Tổng thư ký Liên hiệp quốc: Ba vấn đề cấp bách để thoát khỏi khủng khoảng

Trong bài phát biểu đặc biệt tại hội nghị trực tuyến Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ngày 17/1, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã nêu ba lĩnh vực cấp bách cần được giải quyết để thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng sức khỏe và kinh tế toàn cầu đang diễn ra.

Theo ông Guterres, sự phục hồi vẫn còn mong manh và không đồng đều trong bối cảnh đại dịch kéo dài, những thách thức dai dẳng trên thị trường lao động, sự gián đoạn chuỗi cung ứng đang diễn ra, lạm phát gia tăng và bẫy nợ rình rập. Cần có sự chung tay của tất cả mọi người, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu, để lập biểu đồ cho một hướng đi mới.

Lĩnh vực đầu tiên cần được chú ý ngay lập tức là đối mặt với đại dịch COVID-19 bằng sự bình đẳng và công bằng. “Nếu chúng ta không tiêm phòng cho mọi người, chúng ta sẽ tạo ra các biến thể mới lây lan qua biên giới và khiến cuộc sống hàng ngày và nền kinh tế bị đình trệ, Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh.

Để đảm bảo sự công bằng về vaccine, ông Guterres kêu gọi các quốc gia và nhà sản xuất ưu tiên cung cấp vaccine cho chương trình toàn cầu COVAX và hỗ trợ địa phương sản xuất các thử nghiệm, vaccine và phương pháp điều trị trên khắp thế giới. Tổng Thư ký Liên hợp quốc cũng yêu cầu các công ty dược phẩm phải đoàn kết với các nước đang phát triển bằng cách chia sẻ giấy phép, bí quyết và công nghệ để tìm cách thoát khỏi đại dịch.

Thách thức thứ hai được ông Guterres đặt ra là sự cần thiết phải cải cách hệ thống tài chính toàn cầu, đặc biệt khi các nước thu nhập thấp đang gặp bất lợi lớn và đang có tốc độ tăng trưởng chậm nhất trong một thế hệ.

“Những gánh nặng của lạm phát kỷ lục, không gian tài khóa bị thu hẹp, lãi suất cao và giá năng lượng và thực phẩm tăng vọt đang tác động đến mọi nơi trên thế giới và cản trở sự phục hồi, đặc biệt là ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình này. Điều này đang ngăn cản bất kỳ hy vọng tăng trưởng nào bằng cách khiến các chính phủ khó khăn hơn trong việc đầu tư vào các hệ thống bền vững và có khả năng phục hồi", theo Tổng Thư ký Liên hiệp quốc.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc kêu gọi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp giúp hình thành một hệ thống tài chính toàn cầu hoạt động cho tất cả các quốc gia.

Điều này bao gồm làm việc để tái cấu trúc nợ dài hạn, giải quyết tham nhũng và các dòng tài chính bất hợp pháp, đảm bảo hệ thống thuế công bằng và được thiết kế theo cách giảm bất bình đẳng và tập hợp các chính phủ, doanh nghiệp, khu vực tài chính và các tổ chức tài chính quốc tế để tăng cường đầu tư tư nhân vào các nước đang phát triển.

Hỗ trợ hành động vì khí hậu ở các nước đang phát triển là lĩnh vực thứ ba cần được quan tâm ngay lập tức, đặc biệt khi lượng phát thải toàn cầu dự kiến sẽ tăng 14% vào năm 2030.

Ngay cả khi tất cả các nước phát triển giữ lời hứa giảm mạnh lượng khí thải vào năm 2030, lượng khí thải toàn cầu sẽ vẫn quá cao để đảm bảo thực hiện mục tiêu tăng nhiệt độ toàn cầu không quá 1,5 độ C. 

Tổng Thư ký Liên hợp quốc nhấn mạnh, thế giới cần giảm 45% lượng khí thải toàn cầu trong thập kỷ này.

Các cú sốc khí hậu, bao gồm cả các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, đã buộc 30 triệu người phải rời bỏ nhà cửa chỉ riêng trong năm 2020 - nhiều gấp ba lần so với những người phải di dời do chiến tranh và bạo lực.

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng có nguy cơ tác động tới khoảng một tỷ trẻ em trên toàn thế giới.

Nhiều quốc gia cần sự hỗ trợ, ý tưởng, tài chính và tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu. Nếu không cung cấp tài chính và giảm nợ cho các nước đang phát triển, sự phục hồi thất bại có thể đưa nền kinh tế toàn cầu vào thế kẹt, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Guterres kết luận.