Hôm thứ Tư, NHTW Mỹ đã quyết định tăng lãi suất thêm 0,25% đưa phạm vi lên 4,5% đến 4,75%. Fed đang tìm cách làm chậm tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế xuống dưới mức trung bình để hạ nhiệt nhu cầu và kiềm chế lạm phát - yếu tố vốn đã giảm bớt trong thời gian gần đây sau khi đạt đỉnh 40 năm.
Trong khi đó, Bộ Lao động Mỹ công bố số liệu mới cho thấy các nhà tuyển dụng nước này đã tạo thêm 517.000 việc làm trong tháng trước và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 3,4% - mức thấp nhất kể từ năm 1969. Thu nhập trung bình mỗi giờ tăng 4,4% trong tháng 1 so với 1 năm trước đó, thấp hơn so với mức được điều chỉnh 4,8% trong tháng 12.
Số liệu của cơ quan này không chỉ cho thấy tăng trưởng việc làm mạnh mẽ một cách bất thường trong tháng 1, mà còn điều chỉnh mức tăng cao hơn trong tháng trước. Động thái này cho thấy nền kinh tế đang nhận được nhiều động lực hơn so với dự đoán trước đó.
Tăng trưởng tiền lương cũng được điều chỉnh cao hơn trong tháng 11 và tháng 12. Thù lao trả theo giờ cho người lao động ở khu vực tư nhân tăng với tốc độ hàng năm là 4,5% trong 3 tháng tính đến tháng 1, từ mức 4,1% trong 3 tháng trước đó.
Những con số trên cho thấy động thái tăng lãi suất mạnh tay của Fed vào năm ngoái vẫn chưa giúp thị trường lao động hạ nhiệt đáng kể. Và điều này có thể gây ra những cuộc tranh luận gay gắt hơn tại NHTW về việc liệu họ đã hành động đủ để kiềm chế lạm phát hay chưa.
Các nhà đầu tư trái phiếu và nhà kinh tế đã dự đoán rằng khi có nhiều tín hiệu hơn về hoạt động đầu tư, chi tiêu và tuyển dụng sụt giảm có thể sẽ thuyết phục Fed ngừng nâng lãi suất sau khi thực hiện đợt tăng vào cuộc họp ngày 21-22/3. Tuy nhiên, các dấu hiệu của xu hướng tăng tốc có thể khiến giới chức trì hoãn quyết định về việc tạm dừng lộ trình thắt chặt sang mùa hè.
Theo các dự báo được đưa ra sau cuộc họp chính sách vào tháng 12, hầu hết các quan chức Fed đều cho rằng NHTW cần tăng lãi suất lên 5,1% trong năm nay, theo đó lãi suất sẽ tăng thêm 0,25% trong 2 cuộc họp sắp tới vào tháng 3 và tháng 4. Tuy nhiên, hơn 1/3 quan chức đã dự đoán về việc điều chỉnh lãi suất cao hơn mức 5,25%, tức là có thể sẽ có một đợt tăng khác vào tháng 6.
Khi được hỏi tại cuộc họp báo hôm thứ Tư về khả năng tạm dừng tăng lãi suất, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết: "Tôi không chắc điểm dừng đó là khi nào, lãi suất chắc chắn có thể sẽ cao hơn so với dự báo tháng 12. Nếu chúng tôi đưa ra quan điểm rằng cần tăng lãi suất cao hơn so với nhận định hồi tháng 12, chúng tôi chắc chắn có thể làm được điều đó."
Số liệu việc làm được công bố hôm thứ Sáu có thể khiến giới chức Fed lo ngại rằng về việc những con số khác được đưa ra trong tuần tới có thể cho thấy nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Các quan chức sẽ theo dõi thêm 1 báo cáo việc làm trước cuộc họp tháng 3.
Diane Swonk - nhà kinh tế trưởng tại KPMG, cho biết: "Nhu cầu tiêu dùng và lạm phát có thể tăng tốc vào đầu năm nay sau khi hạ nhiệt vào cuối năm 2022. Đó là điều mà Fed đang nỗ lực để ngăn chặn." Theo bà, động lực như vậy sẽ buộc Fed phải tăng lãi suất chuẩn lên ít nhất là 5,25% vào năm 2023 và duy trì mức này trong suốt cả năm.
Các quan chức Fed cũng có thể đối mặt với lựa chọn khó khăn khi dự báo về xu hướng lạm phát trong những tháng tới. Họ có thể tập trung vào việc điều tiết diễn biến của giá cả để tăng trưởng tiền lương chậm lại, đặc biệt là sau đợt lạm phát tăng nóng khiến người lao động phải chi trả nhiều hơn.
Ngoài ra, Fed có thể kết luận rằng thị trường lao động vẫn tăng trưởng mạnh mẽ sẽ tăng khả năng thương lượng của người lao động và thu nhập của họ. Điều này càng thúc đẩy lạm phát tăng tốc trở lại. Sau đó, NHTW quyết định cần phải cứng rắn hơn để hạ nhiệt nền kinh tế bằng cách tiếp tục tăng lãi suất hay duy trì lãi suất ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn, hoặc thực hiện cả 2 cách.
Jonathan Pingle - nhà kinh tế trưởng của Mỹ tại UBS, cho biết các nhà hoạch định chính sách cần "lo ngại về các vấn đề lạm phát sắp tới". Nếu nền kinh tế tiếp tục tạo ra thêm hơn 200.000 việc làm mỗi tháng mà nguồn cung hay nhân lực không tăng, thì tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn trong 6 tháng tới.
Trong những tuần gần đây, các nhà đầu tư đã dự đoán lạm phát giảm mạnh sẽ thúc đẩy Fed hạ lãi suất trong năm nay.
Joe Davis, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Vanguard, cho biết: "Nếu có khoảng dừng, nhiều khả năng Fed sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa thay vì cắt giảm vì thị trường lao động vẫn chưa hạ nhiệt."
Nhìn chung, lạm phát ở Mỹ vẫn đang chậm lại phần lớn do giá năng lượng và các hàng hóa khác đang giảm. Chi phí nhà ở cũng đang giảm tốc nhưng chưa tác động đến các thước đo chính. Dù vậy, ông Powell trong 2 tháng qua đã chỉ ra rằng việc NHTW tiếp tục tăng lãi suất là để tác động đến thị trường lao động, khi áp lực tiền lương tăng cao và lạm phát cao với các dịch vụ sử dụng nhiều lao động.
Tham khảo WSJ
.png "Hàng loạt quan chức cảnh báo ‘thận trọng’, Fed sẵn sàng tạm dừng cắt giảm lãi suất?")
.jpg "Doanh nghiệp kiến nghị thay đổi thời gian hiệu lực Thông tư liên quan đến chất lượng vật liệu xây dựng")
