Nguy cơ dư cung năm 2026 hiện hữu, liệu dầu Brent có thể giữ vững mức giá trên 60 USD?

Bài viết này tổng hợp các dữ liệu, dự báo và phân tích mới nhất của tháng 12 năm 2025 để phác thảo dự báo giá dầu ngắn hạn và ý nghĩa của nó đối với năm 2026.

Giá dầu ở mức nào vào giữa tháng 12 năm 2025?

Dầu Brent đã giảm khoảng 18% trong năm 2025 cho đến nay, trong khi dầu WTI giảm gần 20%, do thị trường đã dần loại bỏ phần bù rủi ro do chiến tranh gây ra vào đầu những năm 2020 và tập trung lại vào nguồn cung ngày càng tăng.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) lưu ý rằng dầu thô Dated Biển Bắc (một chuẩn dầu liên quan đến Brent) có giá trung bình khoảng 63,63 USD /thùng trong tháng 11, đây là tháng giảm thứ năm liên tiếp và là chuỗi giảm dài nhất trong hơn một thập kỷ - một thực tế đã đưa giá xuống gần mức thấp nhất trong bốn năm.

Tóm lại, giá dầu tháng 12 năm 2025 đang yếu, nhưng chưa sụp đổ. Giá dầu Brent đang giữ quanh mức thấp 60 USD, tuy nhiên tâm lý thị trường đang rất bi quan do những diễn biến về nguồn cung, cầu và tồn kho.

Vì sao thị trường chuyển sang xu hướng giảm giá khi bước vào tháng 12?

1. Nguồn cung tăng đột biến nhưng nhu cầu lại chỉ tăng trưởng ở mức khiêm tốn.

Báo cáo thị trường dầu mỏ tháng 12 năm 2025 của IEA đã vẽ nên một bức tranh rõ nét:

Nhu cầu dầu mỏ toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng khoảng 830.000 thùng mỗi ngày (bpd) vào năm 2025 và 860.000 bpd vào năm 2026.

Nhưng nguồn cung dầu toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng nhanh hơn nhiều - khoảng 3 triệu thùng/ngày vào năm 2025 và thêm 2,4 triệu thùng/ngày vào năm 2026, chủ yếu do các nhà sản xuất không thuộc OPEC+ như Mỹ, Brazil và Guyana thúc đẩy sản lượng.

Sự mất cân bằng đó hiện đang thể hiện rõ trong lượng hàng tồn kho. Lượng tồn kho dầu toàn cầu được quan sát thấy đạt khoảng 8,03 tỷ thùng vào tháng 10, mức cao nhất trong 4 năm, với mức tăng tồn kho trung bình là 1,2 triệu thùng/ngày trong mười tháng đầu năm 2025.

IEA ước tính dư cung ở mức trung bình gần 3,7 triệu thùng dầu/ngày từ quý 4 năm 2025 đến năm 2026 - một lượng dư thừa lớn bất thường đối với giai đoạn này của chu kỳ.

Đó là lý do tại sao các dự báo gần đây của IEA về tình trạng dư cung đã trở thành một trong những yếu tố chính gây áp lực giảm giá trong tháng này.

2. Câu chuyện về “dầu tồn trên tàu” và sự xuất hiện của hiện tượng “dư thừa nguồn cung nghiêm trọng”

Một phần quan trọng của câu chuyện là vị trí của các thùng dầu. IEA nhấn mạnh sự gia tăng lượng dầu tồn trên mặt nước - dầu thô đang vận chuyển hoặc tạm thời chưa bốc dỡ - khi các thùng dầu bị cấm vận khó tìm được người mua và các chuyến vận chuyển đường dài từ châu Mỹ đến châu Á tăng vọt.

Một bài báo được thảo luận rộng rãi trên Financial Times trích dẫn lời cảnh báo của nhà kinh tế trưởng của Trafigura về tình trạng “siêu dư thừa” sắp xảy ra vào năm 2026 khi các dự án cung cấp mới được đẩy mạnh trong khi tăng trưởng nhu cầu giảm. Ông chỉ ra sản lượng mới từ Brazil và Guyana, nhu cầu của Trung Quốc giảm (một phần do việc áp dụng xe điện) và nguồn cung ổn định của Mỹ.

