NHNN tái triển khai biện pháp kép để 'ghìm cương' tỷ giá

Tỷ giá USD/VND trong nước liên tục tăng nóng trong tháng 10 và tiệm cận vùng đỉnh lịch sử ghi nhận vào tháng 4/2024.

Diễn biến trên xuất hiện trong bối cảnh đồng bạc xanh có 4 tuần tăng giá liên tiếp trên thị trường quốc tế, khi các dữ liệu kinh tế khả quan của Mỹ khiến giới đầu tư giảm bớt kỳ vọng về khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất mạnh tay. Bên cạnh đó, đồng USD cũng được cho là hưởng lợi nhờ nhu cầu tìm kiếm tài sản trú ẩn an toàn do lo ngại về xung đột leo thang ở Trung Đông và khả năng ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ .

Bên cạnh sức ép từ thị trường quốc tế, tỷ giá USD/VND cũng chịu sức ép do nhu cầu ngoại tệ có xu hướng gia tăng do các yếu tố mùa vụ. Theo giới phân tích, nhu cầu ngoại tệ thanh toán của nhóm doanh nghiệp nhập khẩu và FDI phát sinh trong nửa đầu tháng 10 kết hợp với đà tăng mạnh của đồng USD trên thị trường thế giới là yếu tố chính hỗ trợ cho đà tăng của tỷ giá USD/VND trong tháng 10. Bên cạnh đó, nhu cầu mua ngoại tệ từ Kho bạc Nhà nước cũng là một trong những yếu tố khiến giá ngoại tệ tăng nhanh gần đây.

“Ngoài mối tương quan với chỉ số DXY – US Dollar Index, diễn biến tỷ giá USD/VND vào cuối quý 3 - đầu quý 4 thường bị ảnh hưởng bởi nhu cầu về ngoại tệ (trả nợ nước ngoài, nhập khẩu nguyên liệu và doanh nghiệp FDI chuyển lợi nhuận về nước…), dẫn đến mất cân đối về cung-cầu ngoại tệ trong nước”, Chứng khoán Rồng Việt cho hay.

Trước diễn biến trên, NHNN đã và đang phối hợp triển khai đồng bộ các công cụ của mình để kiềm chế đà tăng của tỷ giá.

Biện pháp đầu tiên được NHNN sử dụng là việc mở lại kênh phát hành tín phiếu sau gần 2 tháng tạm ngưng. Theo đó, từ ngày 18/10, NHNN đã bắt đầu chào thầu tín phiếu trở lại với hai kỳ hạn 14 ngày và 28 ngày. Việc mở lại hoạt động chào bán tín phiếu cho thấy định hướng hút bớt thanh khoản VND trong hệ thống ngân hàng và có chiều hướng làm tăng lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng.

Tổng lượng tín phiếu NHNN đã phát hành tính đến ngày 25/10 là xấp xỉ 67.000 tỷ đồng, gồm 17.800 tỷ đồng tín phiếu có kỳ hạn 14 ngày, còn lại là tín phiếu có kỳ hạn 28 ngày. Con số này cộng với số tiền NHNN hút về, khi các khoản cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) đáo hạn vào đầu tháng là khoảng 57.600 tỷ, đã đưa tổng mức hút ròng trong giai đoạn từ 01-25/10 lên khoảng 124.600 tỷ đồng.

Với các ngân hàng cần nguồn hỗ trợ, NHNN vẫn sẵn sàng cho vay qua kênh OMO nhưng các nhà băng này phải chấp nhận mức lãi suất không rẻ, ở mức 4%/năm.

Việc sử dụng song song hai công cụ tín phiếu và OMO nhằm phục vụ mục tiêu kép là vừa đảm bảo thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, vừa giảm sức ép lên tỷ giá thông qua việc thu hẹp chênh lệch lãi suất USD - VND trên thị trường liên ngân hàng.

Trong bối cảnh tỷ giá vẫn tiếp tục leo thang sau một tuần phát hành tín phiếu trở lại, NHNN đã tiếp tục sử dụng biện pháp mạnh mẽ hơn là bán can thiệp ngoại tệ.

Theo đó, chiều ngày 24/10, NHNN đã tăng giá bán USD can thiệp niêm yết tại Sở Giao dịch lên 25.450 VND/USD. Đồng thời, theo một số nguồn tin trên thị trường liên ngân hàng, Nhà điều hành đã có thông báo tới các ngân hàng về việc nối lại hoạt động bán ngoại tệ can thiệp ngoại tệ theo hình thức giao ngay, tại mức tỷ giá 25.450 VND/USD – bằng mức giá can thiệp được NHNN đưa ra hồi tháng 4/2024.

Như vậy, NHNN đang sử dụng đồng thời cả hai công cụ là tín phiếu và bán ngoại tệ can thiệp để kiềm chế đà tăng của tỷ giá – tương tự giai đoạn quý 2 và đầu quý 3 vừa qua.

Phản ứng sau động thái của Nhà điều hành, tỷ giá USD trên thị trường liên ngân hàng chốt phiên 24/10 giảm về mức 25.400 VND/USD và đóng cửa tuần qua ở mức 25.376 VND/USD - dưới giá bán can thiệp của NHNN.

