Báo cáo "Thương mại điện tử ở Đông Nam Á 2024" (Ecommerce in Southeast Asia 2024) Momentum Works công bố mới đây nhận định, mặc dù nền kinh tế vĩ mô khu vực nhìn chung còn nhiều khó khăn, nhưng thương mại điện tử Đông Nam Á vẫn liên tục chứng kiến mức tăng trưởng tích cực qua các năm, GMV năm 2023 thậm chí đã gấp đôi năm 2020. Tổng giá trị hàng hóa giao dịch (GMV) trên 8 nền tảng thương mại điện tử lớn nhất khu vực này đã tăng 15% so với năm 2022, đạt 114,6 tỷ USD trong năm 2023.
Việt Nam và Thái Lan đang là hai thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất, với GMV tăng lần lượt là 52,9% và 34,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Việt Nam cũng đã vượt qua Philippines để trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ 3 khu vực. Trong 4 năm trở lại đây, thương mại điện tử Việt Nam đã tăng trưởng liên tục với tốc độ tăng trưởng trung bình 16 - 30% mỗi năm, tốc độ tăng trưởng cao hàng đầu thế giới.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận, tốc độ tăng trưởng trong những năm qua của các nền tảng thương mại điện tử phụ thuộc không nhỏ vào chiến lược "đốt tiền". Mà hiện nay, kỷ nguyên tiền rẻ, lãi suất thấp, đã kết thúc.
Thời gian vừa qua, bối cảnh chung của ngành thương mại điện tử không dễ dàng. Với sự vào sân của các đối thủ mới, tình hình khó khăn chung của nền kinh tế làm sức mua giảm, cùng với “mùa đông” của việc huy động vốn, những năm vừa rồi, các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu đều đã phải thực hiện tái cơ cấu nhân sự, tối ưu hóa chi phí, và không thể tránh được những phản ứng mạnh mẽ từ dư luận.
Đó cũng chính là động lực thúc đẩy các nền tảng thương mại điện tử bước sang một giai đoạn mới, không chỉ tập trung vào GMV, tăng trưởng bằng mọi giá, mà mục tiêu là tăng trưởng bền vững với chi phí hợp lý.
*GMV (Gross Merchandise Volume) là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực thương mại điện tử thường được sử dụng để đo lường tổng giá trị của hàng hóa hoặc dịch vụ được bán trên một nền tảng thương mại điện tử trong khoảng thời gian nhất định. Hiểu đơn giản, GMV thể hiện tổng giá trị của tất cả các giao dịch dù đã được hoàn tất hay sau đó hàng bị trả lại.
Founder Momentum Works, ông Jianggan Li, với những động thái trên, các nền tảng thương mại điện tử có thể phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn và đưa ra quyết định nhanh hơn để giải quyết các thách thức và nắm bắt các cơ hội mới, để chuyển hướng sang một chiến lược dài hơi hơn.
Và một trong những biểu hiện của sức khỏe tài chính tốt và một mô hình kinh doanh bền vững bắt đầu từ việc đạt được lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao dương (EBITDA dương).
Trong một sự kiện nội bộ mới đây, CEO James Dong của Lazada Group cho biết, tập đoàn này đã đạt được EBITDA dương vào tháng 7/2024 – lần đầu tiên kể từ khi nền tảng thương mại điện tử này thành lập vào năm 2012.
"Cột mốc EBITDA dương này là minh chứng cho chiến lược kinh doanh hiệu quả của Lazada, và chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường đầu tư vào thị trường Đông Nam Á theo mô hình phát triển bền vững của chúng tôi", ông James Dong nói.
Kết quả đã đến sau một thời gian dài Lazada liên tục cải thiện hiệu quả và đầu tư vào các hoạt động của nền tảng. Báo cáo Momentum Works Ecommerce in Southeast Asia 2024, khi tóm tắt các chiến lược và trọng tâm chính của từng nền tảng thương mại điện tử lớn ở Đông Nam Á đã chỉ ra rằng: Lazada đã và đang đặt trọng tâm hơn cả vào chuỗi cung ứng và trải nghiệm người dùng.
Về vận hành chuỗi cung ứng/dịch vụ logistics, thông qua việc thiết lập một mạng lưới logistics toàn diện bao gồm từ quản lý tồn kho cho NBH, thu gom hàng từ điểm bán, hệ thống kho bãi hiện đại, khả năng vận chuyển cho đến dịch vụ giao hàng đến người tiêu dùng toàn quốc; từ đó Lazada có sự giám sát tốt hơn đối với toàn bộ quá trình logistics, giúp củng cố sự ổn định và minh bạch trong vận chuyển, cũng như đảm bảo thời gian giao hàng đúng hạn để nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
Về trải nghiệm người dùng, việc liên tục phát triển và kết hợp các cải tiến công nghệ vào hệ thống nền tảng cũng như từng điểm chạm với khách hàng, là một minh chứng cho thấy Lazada luôn phù hợp với sự thay đổi liên tục của khách hàng và thế hệ người tiêu dùng mới, đồng thời cùng đảm bảo yếu tố mới mẻ và thú vị trong trải nghiệm mua sắm của khách hàng. Song song đó, các cải tiến trong công nghệ cũng giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, từ đó tạo ra sự hiệu quả trong việc quản trị thời gian cũng như chi phí vận hành trong chiến lược phát triển dài hạn.
Lazada cũng tích cực đầu tư vào phát triển cộng đồng nhà bán hàng thông qua các chương trình đào tạo và phát triển đã giúp họ kinh doanh hiệu quả hơn. Từ đó tạo nên thế “win-win” (đôi bên cùng có lợi), trong đó người NBH hưởng lợi từ việc kinh doanh phát triển cũng như gia tăng tương tác với khách hàng tốt hơn, mặt khác, điều này giúp Lazada sở hữu được lòng trung thành của khách hàng cũng như tạo nên sự đa dạng về sản phẩm cũng như ngành hàng trên nền tảng.
Trong tương lai, nền tảng TMĐT này cũng cho biết sẽ tiếp tục đầu tư và phát triển mạnh mẽ trong khu vực thông qua việc thúc đẩy các mối quan hệ với đối tác, tiếp tục đào tạo và nuôi dưỡng tài năng số, tiếp tục hướng đến các hoạt động phát triển bền vững để tiếp tục đảm bảo sự thành công lâu dài cũng như đầu tư lâu dài trong ngành TMĐT (tại Đông Nam Á).
Những nỗ lực Lazada, hay đối thủ Shopee - cũng mới có lãi gần đây, đều đã phần nào củng cố niềm tin rằng, thị trường thương mại điện tử ở Đông Nam Á hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu lợi nhuận. Và về lâu dài, với các nỗ lực như trên, hệ sinh thái thương mại điện tử nói chung cũng sẽ tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững và thúc đẩy trải nghiệm mua sắm tốt nhất cho người tiêu dùng.