Một phân tích chi tiết của WRAL/FinancialContent cũng mô tả tình trạng “dư thừa” dầu thô, với nguồn cung ngoài OPEC+ từ Mỹ, Brazil, Canada và Guyana liên tục vượt quá nhu cầu, trong khi việc áp dụng xe điện và sự suy giảm công nghiệp đã hạn chế tiêu thụ.

Nhìn chung, bức tranh toàn cảnh trước tháng 12 rất rõ ràng: hiện có quá nhiều dầu mỏ, và điều này ngày càng thể hiện rõ qua cả lượng tồn kho lẫn dữ liệu vận chuyển.

3. Các đại lý hiện dự báo giá trung bình sẽ thấp hơn trong thời gian tới

Báo cáo Triển vọng Năng lượng Ngắn hạn mới nhất của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), được công bố vào ngày 9/12/2025, đã đưa ra dự báo rõ ràng về việc giá giảm.

Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) dự báo lượng dự trữ dầu toàn cầu sẽ tiếp tục tăng cho đến năm 2026, gây áp lực giảm giá liên tục.

Dự báo giá dầu Brent trung bình khoảng 69 USD/thùng vào năm 2025, sau đó giảm mạnh xuống khoảng 55 USD/thùng vào năm 2026 và duy trì ở mức đó suốt cả năm.

Trong một ghi chú có liên quan, EIA thậm chí dự báo giá dầu thô WTI ở mức trung bình 65 USD vào năm 2025 và 51 USD vào năm 2026.

Những con số đó không đưa ra dự báo chính xác vào tháng 12/2025, nhưng chúng gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ: trong kịch bản cơ sở của EIA, xu hướng giảm giá dễ xảy ra nhất từ ​​đây, chứ không phải tăng lên.

4. Nhu cầu không sụt giảm, nhưng cũng không đủ mạnh

Điều quan trọng cần lưu ý là nhu cầu không hề giảm mạnh. Trên thực tế, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã điều chỉnh tăng nhẹ ước tính tăng trưởng nhu cầu năm 2025 và 2026, nhờ triển vọng kinh tế vĩ mô tươi sáng hơn và đồng USD Mỹ yếu hơn. Hiện tại, IEA dự báo: Nhu cầu tăng trưởng 830.000 thùng/ngày vào năm 2025 và 860.000 thùng/ngày vào năm 2026, cao hơn dự báo hồi tháng 11.

Giá dầu thô rẻ hơn và đồng USD yếu hơn thường hỗ trợ tiêu thụ, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Nhưng khi tốc độ tăng nguồn cung vượt quá gấp đôi tốc độ tăng cầu, như số liệu năm 2025 cho thấy, phía cầu đơn giản là không thể hấp thụ hết lượng dầu mới.

IEA, OPEC và Phố Wall: những dự báo khác nhau về giá dầu năm 2026

Ngay cả khi thị trường có xu hướng giảm, vẫn chưa có quan điểm thống nhất về mức độ dư cung vào năm 2026, và đó là bối cảnh quan trọng đối với bất kỳ dự báo giá dầu nào.

IEA: Dư thừa gần 4% nhu cầu toàn cầu

Bản cập nhật tháng 12 của IEA đã cắt giảm ước tính dư cung năm 2026 lần đầu tiên kể từ tháng 5, nhưng vẫn dự kiến ​​nguồn cung toàn cầu sẽ vượt quá nhu cầu khoảng 3,84 triệu thùng/ngày vào năm 2026, gần 4% mức tiêu thụ của thế giới.

Dự báo này, được công bố rộng rãi trong những ngày gần đây, đã gây áp lực lên giá cả trong suốt tháng 12 bằng cách củng cố kỳ vọng về: Lượng hàng tồn kho tiếp tục tăng cho đến năm 2026; Một sự chuyển dịch cơ cấu hướng tới giá trung bình thấp hơn trừ khi nguồn cung bị cắt giảm.

OPEC: không dư thừa, chỉ cân bằng

OPEC kịch liệt phản đối ý kiến ​​cho rằng nguồn cung đang dư thừa rất lớn. Trong báo cáo hàng tháng mới nhất, nhóm này cho biết OPEC+ đã sản xuất 43,06 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 11.

Dự báo nhu cầu dầu thô OPEC+ sẽ đạt trung bình 43,0 triệu thùng/ngày vào năm 2026, gần như trùng khớp với sản lượng hiện tại.

Nếu nhóm này duy trì sản lượng ở mức tháng 11, dữ liệu của OPEC cho thấy mức dư cung chỉ là 60.000 thùng/ngày - về cơ bản là cân bằng, và không hề gần với mức dư hàng triệu thùng của IEA.

