũng chính là sếp của tôi. Trong một buổi trò chuyện, anh đã chia sẻ với tôi về cơ hội đầu tư chứng khoán. Với tôi, chứng khoán ngày đó hoàn toàn mới mẻ và xa lạ. Nhưng bản tính tò mò thích khám phá và thích thử thách, nên tôi đã về thuyết phục gia đình hỗ trợ một khoản vốn để đầu tư.
Sau một thời gian tìm hiểu, nghiên cứu và trải nghiệm thì bản thân tôi cũng học được rất nhiều kiến thức từ thị trường và càng ngày tôi càng thấy chứng khoán là một ngành rất thú vị và đầy tiềm năng. Sau đó, tôi quyết tâm theo học chuyên ngành tài chính và đầu tư sâu hơn cho chuyên ngành này.
Host Ngọc Nhi: Khởi đầu với những người theo học đúng chuyên ngành chứng khoán đã khó khăn, vậy chị đã làm như thế nào để có thể thành công?
Chị Thu Lê: Cám ơn câu hỏi rất hay nhưng cũng rất khó để trả lời của Nhi. Cho tới hiện tại, tôi không dám khẳng định tôi là một người thành công trong lĩnh vực chứng khoán. Tuy nhiên, từ chỗ là một người ngoại đạo bước chân vào nghề, tôi hiện đạt được vị trí nhất định tại một công ty chứng khoán trong top đầu thị trường. Bản thân tôi chiêm nghiệm kiến thức chuyên môn là cần thiết nhưng chưa phải là yếu tố quan trọng nhất để thành công. Điều quan trọng là con người, ở đây tôi muốn nói đến sự đam mê và nỗ lực của bản thân, kỹ năng ứng xử trước mọi tình huống và kỹ năng giải quyết vấn đề là rất quan trọng.
Cá nhân tôi, khi đã đam mê một điều gì đó, sẽ dành rất nhiều thời gian và suy nghĩ cho nó. Thậm chí nhiều lúc chồng tôi còn đùa rằng "anh cảm thấy em yêu chứng khoán, yêu công việc còn hơn cả yêu chồng" (cười). Còn về kỹ năng xử lý tình huống hay giải quyết vấn đề thì tôi cho rằng không có lý thuyết hay công thức chung nào hoàn hảo cả bởi mỗi công việc sẽ gặp một tình huống hoặc vấn đề riêng. Việc giải quyết thỏa đáng hay không phụ thuộc vào cách tư duy, đạo đức và lối sống của mỗi người. Tôi luôn hướng thiện và luôn đặt lợi ích của tổ chức, của khách hàng lên trên lợi ích của bản thân.
Host Ngọc Nhi: Trong hành trình sự nghiệp, khoảnh khắc nào khiến chị nhận ra rằng chứng khoán là đam mê và hướng đi lâu dài của mình mà không phải là một cuộc dạo chơi?
Chị Thu Lê: Nếu nói là một khoảnh khắc thì tới giờ tôi vẫn không xác định được. Như tôi chia sẻ ban đầu, tôi đến với chứng khoán như một đứa trẻ vỡ lòng, mỗi ngày học một chút, và tôi cũng không biết mình đam mê chứng khoán từ khi nào. Tôi đam mê và quyết định theo đuổi chứng khoán là cả một quá trình và quá trình đó được tôi đúc kết thành 4 chữ KUBA. Nó được viết tắt của 4 từ: Knowledge - Understand - Believe - Action. Tức là đầu tiên phải có kiến thức, có kiến thức rồi phải thật sự hiểu, tin tưởng và cuối cùng là quyết định hành động
Tôi vẫn nhớ khi được nghe người thầy giới thiệu và dẫn dắt tôi vào thị trường. Thời điểm đó, số lượng nhà đầu tư cá nhân biết và đầu tư chứng khoán chỉ hơn 1,2 triệu tài khoản, tương ứng với 1,4% dân số của Việt Nam. Trong khi đó, nhìn sang những nước bạn như Nhật Bản hay Hàn Quốc, tỉ lệ đó đã là 15%. Nhìn xa hơn, ở những nước phát triển như Mỹ thì tỷ lệ lớn hơn 50% dân số. Tôi nhận ra rằng Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng.
