Phe 'diều hâu' và 'bồ câu' tại Fed liên tục tranh cãi: Đây là những dấu hiệu cho thấy bên nào thắng thế trong quyết định hạ lãi suất vào tháng 12

Với việc chính phủ Mỹ hoạt động trở lại, dòng dữ liệu kinh tế sẽ dần được nối lại trong vài tuần tới. Nhưng trước mắt, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chỉ có thể dựa vào báo cáo việc làm tháng 9 như nguồn thông tin đầy đủ duy nhất trước cuộc họp quyết định lãi suất ngày 9-10/12. 

Điều đó khiến báo cáo này trở nên đặc biệt quan trọng, đặt ra câu hỏi là những dữ liệu đó cho thấy điều gì và Fed đang đứng trước lựa chọn nào?

Báo cáo việc làm tháng 9 ghi nhận số lượng việc làm phi nông nghiệp tăng 119.000, cao hơn dự báo, sau khi số liệu tháng trước bị điều chỉnh giảm xuống mức âm 4.000. Tuy nhiên, xu hướng điều chỉnh giảm tiếp tục diễn ra khi 33.000 việc làm của các tháng trước bị xóa bỏ. Trung bình 3 tháng đạt 62.000, tăng nhẹ so với mức 18.000 vào tháng 8 nhưng cách rất xa tốc độ 232.000 đầu năm. Với xu hướng điều chỉnh kéo dài nhiều tháng qua, con số 119.000 gần như chắc chắn còn bị hạ xuống ở các báo cáo tới.

Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,4% từ mức 4,3%. Dù thị trường lao động vẫn gần trạng thái cân bằng, mức thất nghiệp này đã cao hơn ước tính “tự nhiên” của Fed, đồng nghĩa nếu suy yếu thêm, lực cầu lao động có thể rơi vào vòng xoáy đi xuống tự củng cố.

Trong khi đó, báo cáo tháng 10 sẽ bị khuyết phần khảo sát hộ gia đình do chính phủ đóng cửa. Điều này đồng nghĩa Fed sẽ không có tỷ lệ thất nghiệp để tham chiếu, gây thêm khó khăn trong việc đánh giá nền kinh tế đang chậm lại vì nhu cầu suy yếu (yếu tố chu kỳ) hay vì lực lượng lao động tăng chậm do già hóa và chính sách nhập cư hạn chế (yếu tố cơ cấu).

Các chỉ báo thay thế cho thấy thị trường lao động tháng 10 không cải thiện. Khảo sát tư nhân về sản xuất và dịch vụ cho thấy việc làm thu hẹp. Dữ liệu ADP ghi nhận mức tăng không đáng kể. Các chỉ số việc làm, khảo sát doanh nghiệp nhỏ và mức độ tuyển dụng đều cho thấy nhu cầu lao động suy yếu. Một số chỉ báo sa thải tăng lên, dù đơn xin trợ cấp thất nghiệp vẫn ở mức ổn định.

Tổng hợp lại, tăng trưởng việc làm tháng 10 có thể vẫn yếu nhưng không rơi tự do. Tỷ lệ thất nghiệp nhiều khả năng tăng nhẹ. Đáng chú ý, doanh nghiệp không còn báo cáo tình trạng khó tuyển người, trong khi người lao động cho biết việc tìm việc khó hơn. Tín hiệu này cho thấy tình trạng giảm cầu lao động, không phải thiếu nguồn cung.

Câu hỏi cốt lõi của Fed là: sự yếu đi của thị trường lao động đến từ lực cầu hay lực cung? Nếu lực cầu giảm, Fed cần cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế. Nếu lực cung giảm vì dân số lão hóa và nhập cư giảm, cắt giảm mạnh sẽ gây quá nhiệt.

Cuộc họp gần nhất cho thấy Fed chia rẽ mạnh, khi 10-2 nghiêng về giảm 0,25 điểm phần trăm. Thống đốc Stephen Miran muốn giảm gấp đôi, trong khi Chủ tịch Fed Kansas City Jeffrey Schmid muốn giữ nguyên.

Dữ liệu tháng 9 không làm thay đổi quan điểm hai bên. Phe “diều hâu” chỉ ra việc tăng trưởng việc làm phục hồi, lạm phát còn cao. Phe “bồ câu” nhấn mạnh thất nghiệp tăng, mức điều chỉnh giảm kéo dài, tăng lương yếu và tăng trưởng yếu ở các ngành nhạy chu kỳ.

Các phát biểu gần đây cho thấy phe diều hâu có thể chiếm ưu thế trong tháng 12. Schmid cảnh báo lạm phát có thể đang lan rộng và nền kinh tế vẫn còn đủ sức tăng trưởng, do đó không nên cắt tiếp. Ngược lại, Thống đốc Christopher Waller cho rằng lạm phát chủ yếu do thuế quan và lực cầu lao động yếu rõ rệt, nghĩa là Fed cần tiếp tục giảm lãi suất.

Dù vậy, hướng đi của năm 2026 dường như lại nghiêng về phe “bồ câu”. Các chỉ báo tháng 10 và 11 đều cho thấy sự yếu đi mang tính chu kỳ, không phải cơ cấu. Đây là tín hiệu lạm phát sẽ giảm trong thời gian tới nhờ tăng trưởng yếu và giá dầu hạ nhiệt.

Dù chưa cần phải điều chỉnh mạnh danh mục đầu tư, thị trường chứng khoán Mỹ đang ở giai đoạn cực kỳ nhạy cảm.

Trong ngắn hạn, các nhà phân tích tiếp tục khuyến nghị giữ vị thế phòng thủ nhẹ với cổ phiếu, ưu tiên trái phiếu chính phủ và hạn chế nắm giữ tín dụng rủi ro hay tiền mặt. Thị trường lao động sẽ quyết định lãi suất, và lãi suất sẽ định hình khẩu vị rủi ro của thị trường.

Tham khảo Market Watch