Nợ gần 600 nghìn tỷ đồng, tập đoàn bất động sản từng lớn nhất Trung Quốc sắp bị huỷ niêm yết: 'Bóng đen' phủ kín cả một ngành ngập trong nợ nần

Bất chấp hàng loạt nỗ lực kích cầu của chính phủ Trung Quốc trong những năm qua, thị trường bất động sản vẫn rơi vào vòng xoáy suy thoái. Niềm tin của người tiêu dùng tiếp tục yếu, trong khi dòng tiền của các doanh nghiệp địa ốc ngày càng cạn kiệt.

Các cố vấn kế hoạch tái cấu trúc nhận định, nhiều trái chủ vẫn từ chối chấp nhận các khoản lỗ lớn, khiến quá trình đàm phán giữa các công ty và chủ nợ trở nên bế tắc, trì hoãn việc tái cơ cấu nợ.

Evergrande, từng là nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc, đã bị đình chỉ giao dịch cổ phiếu trên sàn Hồng Kông kể từ ngày 29/1/2024, đúng ngày công ty nhận lệnh thanh lý từ Tòa án Tối cao Hồng Kông do không đưa ra được kế hoạch khả thi để xử lý khoản nợ nước ngoài trị giá 23 tỷ USD (khoảng 586.500 tỷ đồng). 

Theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông, nếu một công ty bị đình chỉ giao dịch quá 18 tháng mà không được niêm yết trở lại, thì sẽ bị buộc hủy niêm yết. Với thời hạn này sắp tới vào tháng 8 tới, khả năng Evergrande bị “xóa sổ” khỏi sàn là điều gần như chắc chắn.

Vào thời kỳ đỉnh cao, vốn hóa thị trường của Evergrande từng đạt 400 tỷ HKD (khoảng 51 tỷ USD). Tuy nhiên, khi cổ phiếu tạm ngừng giao dịch, con số này đã lao dốc còn vỏn vẹn 2,2 tỷ HKD. Việc một “ông lớn” như Evergrande có thể biến mất khỏi thị trường là lời cảnh báo nghiêm trọng với các doanh nghiệp bất động sản khác.

Tình hình càng thêm bi quan khi giá nhà mới tại Trung Quốc trong tháng 6 giảm nhanh nhất trong vòng 8 tháng. Ngay cả những doanh nghiệp đã hoàn tất vòng tái cơ cấu đầu tiên cũng phải tính đến khả năng đàm phán lại với chủ nợ để tiếp tục cắt giảm gánh nặng nợ. Các nhà tư vấn tài chính cho biết, một số nhà phát triển chưa vỡ nợ cũng đang cân nhắc phương án tương tự nhằm tránh rủi ro trong bối cảnh thị trường vẫn chưa phục hồi.

Glen Ho, lãnh đạo bộ phận tái cấu trúc và phục hồi doanh nghiệp của Deloitte tại Trung Quốc, nhận định rằng thị trường địa ốc nước này vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện và nhiều công ty chỉ cố gắng trì hoãn ngày hiệu lực tái cấu trúc để “câu giờ” mà không có thêm nguồn vốn mới. 

Tình hình càng đáng ngại khi hơn 140 tỷ USD, tương đương trên 70% trái phiếu bất động sản định danh bằng USD của Trung Quốc, đã rơi vào tình trạng vỡ nợ kể từ năm 2021. Phần lớn trong số này vẫn đang trong các giai đoạn tái cấu trúc khác nhau.

Theo dự báo từ ngân hàng ANZ, do thay đổi mang tính cấu trúc trong nhu cầu nhà ở, hoạt động xây dựng bất động sản tại Trung Quốc có thể sẽ giảm thêm 30% từ nay đến năm 2035. Đây là tín hiệu không mấy tích cực cho tiến trình tái cơ cấu nợ của ngành trong trung và dài hạn.

Các doanh nghiệp như Country Garden, tập đoàn tư nhân đã vỡ nợ 14 tỷ USD vào năm ngoái, hiện vẫn đang cố gắng thương lượng với chủ nợ để thông qua kế hoạch tái cơ cấu trước phiên tòa thanh lý sắp diễn ra vào ngày 11/8. 

Những công ty khác như KWG hay Agile đã bắt đầu tiến trình tái cơ cấu từ năm 2023-2024 nhưng vẫn chưa công bố kế hoạch cụ thể. Trong khi đó, Logan và Powerlong dù đã nhiều lần điều chỉnh đề xuất nhưng vẫn chưa có được sự chấp thuận của trái chủ.

Giữa bức tranh u ám, một vài trường hợp hiếm hoi như Sunac và Zhongliang đã đạt được những bước tiến nhất định. Sunac là công ty đầu tiên trong năm nay đề xuất đợt tái cơ cấu lần 2, chuyển đổi toàn bộ trái phiếu đã cơ cấu thành trái phiếu chuyển đổi bắt buộc và được các chủ nợ chấp thuận. Zhongliang cũng đã gia hạn tất cả trái phiếu tái cơ cấu thêm 2 năm. Tuy nhiên, trường hợp của Kaisa vẫn chưa được Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) phê duyệt, dù đã có sự đồng thuận từ cả chủ nợ lẫn tòa án.

Giới quan sát cho rằng, không tồn tại một “công thức chuẩn” nào cho quá trình tái cơ cấu nợ tại Trung Quốc. Mỗi kế hoạch cần được thiết kế riêng biệt dựa trên đặc thù cấu trúc vốn và chủ nợ của từng doanh nghiệp. Đặc biệt, với các công ty tư nhân, xu hướng tất yếu là phải tiếp tục giảm đòn bẩy tài chính qua nhiều vòng tái cơ cấu, nếu muốn duy trì sự sống còn trong một thị trường nhà ở đang ngày càng phân hóa mạnh theo khu vực.

Tham khảo Reuters