Và rồi trong quá trình tìm hiểu và tham gia thị trường, tôi nhận ra chứng khoán không chỉ là một canh bạc đỏ đen mà để thành công cần phải có kiến thức và hiểu biết về thị trường nói chug và nội tại các doanh nghiệp. Từ đó, chứng khoán đối với tôi không chỉ là một ngành tiềm năng giúp tôi đạt được những hoài bão khát vọng về tài chính mà còn giúp trau dồi thêm nhiều kiến thức và nâng cao giá trị bản thân.
Host Ngọc Nhi: Kỷ niệm nào khiến chị nhớ nhất khi là một môi giới chứng khoán?
Chị Thu Lê: Có một kỷ niệm tôi nhớ mãi. Có một chị bạn đang gặp khó khăn về tài chính và gọi điện cho tôi nhờ giúp đỡ. Thời điểm đó, tôi không có đủ khả năng tài chính để giúp chị khắc phục toàn bộ khó khăn. Tôi chỉ cho bạn mình vay một khoản tiền nhỏ và chia sẻ với chị về cơ hội đầu tư mà tôi mới được nghe từ người thầy của mình.
Sau đó, chị có gọi điện cho tôi để cảm ơn và nói rằng "Cảm ơn Lê, nếu ngày đó em chỉ đơn thuần cho chị mượn tiền thì chắc giờ chị vẫn chưa thoát khỏi khó khăn. Cảm ơn em vì đã đồng hành và chia sẻ cơ hội cho chị". Thật sự lúc đó tôi rất mừng và tự hào về công việc mình đang làm.
Tôi thấy nghề tư vấn đầu tư rất đáng trân quý bởi đã góp phần mang sự thịnh vượng và hạnh phúc cho những người xung quanh.
Host Ngọc Nhi: Theo chị, những kỹ năng quan trọng nhất mà một nhân viên môi giới chứng khoán cần có để thành công tại Việt Nam hiện nay là gì?
Chị Thu Lê: Theo tôi, người môi giới giỏi trước hết là người biết lắng nghe và hiểu tâm lý khách hàng. Sau đó mới đến kỹ năng phân tích thị trường hay tư vấn đầu tư. Bởi mỗi khách hàng có câu chuyện riêng khác nhau, khẩu vị rủi ro khác nhau và nhiệm vụ của chúng ta là phải tìm ra giải pháp và sản phẩm phù hợp nhất cho họ. Ngoài ra, trong thời đại công nghệ như hiện nay, việc thành thạo các công cụ số, biết cách ứng dụng dữ liệu vào công việc phân tích và tư vấn cũng là lợi thế rất lớn.
Host Ngọc Nhi: Những thách thức lớn nhất mà người môi giới chứng khoán thường gặp phải là gì, và làm thế nào để vượt qua?
Chị Thu Lê: Có lẽ áp lực lớn nhất với người tư vấn đó là khi thị trường biến động mạnh. Có những rủi ro bất ngờ và sụt giảm khiến cho tâm lý của chính người môi giới cũng bị dao động: nghi ngờ chính bản thân mình, buồn chán và không muốn gặp bất cứ ai. Thậm chí, khách hàng cũng sẽ mất niềm tin.
Những lúc như này tôi cho rằng bản thân chính môi giới phải quản trị cảm xúc và kiểm soát tâm lý thật tốt để có thể có thể đưa ra lời khuyên hữu ích và chính xác nhất với khách hàng.
Trong cú sốc thuế quan tác động lên thị trường chứng khoán đầu tháng 4/2025 vừa qua, nếu chúng ta tỉnh táo bình tĩnh vượt qua sẽ đưa ra những lời khuyên hữu ích cho khách hàng và điều đó rất quan trọng.
Host Ngọc Nhi: Tại sao chị lại lựa chọn một công ty chứng khoán mới như VPBankS?