OPEC+ cũng cho biết họ sẽ tạm dừng việc tăng sản lượng hơn nữa trong quý đầu tiên của năm 2026, viện dẫn những dự đoán rộng rãi về tình trạng dư cung và báo hiệu rằng họ sẵn sàng bảo vệ giá cả nếu cần thiết.

Phố Wall và các ngân hàng đầu tư: mức thấp 60 USD, hoặc thậm chí thấp hơn

Các ngân hàng và các cuộc khảo sát thị trường nằm ở đâu đó giữa hai thái cực này, nhưng nghiêng về phía giảm giá.

Một cuộc thăm dò của Reuters với 35 nhà kinh tế và nhà phân tích, được công bố vào ngày 28/11, dự báo giá dầu Brent trung bình khoảng 62,23 USD/thùng vào năm 2026 và WTI khoảng 59 USD/thùng, với “nguồn cung tăng” dự kiến ​​sẽ gây áp lực lên giá cả.

Goldman Sachs gần đây đã dự báo giá dầu Brent ở mức 56 USD và WTI ở mức 52 USD vào năm 2026, cảnh báo về tình trạng dư thừa khoảng 2 triệu thùng/ngày và thậm chí còn cảnh báo về nguy cơ giảm tạm thời xuống mức 40 USD nếu nguồn cung ngoài OPEC tỏ ra đặc biệt ổn định hoặc nền kinh tế toàn cầu chậm lại đáng kể.

Ngược lại, Morgan Stanley đã điều chỉnh quan điểm của mình cao hơn một chút, nâng dự báo giá dầu Brent trong nửa đầu năm 2026 từ 57,50 USD lên 60 USD nhờ OPEC+ tạm dừng tăng hạn ngạch và các biện pháp trừng phạt chặt chẽ hơn đối với hàng xuất khẩu của Nga.

Một bản tổng hợp gần đây của OilPrice.com lưu ý rằng “hầu hết các ngân hàng đầu tư và EIA” hiện dự kiến ​​giá dầu trung bình dưới 60 USD vào năm 2026, phản ánh sự đồng thuận rộng rãi về tình trạng dư cung kéo dài.

Nói cách khác, trọng tâm của các dự báo năm 2026 đã chuyển sang phạm vi giá dầu Brent từ cuối 50 đến đầu 60 USD, với sự bất đồng đáng kể về tốc độ và mức giá sẽ đạt đến mức đó.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Các cơ quan lớn thường không công bố dự báo giá dầu từng ngày, nhưng việc kết hợp các dự báo mới nhất của họ với diễn biến thị trường hiện tại cho phép chúng ta phác thảo các phạm vi giao dịch và kịch bản khả thi.

Các bản tin hàng tuần gần đây cho thấy thị trường phản ứng nhiều hơn với các tin tức về tình trạng dư thừa hàng hóa hơn là với rủi ro địa chính trị.

Vào ngày 12/12, cả dầu Brent và dầu WTI đều kết thúc tuần giảm hơn 4% bất chấp việc Mỹ bắt giữ một tàu chở dầu thô của Venezuela và những gián đoạn liên quan đến Ukraine đang diễn ra, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy các nhà giao dịch coi tình trạng dư cung và các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng giữa Nga và Ukraine quan trọng hơn những cú sốc nguồn cung riêng lẻ vào lúc này.

Bản dự báo tuần tới cho thấy các đợt tăng giá do việc tịch thu tàu chở dầu hoặc đình công tại các nhà máy lọc dầu gây ra đã nhanh chóng giảm dần khi các nhà đầu tư tập trung trở lại vào nguồn cung dồi dào, lượng hàng tồn kho tăng cao và nguy cơ dư thừa vào năm 2026.

Trong bối cảnh đó, đây là kịch bản dự báo giá dầu tập trung vào dầu Brent, trong khi dầu WTI thường giao dịch thấp hơn vài USD: Xác suất cao là dầu Brent ~60–65 USD, WTI ~56–61 USD.

Dữ liệu hàng tuần cho thấy lượng dự trữ dầu thô giảm nhẹ nhưng lượng dự trữ xăng và dầu diesel tăng mạnh, củng cố quan điểm rằng các nhà máy lọc dầu đang có nguồn cung dồi dào và nhu cầu của người tiêu dùng cuối cùng không đồng đều.

