Trong một cơ sở nhân giống sinh học hiện đại ở một tỉnh của Trung Quốc, 3 chú bê nhỏ được chăm sóc cẩn thận trong môi trường vô trùng. Trông chúng không khác gì những con bê sữa bình thường, nhưng đằng sau hình hài là cả một bước nhảy vọt về công nghệ.
Ba“siêu bò sữa” được nhân bản thành công bằng công nghệ chỉnh sửa gen hiện đại. Chúng không chỉ khỏe mạnh, dễ nuôi mà còn hứa hẹn sản lượng sữa vượt trội, mở ra một chương mới cho ngành chăn nuôi Trung Quốc.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, nhóm nghiên cứu tại Viện Khoa học Nông nghiệp và Trường Đại học Tây Bắc đã tiến hành thu thập tế bào từ những cá thể bò sữa ưu tú nhất – tức những con bò có thể sản xuất hơn 18 tấn sữa mỗi năm (trong khi mức trung bình toàn cầu khoảng 7–8 tấn). Sau đó, họ sử dụng kỹ thuật nhân bản vô tính để cấy nhân tế bào.
Kết quả sau nhiều vòng thử nghiệm là 3 con siêu bò ra đời đầu năm 2023, với tỷ lệ sống cao hơn mong đợi. Đây được xem là bước đột phá đầu tiên trong việc chủ động nhân giống siêu bò trong nước, thay vì phải nhập khẩu giống từ Hà Lan, Mỹ hay New Zealand như trước.
Vì sao Trung Quốc cần siêu bò sữa?
Trung Quốc là nước đông dân nhất thế giới, với hơn 1,4 tỷ người – đồng nghĩa với nhu cầu tiêu thụ sữa khổng lồ. Tuy nhiên, nước này vẫn chưa tự chủ được nguồn cung sữa nguyên liệu. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, gần 70% bò sữa giống cao sản đang được nhập khẩu, khiến ngành sữa trong nước phụ thuộc và dễ tổn thương trước biến động thị trường quốc tế.
Chưa kể, những con bò nhập khẩu đôi khi khó thích nghi với khí hậu Trung Quốc, dễ mắc bệnh hoặc giảm sản lượng. Do đó, việc nhân giống thành công các siêu bò sữa khỏe mạnh, năng suất cao, thích nghi với điều kiện địa phương là một chiến lược dài hạn quan trọng để đảm bảo an ninh thực phẩm.
Siêu bò có gì vượt trội?
Những con bò sữa thông thường mất từ 2–3 năm để đạt đỉnh năng suất và có thể cho khoảng 6.000–8.000 lít sữa mỗi năm. Trong khi đó, siêu bò Trung Quốc có tiềm năng cho trên 18.000 lít sữa mỗi năm, gấp hơn 2–3 lần, đồng thời có khả năng kháng bệnh tốt hơn nhờ chọn lọc gen ưu việt.
Ngoài ra, kỹ thuật di truyền còn giúp lọc bỏ các gen gây bệnh di truyền, cải thiện tỷ lệ sinh sản tự nhiên và kéo dài thời gian sống khỏe mạnh của bò sữa. Với những tiến bộ này, Trung Quốc đặt mục tiêu xây dựng đàn bò sữa trong nước lên hàng nghìn con siêu bò, đủ để thay thế đàn bò nhập khẩu đắt đỏ và kém bền vững.
“Chúng tôi có kế hoạch nhân bản hơn 1.000 siêu bò sữa trong 2-3 năm tới nhằm giảm sự phụ thuộc từ nguồn nhập khẩu nước ngoài cũng như những rủi ro khi chuỗi cung ứng bò bị gián đoạn”, chuyên gia Jin Yaping cho biết. “Đây là đột phá trong việc bảo tồn nguồn gen bò bản địa ưu tú và bảo vệ an ninh giống quốc gia”.
Tuy nhiên, việc nhân bản động vật, đặc biệt là động vật dùng cho sản xuất thực phẩm, vẫn luôn là chủ đề gây tranh cãi. Dù công nghệ đã được chứng minh là an toàn ở mức độ sinh học, nhưng vấn đề đạo đức, phúc lợi động vật và rủi ro môi trường vẫn là những câu hỏi chưa có lời giải.
Một số nhà hoạt động bảo vệ động vật lo ngại việc đẩy mạnh nhân bản có thể khiến quy trình nuôi dưỡng trở nên công nghiệp hóa cực đoan, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài và chất lượng sống của động vật. Ngoài ra, sự đa dạng sinh học cũng có thể bị thu hẹp nếu một đàn bò lớn được nhân bản từ một số ít gen gốc.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu Trung Quốc khẳng định: việc nhân bản siêu bò không có nghĩa là sao chép hàng loạt vô điều kiện, mà là kết hợp giữa chọn lọc gen, nhân bản, và kiểm soát phúc lợi động vật theo tiêu chuẩn cao.
Sản xuất siêu bò sữa chỉ là bước đầu. Trung Quốc đang song song đầu tư mạnh vào lĩnh vực công nghệ sinh học nông nghiệp, bao gồm nhân bản bò thịt cao sản (giống Wagyu, Charolais), cải tiến bò chịu lạnh và phát triển vaccine, thuốc kháng sinh chuyên biệt theo hệ gen bò.
Từ 3 chú bê được sinh ra bằng kỹ thuật nhân bản, Trung Quốc đang viết nên câu chuyện đầy tham vọng về một thế hệ siêu bò sữa – khỏe mạnh, năng suất cao, và hoàn toàn “made in China”. Trong một thế giới đang đối mặt với khủng hoảng lương thực, biến đổi khí hậu và dân số tăng nhanh, những chú bò này không chỉ đơn thuần là vật nuôi – mà là biểu tượng cho nông nghiệp công nghệ cao, tự cường và hướng tới tương lai.
Được biết trong năm 2021, Trung Quốc đã nhân bản thành công loài sói Arctic đầu tiên trên thế giới. Vào năm 2017, các nhà khoa học nước này cũng đã nhân bản thành công siêu trâu, có khả năng kháng bệnh lao trâu vốn thường phổ biến ở nhiều nước.
Theo: Business Insider, CNN
.jpg "Thủ tướng: Phải giải quyết khó khăn, đề xuất của doanh nghiệp trong vòng 2 tuần")