Chị Thu Lê: Theo tôi thứ nhất chính là môi trường làm việc. Khi lựa chọn công ty, không chỉ một nơi chỉ đến để làm việc, mà nó như một ngôi nhà thứ hai của chúng ta vậy. Điều đầu tiên tôi chọn VPBankS là vì văn hóa doanh nghiệp và định hướng kinh doanh: Cách thức làm việc của công ty rất phù hợp với phong cách làm việc và triết lý sống của cá nhân tôi.
Văn hóa doanh nghiệp chịu ảnh hưởng rất lớn của đội ngũ lãnh đạo. Tôi luôn tự hào vì có những người lãnh đạo rất đáng ngưỡng mộ, họ không chỉ là người rất tài năng mà còn luôn chính trực và tận tụy. Trên quan điểm của tôi, một tổ chức muốn tốt thì đầu tiên phải có những người lãnh đạo tốt và lãnh đạo VPBankS có tham vọng lớn.
Thuyền to thì sóng lớn. Tôi vẫn nhớ ngay từ ngày đầu mới thành lập, lãnh đạo của chúng tôi đã có một cái tạm gọi là “sắc lệnh” rằng sau 3 năm sau phải vào top 5 và sau 5 năm phải phấn đầu lên vị trí top 1. Thời điểm đó, nhiều người rất hoài nghi vì đó là một tham vọng rất là xa vời. Nhưng chỉ sau 1 năm kể từ ngày chính thức đi vào hoạt động, chúng tôi đã lọt vào top 3 về vốn. Sau 3 năm hoạt động, chúng tôi đã chính thức lọt vào top 5 về lợi nhuận trong quý 2 vừa qua và chắc chắn mục tiêu của chúng tôi là trong thời gian tới sẽ vươn lên vị trí top 1.
VPBankS làm được như vậy không phải chỉ nhờ riêng cá nhân nào. Tôi rất thích khẩu hiệu của chúng tôi là một tổ chức thành công không phải nhờ một ngôi sao, mà phải là một tổ chức mạnh và gắn kết. Ở VPBankS, chúng tôi không làm việc một mình mà luôn có một tập thể cùng đồng hành. Tập thể ở đây không chỉ cán bộ nhân viên của VPBankS mà phía sau còn có cả một ngân hàng với hệ sinh thái trọn vẹn đang hàng ngày hỗ trợ. Với các tổ chức tài chính thì quy mô về vốn là một lợi thế rất lớn và các bạn có thể thấy chúng tôi được ủng hộ mạnh mẽ từ ngân hàng mẹ.
Về nền tảng công nghệ, các công ty khác có thể mất 5-10 năm hoặc lâu hơn nữa để có thể xây dựng được, nhưng chúng tôi chỉ mất 3 năm, tuy chưa thật sự hoàn hảo nhưng cũng đủ để khách háng có thể an tâm và tin tưởng khi sử dụng dịch vụ.
Và một yếu tố cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng đó là VPBankS có những ưu đãi đặc biệt dành cho khách hàng như ưu đãi phòng chờ mà không phải công ty nào cũng có được.
Host Ngọc Nhi: Môi giới chứng khoán tại VPBankS có lợi thế nào, cũng như chịu những áp lực khác biệt như thế nào so với các công ty chứng khoán khác? Cụ thể như về văn hóa, quy trình làm việc hoặc cách tiếp cận khách hàng?
Chị Thu Lê: Ở VPBankS, chúng tôi làm nghề môi giới không chỉ bằng kinh nghiệm cá nhân, mà còn bằng hệ thống công nghệ hỗ trợ rất mạnh. Mỗi môi giới đều được hỗ trợ bởi các nền tảng phân tích, dữ liệu được cập nhật nhanh và đầy đủ nhất, góp phần đưa ra các tư vấn hiệu quả.
Chúng tôi phát triển công nghệ nhưng không đánh giá thấp vai trò và trách nhiệm của tư vấn viên. Vậy nên, VPBankS vẫn phát triển chính sách tuyển dụng hấp dẫn cho các bạn môi giới. Công ty xác định xây dựng ngôi nhà để tạo ra không gian cho nhân viên phát triển, không chỉ là nơi dừng chân làm việc đơn thuần.
