Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009. Nhưng sau đó, vào năm 2016, Quốc hội khóa XIV có nghị quyết về việc tạm dừng triển khai dự án. Đứng trước yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, cuối năm 2024, Trung ương Đảng, Quốc hội đã xem xét, thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa). Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ có các quyết định thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.
Thực tế, nhiều quốc gia bày tỏ mong muốn hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lượng hạt nhân. Vào ngày 12/3, tại cuộc gặp Thủ tướng, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet cho biết Pháp và Tập đoàn EDF muốn tham gia các dự án điện hạt nhân tại Việt Nam. Tiếp đó, ngày 12/4, Bộ trưởng đặc trách Ngoại thương và người Pháp ở nước ngoài cho biết, Pháp sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong việc chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.
Trung Quốc cũng 2 lần thể hiện mong muốn hợp tác. Vào ngày 7/3, lãnh đạo Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam đã tiếp Chủ tịch Tập đoàn Tư vấn công trình điện lực Trung Quốc (CPECC), CPECC bày tỏ mong muốn tham gia phát triển điện hạt nhân. Ngày 14/4, FECON và PowerChina ký hợp tác chiến lược trong các lĩnh vực như đường sắt tốc độ cao, điện hạt nhân, điện gió ngoài khơi và logistics.
Với Mỹ, trong ngày đầu tiên của vòng đàm phán thứ 2 Hiệp định Thương mại song phương Việt - Mỹ (19-22/5/2025 tại Washington D.C), hai bên thống nhất chia sẻ thông tin, tiến tới ký MOU giữa Westinghouse và Petrovietnam về phát triển điện hạt nhân. Hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực then chốt như đầu tư hạ tầng năng lượng (PPP, BOT), chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực kỹ thuật cho ngành điện hạt nhân.
Mới đây, Chiều 22/10, Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, chủ trì phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo. Tại phiên họp, Thủ tướng chỉ đạo sớm hoàn tất đàm phán với Nga, Nhật Bản về xây dựng nhà máy điện hạt nhân.
Cụ thể, Thủ tướng chỉ đạo, hoàn thành đàm phán Hiệp định hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 với Nga và hoàn thành các hành lang pháp lý trong tháng 11-2025; cơ bản kết thúc đàm phán với đối tác Nhật Bản về các vấn đề liên quan Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2; đồng thời báo cáo Bộ Chính trị về tình hình triển khai xây dựng nhà máy điện hạt nhân theo Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Về công nghệ, Nhật Bản đã phát triển nhiều công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực điện hạt nhân, bao gồm lò phản ứng nước nhẹ (Light Water Reactor - LWR), lò phản ứng nước sôi (Boiling Water Reactor - BWR), và lò phản ứng nước áp lực (Pressurized Water Reactor - PWR).
Nhật Bản đã triển khai các hệ thống I&C kỹ thuật số an toàn cho các cơ sở hạt nhân, thực hiện thành công các nâng cấp kỹ thuật số toàn diện cho các nhà máy được xây dựng, bao gồm lắp đặt bảng điều khiển chính, qua đó hiện đại hóa vận hành và cải thiện các giao thức an toàn.
Các kỹ sư Nhật Bản sử dụng các công cụ mô phỏng hiện đại để mô hình hóa hành vi của lò phản ứng trong nhiều kịch bản khác nhau. Các mô hình kỹ thuật số này giúp tối ưu hóa thiết kế lò phản ứng, bảo trì dự đoán và tăng cường các biện pháp an toàn bằng cách phân tích kỹ lưỡng các điều kiện vận hành tiềm năng và những bất thường có thể xảy ra.
Với Nga, quốc gia này đang thống trị trên thị trường năng lượng hạt nhân, vượt qua Mỹ, “sản xuất gần như toàn bộ nguồn nhiên liệu của thế giới” cho các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR). SMR là nguồn năng lượng nhỏ gọn và hiệu quả, vượt qua các nhà máy hạt nhân truyền thống khổng lồ về mặt năng lượng, mạnh hơn gấp ba lần.
Trong quá trình xây dựng, Nga thường áp dụng các mô hình 3D tiên tiến để thiết kế và thi công như xây nhà máy điện hạt nhân Akkuyu cho Thổ Nhĩ Kỳ. Công nghệ này tạo ra mô phỏng chính xác về cấu trúc, thiết bị và quy trình vận hành, cho phép kiểm tra và điều chỉnh thiết kế trước khi triển khai thực tế, giúp phát hiện và khắc phục các vấn đề tiềm ẩn từ sớm.
Hệ thống điều khiển và giám sát tại nhà máy điện hạt nhân được số hóa và tự động hóa, đảm bảo an toàn và hiệu quả cao. Công nghệ cho phép theo dõi và kiểm soát toàn bộ hoạt động của nhà máy từ xa, hỗ trợ giám sát liên tục và phát hiện sớm các bất thường. Các thuật toán tiên tiến cũng giảm thiểu rủi ro sự cố và đảm bảo phản ứng nhanh trong tình huống khẩn cấp.
Đáng chú ý, vào tháng 9, Nga tuyên bố sẽ xây dựng hệ thống điện hạt nhân đầu tiên trên thế giới sử dụng chu trình nhiên liệu khép kín tại vùng Tomsk, dự kiến ra mắt vào năm 2030, theo Interesting Engineering. Công nghệ chu trình nhiên liệu khép kín cho phép tái xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng, chiết xuất các vật liệu còn hữu ích như plutonium và uranium để chế tạo thành nhiên liệu mới. Nhờ đó, nguồn nhiên liệu được tận dụng tối đa, đồng thời khối lượng và độc tính của chất thải cùng cũng giảm đáng kể.
.jpg "Bí mật đằng sau sự thành công của các CEO: Không làm nhiều hơn, mà làm điều khác biệt!")
.jpg "Cỗ máy tiêu dùng tại Trung Quốc trầm lắng: Người dân không dám chi tiêu, khủng hoảng niềm tin vô cùng nghiêm trọng")