Không có đợt cắt giảm lớn nào mới của OPEC+ được công bố trước cuối năm và nhóm này vẫn giữ nguyên kế hoạch tạm dừng việc tăng sản lượng từ quý 1 năm 2026 thay vì chủ động thắt chặt ngay bây giờ.

Các thị trường tiếp tục giao dịch câu chuyện “dư thừa năm 2026” dựa trên dự báo dư cung khoảng 3,8–3,9 triệu thùng/ngày của IEA, chỉ được bù đắp nhẹ bởi quan điểm cân bằng hơn của OPEC.

Trong trường hợp cơ bản này, nửa cuối tháng 12/2025 có vẻ là giai đoạn chuyển tiếp: Giá dầu Brent có khả năng dao động quanh mức thấp 60 USD, thường xuyên kiểm tra mức 60 USD và thỉnh thoảng bật tăng lên mức giữa 60 USD khi tình hình địa chính trị căng thẳng.

WTI có xu hướng theo sát mức giá thấp hơn vài USD, phù hợp với kỳ vọng dài hạn của EIA về mức chiết khấu so với Brent và mức trung bình năm 2026 gần 51 USD.

Kịch bản giảm giá với xác xuất trung bình: “Giá dầu Brent giảm xuống dưới 60 USD ngay từ giai đoạn đầu”, với Brent ~55–60 USD, WTI ~51–57 USD.

Cuối năm, dữ liệu vĩ mô từ Trung Quốc hoặc Châu Âu gây thất vọng, làm dấy lên lo ngại về thương mại và sản xuất, đồng thời làm giảm kỳ vọng về nhu cầu nhiên liệu trong năm 2026.

Các nhà giao dịch ngày càng chuẩn bị cho tình trạng “siêu dư thừa” như Trafigura đã cảnh báo, với một số nhà phân tích dự đoán rõ ràng rằng giá dầu Brent sẽ giảm xuống dưới 60 USD vào đầu năm và xuống mức giữa 50 USD vào đầu năm 2026.

Trong những điều kiện này, sẽ không có gì đáng ngạc nhiên nếu thấy: Giá dầu Brent giảm xuống dưới 60 USD trong thời gian ngắn vào cuối tháng 12.

Giá dầu WTI đang giảm xuống mức thấp đến trung bình khoảng 50 USD, gần hơn với mức mà Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) và một số ngân hàng dự báo cho mức trung bình năm 2026.

Yếu tố chính có thể hạn chế rủi ro trong kịch bản này là mối lo ngại ngày càng tăng rằng WTI ở mức 50-60 USD là ở mức hòa vốn hoặc thấp hơn đối với nhiều giếng đá phiến mới của Mỹ, điều này cuối cùng có thể làm tắc nghẽn sự tăng trưởng nguồn cung.

Kịch bản lạc quan (nhưng không chắc chắn): “các yếu tố địa chính trị và nhu cầu bất ngờ tác động đến thị trường”, với xác suất thấp hơn: Brent ~65–72 USD, WTI ~61–68 USD.

Để có một đợt tăng giá đáng kể, có lẽ cần phải có một số yếu tố cùng diễn ra đồng thời: Rủi ro địa chính trị cuối cùng dẫn đến tổn thất nguồn cung kéo dài, ví dụ, sự gián đoạn rộng hơn đối với xuất khẩu của Venezuela sau vụ bắt giữ tàu chở dầu gần đây, hoặc một cú đánh nghiêm trọng hơn vào cơ sở hạ tầng xuất khẩu của Nga. Xuất khẩu của Nga và Venezuela giảm mạnh hơn so với giá hiện tại, thay vì chỉ bị chuyển hướng hoặc trì hoãn; Các chỉ số nhu cầu ngắn hạn, đặc biệt là từ châu Á, bất ngờ tăng cao và dữ liệu kinh tế của Mỹ vẫn đủ mạnh để xoa dịu nỗi lo ngại về sự suy giảm vào năm 2026.

Ngay cả khi đó, dư cung đáng kể năm 2026 do IEA dự báo và mức trung bình dưới 60 USD do nhiều ngân hàng dự kiến ​​cho thấy rằng bất kỳ đợt tăng giá nào vào tháng 12 có thể sẽ phải đối mặt với việc bán tháo mạnh ở mức cao 60 - thấp 70 USD, vì các nhà giao dịch coi đó là cơ hội để thiết lập lại các lệnh bán khống hoặc phòng ngừa rủi ro.

