Thứ Năm (23/1), các nhà lập pháp Mỹ đã đưa ra một dự luật lưỡng đảng về việc thu hồi quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) với Trung Quốc.
Dự luật được đưa ra bởi ông John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban đặc biệt Hạ viện về Trung Quốc và dân biểu Tom Suozzi bang New York. Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump, ngay trong ngày nhậm chức 20/1, ban hành văn bản yêu cầu nội các đánh giá luật về việc cấp quy chế PNTR cho Trung Quốc.
Quốc hội Mỹ phê duyệt PNTR cho Trung Quốc vào năm 2000, mở đường cho việc nước này gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới. Nhưng Mỹ cho rằng nhà nước đóng vai trò lớn trong nền kinh tế Trung Quốc, tiêu biểu là trợ cấp lớn của chính phủ dành cho các ngành công nghiệp chiến lược. Điều này được Mỹ cho là vi phạm các quy tắc của cơ quan thương mại toàn cầu.
Ông Trump từng chỉ trích thặng dư thương mại khổng lồ của Trung Quốc với Mỹ và tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc.
Theo dự luật có tên “khôi phục công bằng thương mại” (RTFA), các nhà lập pháp Mỹ cũng đề xuất áp dụng mức thuế tối thiểu là 35% đối với hàng hóa không phải chiến lược mà nhập khẩu từ Trung Quốc và mức thuế 100% đối với hàng hóa chiến lược. Việc áp thuế sẽ được thực thi từng giai đoạn trong vòng 5 năm: 10% trong năm đầu tiên và 25% vào năm thứ 2, 50% trong năm thứ 4 và 100% trong năm thứ 5.
Dự luật này cũng sẽ chấm dứt chính sách miễn thuế cho hàng nhập khẩu có giá trị dưới 800 USD từ Trung Quốc và các nước khác. Theo dự luật, doanh thu thuế sẽ được dùng để bồi thường cho những người nông dân và nhà sản xuất có thể bị tổn hại do các biện pháp trả đũa của Trung Quốc.
Ông Moolenaar cho biết việc cấp PNTR cho Trung Quốc đã mở ra làn sóng nhập khẩu từ Trung Quốc, làm suy yếu ngành sản xuất của Mỹ và khiến nước này dễ bị tổn thương về mặt kinh tế.
“Luật này sẽ bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ, tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, đồng thời đưa việc làm sản xuất trở lại Mỹ và các đồng minh của chúng tôi”, ông nói.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho biết các động thái trên sẽ gây tổn hại đến lợi ích của cả Mỹ và Trung Quốc
Người phát ngôn của đại sứ quán cho biết: “Một số chính trị gia Mỹ đang cố gắng đảo ngược lịch sử và đưa quan hệ kinh tế và thương mại Mỹ-Trung trở lại thời kỳ Chiến tranh Lạnh”.
Con đường để dự luật trở thành luật vẫn chưa rõ ràng, nhưng đảng Cộng hòa nắm giữ đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện. Các nhà lập pháp từ cả hai đảng đều cho biết họ muốn tăng khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Mỹ với Trung Quốc.
Hiện tại, Mỹ chỉ không có quan hệ thương mại bình thường với 4 quốc gia: Belarus, Cuba, Triều Tiên và Nga.
Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết trong một phân tích rằng ngay cả khi Trung Quốc không trả đũa, việc thu hồi quy chế PNTR của Trung Quốc sẽ khiến GDP của Mỹ giảm trong ngắn hạn.
Việc thiết lập chế độ PNTR là nền tảng cho sự ổn định và có đi có lại trong quan hệ thương mại Mỹ-Trung. Từ năm 2000-2024, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ đã tăng từ khoảng 50 tỷ USD Mỹ lên khoảng 500 tỷ USD. Năm 2023, Trung Quốc ghi nhận 279 tỷ USD thặng dư thương mại với Mỹ.
Theo Nikkei Asia, Reuters
.png "Giá vàng trên đà lập đỉnh cao nhất mọi thời đại khi Tổng thống Trump yêu cầu Fed ‘cắt giảm lãi suất ngay lập tức’")