“Thông tin Kho bạc Nhà nước (KBNN) tiếp tục mua thêm 240 triệu USD trong ngày thứ Sáu đã có những tác động nhất định đến tâm lý giao dịch trên thị trường. Tuy nhiên, việc NHNN thông báo nối lại việc cung ứng USD kể từ ngày 24/10 tại mức giá 25.450 phần nào đã giúp gỡ nút thắt về nguồn cung ngoại tệ của thị trường lúc này”, Bộ phận nghiên cứu thị trường tiền tệ của ACB cho biết tại báo cáo phát hành ngày 25/10.

Không chỉ hạ nhiệt trên thị trường liên ngân hàng, giá USD giao dịch giữa ngân hàng –  dân cư cũng đã giảm về còn 25.464 VND/USD trong phiên giao dịch sáng nay, dù vẫn niêm yết sát trần quy định. Trong khi giá USD chợ đen hiện mua – bán ở mức 25.550 - 25.650 VND/USD, giá mua và giá bán cùng giảm 150 đồng so với mức ghi nhận kết phiên tuần trước.

“Đã xuất hiện tín hiệu hạ nhiệt của tỷ giá trong ngày thứ Sáu bên cạnh nguyên nhân từ một số nguồn cung USD xuất hiện trở lại còn phải kể đến việc các biện pháp can thiệp ổn định thị trường từ NHNN đang dần phát huy tác dụng. Dự báo tỷ giá tiếp tục đi ngang quanh vùng 25.350 - 25.400 thời điểm đầu tuần này trước khi hạ nhiệt vào cuối tuần”, Bộ phận nghiên cứu thị trường tiền tệ của ACB cho biết tại báo cáo phát hành ngày 28/10.

Còn theo dự báo của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), chỉ số DXY đang tăng trở lại nhưng chưa vượt đỉnh cũ nên dựa trên cơ sở về mối tương quan trên thì trong ngắn hạn, tỷ giá USD/VND có thể trở lại mức đỉnh cũ và giao dịch quanh vùng này.

"Về cuối năm, chúng tôi cho rằng dòng ngoại tệ từ kiều hối và xuất khẩu có thể giúp giảm bớt áp lực cung-cầu ngoại tệ. Trong kịch bản đồng DXY vượt đỉnh cũ trong tháng 11 nếu Trump thắng cử thì áp lực sẽ mạnh hơn, khi đó, NHNN có thể phải bán bớt dự trữ ngoại tệ để kiểm soát đà mất giá của tiền đồng dưới 5%", VDSC nhận định.

Áp lực thanh khoản đối với hệ thống ngân hàng là không quá lớn

Theo Chứng khoán Rồng Việt, hiện tại, mặc dù tỷ giá đã tăng gần sát vùng đỉnh cũ, tuy nhiên, quan sát diễn biến bơm/hút ròng của NHNN cũng như quy mô bán ngoại tệ những ngày gần đây, VDSC cho rằng áp lực thanh khoản lên hệ thống ngân hàng từ các hành động của NHNN là không quá lớn. Quy mô hút ròng tổng thể của giai đoạn hiện tại cũng có thể thấp hơn so với giai đoạn tháng 5-6/2024.

Thứ nhất, về kỳ hạn tín phiếu, NHNN  phát hành tín phiếu kỳ hạn 14 ngày và 28 ngày thay vì liên tục phát hành tín phiếu kỳ hạn 28 ngày như giai đoạn trước, lượng tiền hút ròng qua kênh tín phiếu cũng giảm dần trong các ngày gần đây. Thứ hai, NHNN đã tiến hành cân đối thanh khoản tiền đồng qua việc bơm tiền qua kênh cầm cố trở lại. Thứ ba, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tương đối ổn định, lãi suất cho vay qua đêm tại ngày 24/10 là 3,68%/năm, giảm 0,76 điểm % so với cuối tháng 9 và tăng khoảng 1,02 điểm % so với mức thấp nhất ghi nhận tại ngày 18/10.

Mặt khác, số liệu của NHNN cho thấy, tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 9 là 9,0% so với đầu năm, tương ứng mức tăng trưởng 16% so với cùng kỳ. Trong đó, tín dụng cho lĩnh vực bất động sản tăng xấp xỉ mức tăng của toàn ngành, tăng 9,15%. Dư nợ tín dụng bất động sản kinh doanh tăng cao hơn so với tín dụng bất động sản tiêu dùng, lần lượt tăng 16,0% và 4,6% so với đầu năm. Từ đầu tháng 10/2024, NHNN cũng có những động thái chỉ đạo khuyến khích tăng trưởng tín dụng cuối năm. Đồng thời, tăng trưởng tín dụng năm sau cũng được đặt mục tiêu khá cao, trên 15%.

"Như vậy, chính sách tiền tệ vẫn theo hướng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đi cùng với việc ứng phó những biến động ngắn hạn như áp lực tỷ giá", VDSC đánh giá.