Tác động đến người tiêu dùng và nhà sản xuất

EIA dự báo giá xăng trung bình của Mỹ sẽ ở mức khoảng 3,11 USD mỗi gallon vào năm 2025 và 3,00 USD vào năm 2026, với chi phí dầu thô giảm là động lực chính.

Phân tích của WRAL/FinancialContent còn đi xa hơn, cho thấy giá xăng bán lẻ của Mỹ có thể giảm xuống mức 2,90 USD mỗi gallon vào năm 2026, mức thấp nhất sau đại dịch, nếu dầu Brent ổn định ở mức giữa 50 USD.

Đối với các hộ gia đình và các doanh nghiệp tiêu thụ nhiều nhiên liệu, việc giá dầu Brent ở mức thấp khoảng 60 USD trong tháng 12 củng cố kỳ vọng về sự giảm giá xăng dầu vào năm 2026.

Các nhà sản xuất: lợi nhuận bị thu hẹp, chiến lược chịu áp lực.

Giá dầu thô giảm trực tiếp làm giảm biên lợi nhuận ở khâu khai thác, đặc biệt đối với các dự án có chi phí cao và các nhà sản xuất dầu đá phiến phụ thuộc vào việc tái đầu tư nhanh chóng.

Phân tích dựa trên Reuters và OilPrice.com cho thấy WTI ở mức 50–60 USD đã gần hoặc dưới mức hòa vốn đối với nhiều giếng Permian mới, làm tăng nguy cơ chi tiêu vốn và tăng trưởng nguồn cung chậm lại nếu giá vẫn ở mức đó.

Các tập đoàn lớn tích hợp với các hoạt động lọc dầu và hóa dầu quy mô lớn có thể bù đắp một phần lợi nhuận thượng nguồn yếu hơn nhờ biên lợi nhuận hạ nguồn tốt hơn, nhờ nguyên liệu đầu vào rẻ hơn.

Nếu giá dầu tháng 12 kết thúc ở mức gần như hiện tại, điều đó sẽ củng cố quan điểm rằng kỷ nguyên giá cao năm 2024-2025 đã kết thúc, và các công ty dầu khí phải cạnh tranh trong môi trường giá thấp hơn, do quá trình chuyển đổi thúc đẩy.

Một số tác động ngắn hạn vẫn có thể ảnh hưởng đến giá dầu

- Báo cáo tình hình dầu khí hàng tuần của EIA – ngày 17 tháng 12

Lượng dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ tiêu thụ nhiều hơn dự kiến ​​có thể kích hoạt đợt tăng giá do hoạt động mua bù bán khống đối với dầu Brent từ mức giá thấp khoảng 60 USD.

Một tuần nữa lượng xăng/dầu diesel tồn đọng lớn sẽ củng cố luận điểm về tình trạng dư cung và làm tăng khả năng giá giảm xuống dưới 60 USD.

- Tin tức ngoại giao và trừng phạt giữa Nga và Ukraine

Thị trường gần đây phản ứng mạnh mẽ hơn với tin đồn về thỏa thuận hòa bình (giảm giá) so với các báo cáo về các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng (tăng giá nhưng ngắn ngủi), một xu hướng có thể tiếp tục đến cuối tháng 12. TechStock²+2Reuters+2

- Các dự án phát triển xuất khẩu và tàu chở dầu của Venezuela

Việc Mỹ bắt giữ một tàu chở dầu thô của Venezuela và những cuộc thảo luận về việc thực thi pháp luật rộng rãi hơn đã làm tăng nguy cơ khan hiếm dầu thô nặng cục bộ, nhưng thị trường cho đến nay phần lớn vẫn không mấy quan tâm. Điều đó có thể thay đổi nếu có thêm nhiều tàu bị chặn hoặc xuất khẩu giảm mạnh hơn dự kiến.

- Dữ liệu kinh tế vĩ mô của Trung Quốc và toàn cầu

Số liệu sản xuất công nghiệp, doanh số bán lẻ và thương mại từ Trung Quốc, cùng với dữ liệu kinh tế của Mỹ bị trì hoãn, sẽ định hình kỳ vọng về nhu cầu dầu mỏ vào đầu năm 2026 — và do đó, các nhà giao dịch sẽ định giá mức độ dư thừa của IEA một cách mạnh mẽ như thế nào.