Host Ngọc Nhi: Chị đánh giá thế nào về vai trò của mối quan hệ với khách hàng trong nghề môi giới, và VPBankS đã làm gì để xây dựng niềm tin lâu dài với nhà đầu tư?
Chị Thu Lê: Với tôi, mối quan hệ giữa một người môi giới và khách hàng không chỉ đơn thuần là "mua - bán" hay "đặt lệnh – chốt lời". Đó là sự tin tưởng được xây dựng qua thời gian, bằng sự thấu hiểu, tận tâm và trung thực.
Đồng thời, VPBankS vẫn đề cao yếu tố con người để xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Chúng tôi luôn giữ quan điểm rằng một doanh nghiệp có văn hóa tốt sẽ xây dựng được đội ngũ tốt để tạo ra giá trị cho khách hàng. Từng cán bộ nhân viên của chúng tôi đều thấm nhuần triết lý: “Đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu".
Host Ngọc Nhi: Với sự phát triển của công nghệ AI và các nền tảng giao dịch không phí (zero-fee), chị đánh giá thế nào về tác động của những xu hướng này đến nghề môi giới chứng khoán?
Chị Thu Lê: Đây là vấn đề mang tính thời sự cao. Không thể phủ nhận rằng nghề môi giới đang bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt, không chỉ con người với con người, mà là con người với công nghệ. Chúng ta đều thừa nhận Al có thể đưa ra những phân tích nhanh hơn, chatbot phục vụ 24/7, bảng giá miễn phí, phí giao dịch về gần 0. Nhà đầu tư có thêm nhiều kênh để tiếp cận thông tin và giao dịch thay vì tìm tới môi giới.
Việc các nhà môi giới cần làm, theo tôi đó là chuyển từ “giao dịch viên" sang "chuyên gia tư vấn cá nhân hoá”. Trong khi AI có thể xử lý dữ liệu, chỉ con người mới hiểu được tâm lý, cảm xúc và mục tiêu thật sự của từng nhà đầu tư. Môi giới giờ phải trở thành người đồng hành tài chính, không đơn thuần là người đặt lệnh. Khách hàng sẽ muốn gắn bó với con người mà họ tin tưởng hơn là một thiết bị máy móc vô cảm. Môi giới có kiến thức, có tư duy, có cách chia sẻ giá trị sẽ luôn có khách hàng trung thành.
Host Ngọc Nhi: AI có thể thay thế hoàn toàn vai trò của môi giới chứng khoán không, hay chị nghĩ rằng vẫn có những giá trị mà con người mang lại mà công nghệ không thể thay thế??
Chị Thu Lê: Tôi cho rằng AI chỉ thay thế một phần quy trình như gợi ý danh mục, dự báo thị trường, hay cá nhân hóa đề xuất, phần đánh giá vẫn cần yếu tố con người. Ngoài ra, các điểm mà AI không thể thay thế đó là lắng nghe cảm xúc khách hàng khi thị trường biến động mạnh. AI không thể đưa ra những lời an ủi, hay chia sẻ như con người với con người.
Chẳng hạn như khi Ngọc Nhi đầu tư thua lỗ, AI chỉ có giúp đưa ra những lời động viên máy móc nhưng tôi có thể đưa Nhi đi spa, cà phê cũng như đưa ra các lời tư vấn hữu ích. Môi giới tốt sẽ có tư duy linh hoạt theo từng khách hàng cụ thể, với khẩu vị rủi ro khác nhau. AI rất khó có thể xây dựng niềm tin và mối quan hệ giữa người với người.
Host Ngọc Nhi: Trong tương lai, chị dự đoán nghề môi giới chứng khoán sẽ thay đổi ra sao để thích nghi với xu hướng công nghệ và zero-fee?
Chị Thu Lê: Theo tôi, môi giới ở thời điểm nào cũng sẽ có một chỗ đứng nhất định. Nhìn sang các thị trường phát triển mạnh như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, môi giới chứng khoán đã phát triển thành nghề tư vấn chuyên sâu, không chỉ đơn thuần “phím mã”. Chuyên gia tư vấn trở thành người đồng hành dài hạn với khách hàng, như xây dựng kế hoạch tài chính lâu dài, lên chiến lược phân bổ tài sản; tư vấn cả khi thị trường tăng, giảm hoặc gặp khủng hoảng.
