Theo đánh giá của Bộ Tư pháp, từ khi Việt Nam xuất hình mô hình trả thưởng của xổ số điện toán Vietlott, có ý kiến cho rằng cần nghiên cứu để có quy định thu thuế thu nhập cá nhân đối với người trúng thưởng loại hình này phù hợp hơn với lý do tỷ lệ đóng thuế ở Việt Nam quá ít so với nhiều nước trên thế giới. Vì vậy, Bộ này đã đề xuất cần thiết sửa đổi thuế suất đối với thu nhập từ trúng thưởng cho phù hợp.
Bộ Tư pháp đơn cử, tại Mỹ, thu nhập từ trúng xổ số ròng được coi là thu nhập chịu thuế thông thường. Đối với nguồn thu nhập này, cá nhân chịu mức thuế suất ban đầu là 25%, phần còn lại sẽ được nộp bổ sung khi quyết toán thuế theo biểu thuế suất lũy tiến (mức thuế suất cao nhất là 37%).
Hay như tại Romania cũng áp mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân là 25%, Ba Lan là 10%, Italy là 6%, còn Hy Lạp quy định áp thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với tiền thưởng từ các trò chơi xổ số, các trò chơi ngẫu nhiên, cá cược bóng đá là 10%… Tại Philippines, người trúng thưởng với mức thưởng dưới 10.000 PHP áp dụng mức thuế lũy tiến, trên 10.000 PHP áp dụng mức thuế suất 20%.
Tại Ấn Độ, tiền nhận được từ trúng xổ số, trò chơi truyền hình, câu đố ô chữ, đua ngựa… được xem như là các khoản thu nhập từ các nguồn khác. Theo Luật Thuế thu nhập, toàn bộ thu nhập từ các nguồn trên sẽ bị đánh thuế với mức thuế suất 30% cùng với một số loại phí, phụ phí. Điều này có nghĩa tổng mức thuế do trúng thưởng có thể lên tới 35,53%, tùy thuộc vào loại thuế thu nhập.
Do đó, Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng theo mức lũy tiến, điều tiết ở mức thuế suất cao đối với phần thu nhập cao hơn thay cho một mức thuế suất như hiện hành.
"Mức thuế suất cụ thể cần được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với bối cảnh trong nước cũng như thông lệ quốc tế", Bộ Tư pháp nêu.
Hiện ở Việt Nam, tại Khoản 6 Điều 3, Điều 15, Khoản 2 Điều 21, Điều 23 Luật Thuế thu nhập cá nhân quy định thu nhập từ trúng thưởng gồm: trúng thưởng xổ số; trúng thưởng trong các hình thức khuyến mại; trúng thưởng trong các hình thức cá cược; trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức trúng thưởng khác…mức thuế suất đối với thu nhập từ trúng thưởng là 10%.
Theo đánh giá của Bộ Tư pháp, việc sửa đổi thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng sẽ góp phần điều tiết hợp lý thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ trúng thưởng, qua đó hỗ trợ cho quá trình tái cơ cấu lại ngân sách Nhà nước theo các mục tiêu và định hướng đã đề ra.
Một số chuyên gia kinh tế cho rằng, việc sửa đổi thu thuế đối với người trúng thưởng ở tất cả các hình thức đều có thể đánh thuế thu nhập cá nhân bình thường, theo mức luỹ tiến để đảm bảo sự công bằng đối với thuế thu nhập cá nhân. Có thể có những phản biện, nhưng hình thức trúng thưởng này không phải là nhiều và nếu phải đóng theo mức luỹ tiến thì tin rằng họ vẫn sẽ chấp nhận vì đây là thu nhập không thường xuyên, đột xuất.