Lo ngại nâng mức thuế quan và lạm phát
Sau chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 5/11/2024, Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách “Nước Mỹ trên hết” mạnh mẽ hơn trong nhiệm kỳ thứ hai. Điều này có thể bao gồm một chiến lược bảo hộ thương mại với việc nâng mức thuế quan lên cao nhất kể từ thập niên 1930.
Theo đó, ông Trump đã đề xuất áp đặt mức thuế toàn diện 10-20% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, thậm chí mức thuế có thể lên tới 60% đối với các sản phẩm từ Trung Quốc, 200% đối với xe ô tô sản xuất tại Mexico. Liên minh châu Âu (EU) cũng không tránh khỏi những tác động về kinh tế khi ông Trump nhấn mạnh khối này sẽ phải trả giá vì chưa mua đủ hàng hóa xuất khẩu từ Mỹ. Các chuyên gia lo ngại rằng, chính sách thuế quan của ông Trump có thể làm tăng giá hàng hóa đối với người tiêu dùng và làm giảm mức chi tiêu toàn cầu.
Chuyên gia Emmanuel Cau từ ngân hàng Barclays cho rằng các công ty châu Âu có thể đối mặt với tình trạng lợi nhuận giảm sút trong năm 2025 nếu chính quyền ông Trump thực thi chính sách thuế quan mới. Những ngành công nghiệp như sản xuất ô tô, đồ uống và hóa chất ở châu Âu có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất do phụ thuộc nhiều vào thương mại với Mỹ.
Ở khu vực châu Á, đặc biệt là Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với tác động không nhỏ từ các chính sách kinh tế của Tổng thống Trump, như đã cam kết trong chiến dịch tranh cử. Theo ông Mitchell Reiss, một nhà ngoại giao Mỹ và thành viên danh dự tại Viện Dịch vụ Quốc phòng Hoàng gia Anh (RUSI), Tổng thống Trump sẽ có những điều chỉnh nhất định trong cách tiếp cận chính sách trong nhiệm kỳ tới.
Các công ty châu Âu có thể đối mặt với tình trạng lợi nhuận giảm sút trong năm 2025 nếu chính quyền ông Trump thực thi chính sách thuế quan mới. Những ngành công nghiệp như sản xuất ô tô, đồ uống và hóa chất ở châu Âu có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất do phụ thuộc nhiều vào thương mại với Mỹ.
Ông Emmanuel Cau Chuyên gia Ngân hàng Barclays
Các nhà phân tích tại London School of Economics & Political Science dự đoán, thuế quan bổ sung của Mỹ sẽ khiến GDP của Trung Quốc giảm 0,68%, GDP của Ấn Độ và Indonesia hạ lần lượt 0,03% và 0,06%.
Ngoài những thay đổi về thuế quan, chiến thắng của ông Trump cũng đặt ra thách thức mới cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) trong việc điều hành chính sách tiền tệ năm 2025. Bà Loretta Mester, cựu Chủ tịch FED tại Cleveland cho rằng, FED có thể sẽ cắt giảm ít đợt lãi suất hơn so với những gì đã được dự báo trước đây, điều này trái ngược với kỳ vọng ban đầu về bốn đợt giảm lãi suất trong năm 2025.
Các chuyên gia cho rằng, chính sách thuế quan của ông Trump có thể gây ra lạm phát cao trở lại, khiến FED gặp khó khăn trong việc thực hiện các đợt cắt giảm lãi suất mạnh mẽ. Theo khảo sát của Reuters, nhiều nhà đầu tư dự báo FED sẽ giảm lãi suất khoảng 1% trong nửa đầu năm 2025, sau đó có thể có một đợt giảm 0,25% vào nửa cuối năm, giúp lãi suất quỹ liên bang có thể đạt mức 3-3,25% vào cuối năm 2025.
Chủ tịch FED tại Minneapolis, Neel Kashkari, cũng cho rằng các chính sách thuế quan của ông Trump có thể làm gia tăng lạm phát trong dài hạn nếu các đối tác thương mại toàn cầu đáp trả bằng cách áp dụng các biện pháp trả đũa.
Việt Nam giữ được lợi thế nhờ dòng vốn FDI
Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu sang Mỹ, nền kinh tế trong nước có thể sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh chính quyền mới của ông Trump. Tuy nhiên, bên cạnh những thách thức, sự kiện này cũng có thể mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam dưới thời ông Trump.
Không có lý do gì để ông Trump tăng mức thuế áp dụng lên hàng hóa Việt Nam. Do đó Việt Nam có thể tiếp tục phát triển ổn định dưới chính quyền ông Trump. Chính sách “ngoại giao cây tre” khéo léo của Việt Nam đã giúp duy trì quan hệ tốt với các cường quốc và không có lý do gì để điều này thay đổi.
Ông Michael Kokalari Giám đốc phân tích kinh tế vĩ mô tại VinaCapital
Ông Michael Kokalari, Giám đốc phân tích kinh tế vĩ mô tại VinaCapital nhận định, trên thực tế, Việt Nam có khả năng giúp Mỹ giảm bớt sự phụ thuộc vào hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc và có thể sản xuất những mặt hàng mà người tiêu dùng Mỹ muốn mua nhưng không đủ khả năng sản xuất trong nước. Ngoài ra, người tiêu dùng Mỹ cũng không có sự phản đối đáng kể nào đối với hàng hóa “made in Vietnam”. Do vậy, không có lý do gì để ông Trump tăng mức thuế áp dụng lên hàng hóa Việt Nam.
Theo ông Kokalari, Việt Nam có thể tiếp tục phát triển ổn định dưới chính quyền ông Trump. Chính sách “ngoại giao cây tre” khéo léo của Việt Nam đã giúp duy trì quan hệ tốt với các cường quốc và không có lý do gì để điều này thay đổi. Mặc dù Mỹ có thể áp thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu, tuy nhiên, khả năng áp mức thuế cao (20-30%) đối với hàng hóa Việt Nam là không cao. Nếu Mỹ áp dụng thuế toàn diện (5-10%) đối với hàng hóa từ các quốc gia ngoài Trung Quốc, Việt Nam vẫn giữ được lợi thế về dòng vốn FDI so với các đối thủ.
Tuy nhiên, ông Kokalari cũng cảnh báo, Việt Nam cần chủ động xem xét cách giảm thặng dư thương mại với Mỹ để tránh tình trạng này trở thành một vấn đề lớn đối với chính quyền mới của ông Trump.
.jpg "Doanh nhân Đỗ Cao Bảo kể về hành trình trở thành công ty toàn cầu từ 1 triệu USD của FPT và bí quyết \"chốt deal\" với Nvidia")
