SoftBank Vision Fund – quỹ đầu tư nổi tiếng với các thương vụ rót vốn khổng lồ vào startup công nghệ – vừa tuyên bố cắt giảm tới 20% nhân sự trên toàn cầu. Đằng sau quyết định tưởng chừng mang tính phòng thủ này lại là một chiến lược tấn công: tái cấu trúc để tập trung toàn lực vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và hạ tầng công nghệ cốt lõi, nơi Masayoshi Son, nhà sáng lập SoftBank, tin rằng sẽ định hình tương lai của nền kinh tế toàn cầu.
Theo Reuters, Vision Fund hiện có hơn 300 nhân viên, đồng nghĩa với khoảng 60 vị trí sẽ biến mất trong đợt tái cơ cấu này. Đây là lần sa thải quy mô lớn thứ ba kể từ năm 2022, nhưng điểm khác biệt quan trọng là nó không diễn ra trong bối cảnh thua lỗ mà ngược lại, ngay sau một quý mà quỹ này ghi nhận lợi nhuận mạnh mẽ nhất kể từ giữa năm 2021, nhờ vào sự thăng hoa của các khoản đầu tư công khai như Nvidia và Coupang.
Điều đó cho thấy SoftBank đang chủ động định hình lại con đường đi của mình. Thay vì tiếp tục mô hình rải vốn vào hàng loạt startup công nghệ tiêu dùng, Vision Fund giờ đây hướng tới một chiến lược “cược lớn, niềm tin cao” tập trung vào hạ tầng AI. Sự dịch chuyển phản ánh tầm nhìn của Masayoshi Son về kỷ nguyên mà AI sẽ là động cơ tăng trưởng chính, không chỉ ở phần mềm hay ứng dụng, mà ở cả tầng hạ tầng căn bản: chip, trung tâm dữ liệu, hệ thống tính toán khổng lồ.
Trong vòng một năm qua, SoftBank đã rót gần 10 tỷ USD vào các khoản đầu tư liên quan đến AI, bao gồm cả những tên tuổi lớn trong ngành bán dẫn như Arm, Nvidia, Graphcore hay Ampere. Song song với đó, tập đoàn đang theo đuổi dự án trung tâm dữ liệu “Stargate” trị giá tới 500 tỷ USD hợp tác cùng OpenAI, tham vọng xây dựng mạng lưới trung tâm dữ liệu trải khắp nước Mỹ, được xem là nền móng cho các mô hình AI khổng lồ trong tương lai.
Cắt giảm nhân sự trong bối cảnh này không đơn thuần là biện pháp tiết kiệm chi phí mà còn là một động thái tinh gọn bộ máy, loại bỏ những phòng ban không còn phù hợp với hướng đi mới. Nhiều vị trí trước đây tập trung vào quản lý danh mục đa dạng các startup sẽ không còn cần thiết, khi SoftBank muốn dồn sức vào vài khoản đầu tư quy mô cực lớn. Việc thu gọn đội ngũ cũng giúp quá trình ra quyết định nhanh hơn, tập trung hơn, phản ánh phong cách “cược lớn” vốn gắn liền với Masayoshi Son.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rủi ro đi kèm: khối lượng công việc dồn vào số nhân viên còn lại sẽ tăng, tinh thần nội bộ có thể bị ảnh hưởng và nếu thiếu lực lượng kiểm soát rủi ro, SoftBank có nguy cơ lặp lại sai lầm khi quá mải mê đuổi theo tầm nhìn mà bỏ qua thực tế thị trường.
Cùng lúc đó, các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Google hay Amazon đều đang đổ tiền vào xây dựng hạ tầng AI – từ trung tâm dữ liệu siêu lớn đến thiết kế chip chuyên dụng. Trong cuộc đua này, ai kiểm soát được tầng hạ tầng sẽ có lợi thế vượt trội không chỉ về công nghệ mà cả về kinh tế, bởi phần giá trị thặng dư lớn nhất của ngành AI không chỉ nằm ở ứng dụng cuối cùng mà còn ở khả năng cung cấp năng lực tính toán, năng lực lưu trữ và xử lý dữ liệu cho cả thế giới. SoftBank, với nguồn lực tài chính và kinh nghiệm dày dạn, không muốn bị đứng ngoài cuộc chơi.
Với lịch sử từng vấp phải những khoản đầu tư gây tranh cãi, từ WeWork đến nhiều startup công nghệ tiêu dùng từng thất bại, SoftBank hiểu rõ rủi ro của việc đặt cược sai. Tuy nhiên lần này, Masayoshi Son tự tin khi cho rằng AI sẽ là “Alibaba mới” và cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo sẽ là “con đường tơ lụa” của thế kỷ 21.
Theo: Nikkei Asia