Ở một thị trường mới nổi và đang trong quá trình phát triển như Việt Nam, cộng thêm sự hỗ trợ mạnh mẽ từ công nghệ và AI, những chuyên gia tư vấn biết tận dụng các cơ hội trên sẽ tạo nên lợi thế và phát triển thành công vượt bậc.
Host Ngọc Nhi: Những lời khuyên của chị với các bạn trẻ dám dấn thân vào nghề chứng khoán, đặc biệt là nhân viên của chị tại VPBankS
Chị Thu Lê: Cá nhân tôi nghĩ không chỉ riêng ngành chứng khoán mà với bất kỳ một ngành nghề nào, nếu muốn thành công thì mỗi người phải yêu và hết mình với công việc, thực sự hiểu và quyết tâm theo đuổi. Các bạn trẻ đừng ngần ngại thử sức kể cả là "người ngoại đạo" trái ngành trái nghề. Đam mê và quyết tâm theo đuổi có lẽ là hai điều mà tôi gửi gắm đến các bạn mới theo nghề.
Host Ngọc Nhi: Chị nghĩ những người trẻ nên bắt đầu đầu tư như thế nào?
Tôi nghĩ các bạn trẻ đừng ngại bắt đầu và khi có một khoản vốn lớn mới có thể tham gia đầu tư chứng khoán. Nếu bạn có một khoản tiền nhỏ thì vẫn nên bắt đầu hành trình đầu tư. Khi chưa có nhiều kiến thức và kinh nghiệm về thị trường, các bạn trẻ có thể tìm tới những người đồng hành như môi giới các công ty chứng khoán.
Các bạn trẻ cũng không nên quá lo lắng và mất bình tĩnh việc thị trường biến động, đó là điều tất yếu và những nhịp rung lắc nếu diễn ra càng mạnh lại mang đến nhiều hơn các cơ hội để có thể bứt phá đạt tới hoài bão tài chính của mình.
Host Ngọc Nhi: Chị đánh giá như thế nào về thị trường chứng khoán Việt Nam trong dài hạn?
Chị Thu Lê: Trong “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", quyết tâm của Đảng và Nhà nước thể hiện rất rõ qua các chỉ tiêu kinh tế như mục tiêu GDP 2025 tăng trên 8% và sẽ đạt 2 chữ số trong những năm tiếp theo, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân góp phần thúc đẩy nội lực nền kinh tế. Ngoài ra, với quyết tâm cải thiện và nâng hạng thị trường trong năm nay thì niềm tin của nhà đầu tư đã dần quay trở lại, thể hiện qua sự cải thiện về thanh khoản và số lượng tài khoản mở mới.
Tôi cho rằng, trong ngắn hạn với các chính sách thúc đẩy, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp tăng trưởng trong các quý tới. Về mặt định giá, thị trường sẽ được thiết lập ở mặt bằng mới nếu được nâng hạng vào tháng 9 năm nay, không còn mốc 1.200 mà nhiều năm nhà đầu tư phải mòn mỏi để vượt qua và thị trường hoàn toàn có thể vươn tới các mốc đỉnh lịch sử mới trong 6 tháng cuối năm.
Bài: Thái Hòa
Ảnh: Ngọc Đẹp
Thiết kế: Hải An
.jpg "Bitcoin (BTC) là gì? Tất cả những điều cơ bản nhà đầu tư cần biết")
.png "Đô la Mỹ chạm đáy 7 tuần khi khả năng Fed cắt giảm lãi suất tăng mạnh")
.jpg "Miễn nhiễm tác động thuế quan, TTCK hơn 5.000 tỷ USD vẫn bùng nổ nhờ những ‘người hùng thầm lặng’: Mua thấp – bán cao, lãi hơn 20%/năm, đầu tư vì lợi ích chứ không phải vì lòng yêu nước")
