Tàu cá "phá" tàu hàng
Theo tìm hiểu của Markettimes, Cảng Quốc tế Cửa Lò được xác định là đầu mối Quốc gia loại I ở khu vực Bắc Trung Bộ có chức năng đón nhận, bốc xếp hàng hoá cho các tàu vận tải biển lớn trong nước và khu vực vào neo đậu.
Từ năm 2015, tỉnh Nghệ An đã kêu gọi Công ty CP đầu tư xây dựng Tuấn Lộc vào xây dựng bến cảng số 5, số 6 Cảng Cửa Lò tại phường Nghi Thuỷ, thị xã Cửa Lò chia thành 2 giai đoạn với tổng nguồn vốn 1.180 tỷ, quy mô diện tích 23,4 ha.
Riêng bến số 5, số 6 Cảng Cửa Lò được thiết kế để cùng một lúc 2 tàu có trọng tải 3 vạn tấn có thể ra, vào cập cảng. Dự án này đến nay đã được nhà đầu tư hoàn thiện, đưa vào vận hành.
Ở khu vực hậu cần của bến đã có bãi hàng hóa 9,5 ha, bãi container rộng 1,1 ha, sức nâng dưới móc 50 tấn, tầm với tối đa 36 m, chiều cao nâng tối đa 30 m, tốc độ nâng/hạ tải 40 tấn là 50 m/phút cũng đã đi vào hoạt động.
Thế nhưng, có một thực trạng đáng buồn diễn ra từ hàng chục năm nay, do hệ thống luồng lạch chưa được đầu tư đồng bộ, kịp thời nên nhiều tàu vận tải lớn trên 20.000 tấn muốn vào cập Cảng Cửa Lò luôn trong tình trạng nơm nớp lo sợ vì dễ rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”.
Đặc biệt, việc tàu cá của ngư dân địa phương thường xuyên neo đậu vào khu vực Cảng Cửa Lò dễ xảy ra va chạm với tàu vận tải, phát sinh nhiều hệ luỵ đã trở thành điểm nghẽn cho năng lực khai thác công suất sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Đây là điểm nghẽn nhiều năm qua Cảng Cửa Lò kiến nghị tới Bộ GTVT, lãnh đạo tỉnh Nghệ An nhưng chưa được tháo gỡ triệt để.
Cục trưởng Cục hàng hải nói phải... chờ "xắp xếp"
Bức xúc trước tình trạng trên, tại Hội nghị đối thoại doanh nghiệp hàng hải, đường thủy nội địa, ông Bùi Kiều Hưng, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh nêu hai nội dung kiến nghị:
Thứ nhất, đề nghị Bộ GTVT sớm triển khai dự án nâng cấp luồng tàu hàng hải cảng Cửa Lò xuống -9.0m đến -9.5m cho tàu container 30.000 tấn đầy tải và 50.000 tấn giảm tải ra vào cảng.
Đồng thời, nâng cấp xây dựng đê chắn sóng phía Bắc cảng Cửa Lò đã được phê duyệt (chuyển dự án từ giai đoạn 2026 -2030 sang giai đoạn 2021 - 2025.
Hiện tại, tuyến luồng đã bị bồi lắng nhiều chỉ còn -7,2m, chỉ tiếp nhận được tàu đến khoảng 20.000 tấn đến 30.000 tấn giảm tải. Điều này làm tăng chi phí cho doanh nghiệp, một số trường hợp phải chuyển tải, chi phí tăng 100%, làm tăng giá thành hàng hoá.
“Vì thế, chúng tôi mong muốn sớm triển khai dự án nâng cấp luồng tàu hàng hải cảng Cửa Lò để giảm chi phí xuất nhập khẩu, đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hóa, thu hút đầu tư vào tỉnh Nghệ An”, ông Hưng nói.
Thứ hai, Nghệ An có lượng tàu thuyền lớn nhưng khu neo đậu cho tàu thuyền vừa yếu lại vừa thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu của ngư dân. Vì vậy, cần xây dựng thêm nơi tránh trú bão đủ lớn cho tàu thuyền neo đậu trong mùa mưa bão.
Đề xuất quy hoạch và xây dựng 1 khu tránh bão cho tàu có tải trọng 30.000 tấn trước đập Nghi Quang, xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc, Nghệ An, đồng thời kéo dài tuyến luồng hàng hải Cửa Lò vào phía trong khu tránh trú bão đập Nghi Quang với cốt luồng từ -9.0 đến - 9.5
Ngoài ra, khu vực Cửa Lò đã được Quy hoạch và đầu tư nhiều bến cảng, tuy nhiên hiện tại nơi tránh trú bão chỉ đáp ứng được cho các tàu có tải trọng đến 3.000 DWT (tại khu vực Cửa Hội). Khi vào mùa mưa bão các tàu có tải trọng lớn hơn phải thực hiện tránh trú bão gặp nhiều khó khăn và không đảm bảo an toàn hàng hải.
Trả lời về vấn đề trên, ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng Cục Hàng hải cho biết: Cục đã cập nhật bổ sung vào quy hoạch và sắp xếp vào nguồn vốn trung hạn trong thời gian tới để duy tu cho phương tiện ra vào bình thường. “Đây là nguồn quan trọng nhưng sẽ chờ sắp xếp theo thứ tự”, ông Mười nói.
Về xây dựng nơi tránh trú bão, ông Mười cho biết “hiện tại đã đưa vào quy hoạch và sắp tới sẽ đưa vào quy hoạch chi tiết”.
Với cách trả lời chung chung như vậy, có lẽ các kiến nghị của Cảng Cửa Lò sẽ tiếp tục phải "xếp hàng" như vẫn đang "chờ xắp xếp" trong nhiều năm qua.
Trong năm 2023, tình hình sản xuất kinh doanh, của Công ty cổ phần cảng Nghệ Tĩnh gặp nhiều khó khăn, đơn vị đã bốc dỡ được 836 lượt tàu, sản lượng thông qua Cảng đạt 4,8 triệu tấn, vượt so với cùng kỳ 13%.
Năm 2024, Công ty đề ra kế hoạch đạt 4,3 triệu tấn hàng thông qua cảng.
Đến thời điểm này, cảng Cửa Lò chỉ có thể tiếp nhận tàu vào cảng 15.000t đầy tải và 25.000t giảm tải.
Trong tháng 5/2023, Cảng đón tàu container quốc tế có trọng tải gần 12.800 tấn, bốc xếp 150 container đi Hồng Kông- Trung Quốc…