Ngành trụ cột lung lay khi nguồn thu lao dốc gần 1/4, Nga lập tức ra kế sách 'bình ổn' quan trọng giữa vòng vây trừng phạt

Ngày 18/9, Bộ Tài chính Nga đề xuất biện pháp mới nhằm đảm bảo và bình ổn ngân sách trước biến động giá dầu và các lệnh trừng phạt của phương Tây. 

Theo kế hoạch dự kiến áp dụng từ năm tới, chính phủ sẽ hạ mức trần giá dầu. Cơ chế này quy định phần thu thuế khi giá dầu vượt mức trần sẽ được đưa vào quỹ dự trữ, còn nếu giá dầu thấp hơn mức trần thì quỹ sẽ được dùng để bù đắp cho thiếu hụt.

Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết đề xuất này nhằm giảm sự phụ thuộc của ngân sách vào doanh thu dầu khí. 

Ông nhấn mạnh việc khôi phục “quy tắc ngân sách” – cơ chế đã bị đình chỉ sau khi chiến sự Ukraine nổ ra – sẽ giúp ngân sách bền vững hơn.

Biện pháp được đưa ra trong bối cảnh doanh số bán dầu khí của Nga tháng 9 dự kiến giảm khoảng 23% so với cùng kỳ, do giá dầu thấp hơn và đồng rúp mạnh lên.

Theo tính toán của Reuters, Nga dự kiến thu về 592 tỷ rúp (7,11 tỷ USD) trong tháng này, tăng 17% so với tháng 8. Tính chung 9 tháng đầu năm, doanh thu dầu khí của Nga dự kiến giảm 20,5% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 6,62 nghìn tỷ rúp.

Dự thảo cơ chế ngân sách sẽ trình Quốc hội ngày 29/9. Reuters dẫn nguồn tin cho biết chính phủ cũng đang cân nhắc tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) để kiềm chế thâm hụt và duy trì dự trữ.

Theo Bộ trưởng Siluanov, cơ chế giá mới có thể đưa tỷ trọng doanh thu năng lượng trong ngân sách xuống còn 22% từ mức 25% trong 8 tháng đầu năm 2025. Mức giá trần sẽ giảm 1 USD mỗi năm, về 55 USD/thùng vào năm 2030, từ mức 60 USD hiện tại.

Hiện quỹ dự trữ tài khóa của Nga ở mức khoảng 4 nghìn tỷ rúp (48,25 tỷ USD). Chính phủ dự kiến sẽ chi 447 tỷ rúp (5,39 tỷ USD) trong năm nay để bù đắp một phần thâm hụt ngân sách, dự kiến sẽ vượt quá 1,7% GDP.

Dự trữ tài chính được đưa ra theo quy định ngân sách đã giúp Nga vượt qua nhiều cuộc suy thoái và ứng phó với các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Elvira Nabiullina nhận định ngân sách cân bằng hơn sẽ tạo điều kiện hạ lãi suất chủ chốt từ 17% về 12–13% trong năm tới, qua đó thúc đẩy tăng trưởng.

Dầu khí chiếm khoảng 1/4 ngân sách Nga và là nguồn thu quan trọng nhất đối với Moscow khi xung đột với Ukraine đã kéo dài sang năm thứ 4.

Năm ngoái, doanh thu dầu khí của Nga đạt 11,13 nghìn tỷ rúp. Năm nay, Bộ Tài chính hạ dự báo con số này từ mức 10,94 nghìn tỷ rúp xuống còn 8,32 nghìn tỷ rúp.

Tham khảo: Reuters