Hồ sơ tách thửa tăng đột biến
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa ký kết luận thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất, về quản lý, sử dụng đất tại khu vực Đảo Ngọc, xã Tịnh An, TP.Quảng Ngãi.
Cụ thể, trước đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi có một số văn bản về việc chấp thuận cho một số nhà đầu tư tiến hành khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư Dự án Khu đô thị sinh thái Đảo Ngọc vào khoảng tháng 9/2017. Từ khi khởi công thực hiện Dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc, tại khu vực Đảo Ngọc đã phát sinh tăng đột biến số lượng hồ sơ của người dân có nhu cầu và được giải quyết tách thửa, chuyển quyền.
Tuy nhiên, UBND xã Tịnh An, UBND TP. Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh TP. Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường không báo cáo, đề xuất, chỉ đạo hoặc tham mưu UBND tỉnh có biện pháp chấn chỉnh phù hợp nhằm quản lý nhà nước về đất đai, không thực hiện tốt trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm về quản lý sử dụng đất đai tại địa phương.
Kết luận thanh tra tỉnh cho rằng, điều này thể hiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai tại khu vực Đào Ngọc còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, buông lỏng quản lý từ tỉnh đến cơ sở. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND xã Tịnh An.
Bên cạnh đó, UBND TP. Quảng Ngãi đã không đề ra biện pháp quản lý đất đai chặt chẽ dẫn đến trên địa bàn thành phố tồn tại tình trạng tách thửa. Từ đó hình thành những thửa đất không có đường đi chính thức, thực tế chỉ là lối đi phục vụ cho mục đích được phép tách thừa mà không xét đến sự ảnh hưởng toàn cảnh của xã Tịnh An trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020.
Theo kết luận thanh tra, việc chấp hành quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông thôn mới chưa nghiêm khi giải quyết thủ tục, tại phần đối chiếu với quy hoạch Văn phòng đăng ký đất đai chỉ nêu rất chung chung. Toàn bộ phần diện tích được Văn phòng Đăng ký đất đai tham mưu Sở Tài nguyên và Môi trường giải quyết thủ tục cho phép người dân tự bố trí từ đất ONT, BHK để làm đường đi hoàn toàn không có quy hoạch đất giao thông; không có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông thôn mới được duyệt. Đến thời điểm thanh tra vẫn còn 156 thửa/10,46ha đất nông nghiệp mà các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng, canh tác nhưng UBND xã Tịnh An vẫn chưa xác lập thủ tục để cho thuê theo đúng quy định.
Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh quy định về việc xác định lại diện tích đất ở trái với quy định của pháp luật đất đai và không được Trung ương giao quy định cụ thể; chậm tham mưu quy định diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất. Dẫn đến Văn phòng đăng ký đất đai tham mưu giải quyết thủ tục xác định lại diện tích đất ở khi tách thửa cho một số hộ gia đình, cá nhân không đúng quy định, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Trong kết luận thanh tra ghi rõ, trong thời kỳ thanh tra từ năm 2015-2022, việc tách thửa, tự chừa đường đi khi tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất tại khu vực Đảo Ngọc diễn tra với số lượng nhiều; từ 214 thửa đất gốc, qua nhiều lần tách thừa đã hình thành 1.227 thửa đất.
Nhiều trường hợp tách thửa tự chừa đường đi có mặt cắt rất nhỏ, từ 1 đến dưới 2 mét nhằm tăng tối đa số thửa đất đảm bảo diện tích tối thiểu để được tách; có trường hợp thực hiện hợp các thửa đất đã tách trước đó để sau đó tiếp tục tách ra với số thửa nhiều hơn. Kết luận thanh tra cho rằng, tách thửa đất của các hộ gia đình, cá nhân chủ yếu vẫn là nhằm mục đích phân lô, tách thửa, phục vụ lợi ích cá nhân không phải để phục vụ lợi ích công cộng, không thuộc đối tượng được Nhà nước khuyến khích.
UBND tỉnh Quảng Ngãi nêu rõ: Việc tham mưu của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh TP.Quảng Ngãi, thẩm định của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và phê duyệt của Sở Tài nguyên và Môi trường khi giải quyết thủ tục tách thửa có nhiều sai phạm. Giải quyết thủ tục tách thửa thuộc nhóm đất nông nghiệp không có căn cứ pháp lý, tách thửa đất ở không đảm bảo diện tích tối thiểu dẫn đến cấp GCNQSD đất không có căn cứ, giải quyết thủ tục hợp thửa đất không cùng loại đất, không cùng thời hạn sử dụng đất là không đúng quy định; xác định lại diện tích đất ở đối với trường hợp có vườn, ao không đúng quy định đối với 21 trường hợp với tổng diện tích 4.139,3m, gây thất thu ngân sách Nhà nước số tiền tạm tính là 571,223 triệu đồng.
Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đơn vị có liên quan
UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng xác định có 357 thửa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đủ điều kiện, không đúng mục đích, tuy nhiên đến nay đã có 226/357 thửa được tách ra đã chuyển quyền cho người khác nên không thể thu hồi giấy CNQSD. Đối với 121/221 thửa còn lại UBND tỉnh yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường xác lập thủ tục thu hồi GCNQSD đất.
Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu trình UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung trái với quy định của pháp luật đất đai; chậm trễ tham mưu quy định về diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất.
Đồng thời, yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường xác lập thu hồi hàng chục giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đất tách thửa không đúng quy định. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản có nội dung trái với quy định của pháp luật đất đai. Kiểm điểm xử lý trách nhiệm những cá nhân thuộc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh-chi nhánh TP Quảng Ngãi; UBND xã Tịnh An.
UBND tỉnh yêu cầu giám đốc BQL dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông rà soát lại toàn bộ hồ sơ thu hồi đất, bồi thường cho 52 hộ tại 60 thửa đất theo đúng quy định để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc.
