Không quy định chặt chẽ dễ tạo kẽ hở mua khống hoá đơn
Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phân tích, quy định mới cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã mua bán sản phẩm nông nghiệp (nông sản chưa chế biến) để bán cho doanh nghiệp khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT theo quy định của Bộ Tài chính. Việc này, theo quy định hiện hành của Bộ Tài chính, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không phải kê khai và tính nộp thuế GTGT đầu ra nhưng vẫn được khấu trừ thuế GTGT của đầu vào. Chính phủ nhận định quy định này sẽ giúp giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, đại biểu Mỹ Hương dẫn báo cáo thẩm tra, chỉ ra rằng nếu quy định không chặt chẽ thì có thể tạo kẽ hở cho các doanh nghiệp, cụ thể là rủi ro doanh nghiệp có thể mua khống hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào và hoàn thuế GTGT. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, nghiên cứu ý kiến này để có quy định đảm bảo chặt chẽ, tránh tình trạng gian lận.
Bên cạnh đó, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương cũng lưu ý đến quy định tại khoản 5 Điều 9, theo đó dự thảo Luật đề nghị bỏ quy định về áp dụng thuế suất GTGT cho sản phẩm nông sản chưa chế biến sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu.
Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát quy định này, cho rằng nếu nội dung quy định tại khoản 1 Điều 5 được giữ nguyên thì việc bỏ khoản 5 Điều 9 sẽ không còn cần thiết. Đồng thời kiến nghị rà soát giữa nội dung quy định tại hai Điều này để tránh vướng mắc pháp lý.
Tháo gỡ nhiều điểm nghẽn
Đại biểu Sùng A Lềnh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai ủng hộ phương án sửa đổi Luật Thuế GTGT của Chính phủ trên nguyên tắc ưu tiên tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và đồng thời đảm bảo tính công bằng và thống nhất của chính sách.
Về sản phẩm nông nghiệp, đại biểu Sùng A Lềnh đồng ý với quy định đưa sản phẩm nông, lâm, thủy sản, chăn nuôi chưa chế biến ở khâu thương mại vào đối tượng không phải tính và nộp thuế GTGT. Theo đại biểu, việc sửa đổi này giải quyết trực tiếp những áp lực rằng tiền cho doanh nghiệp xuất khẩu khi loại bỏ yêu cầu ứng trước thuế và chờ hoàn thuế. Chính sách này cũng khắc phục sự phân biệt đối xử giữa nông sản trong nước và nhập khẩu, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
Đối với vấn đề dự thảo Luật loại bỏ điểm c khoản 9 Điều 15 của Luật cũ quy định người bán phải kê khai, nộp thuế GTGT theo quy định đối với hóa đơn đã xuất cho cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế. Đại biểu Sùng A Lềnh cho rằng đây là một điểm nghẽn mang tính định tính và bất cập lớn trong thực tiễn, quy định hiện hành buộc người mua phải chờ xác minh việc người bán đã kê khai, nộp thuế, gây ra bất cập lớn.
Theo Đại biểu Sùng A Lềnh, doanh nghiệp xuất khẩu (người mua) không có công cụ pháp lý hoặc kỹ thuật để kiểm tra việc tuân thủ thuế của bên bán, khiến họ phải chịu rủi ro về chậm trễ hoặc bị từ chối hoàn thuế do lỗi của một chủ thể độc lập. Hệ quả là kéo dài thời gian hoàn thuế, gây đọng vốn, gây áp lực tài chính nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thanh khoản của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để đảm bảo kiểm soát quyền lực và phòng chống gian lận khi loại bỏ điều kiện này, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như xây dựng cơ chế kỹ thuật công khai giúp doanh nghiệp tra cứu tình trạng tuân thủ thuế của bên bán. Đẩy nhanh lộ trình hoàn thuế tự động cho các doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ tốt. Đồng thời chỉ đạo thực hiện hoàn thuế đúng thời hạn quy định, vì đây là những vướng mắc cơ bản nhất gây đọng vốn.

