'Mất trắng' nguồn tiền quan trọng từ Nga, Ukraine đưa ra thông báo khiến người dân trong nước 'toát mồ hôi hột'

Gần 3 năm sau khi mâu thuẫn với Nga xảy ra, Ukraine đã từ chối gia hạn thoả thuận cho phép khí đốt Nga được chuyển đến khách hàng ở EU. 

Gazprom cho biết công ty này sẽ vận chuyển 42,4 triệu mét khối khí đốt đến châu Âu qua Ukraine trong ngày 30/12 và sẽ ngừng hoàn toàn từ sáng sớm ngày 1/1. 

Uỷ ban Quốc gia về Quy định của Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng và tiện ích của Ukraine đã phê duyệt quyết định tăng giá khí đốt lên khoảng 502 hryvnias (11,95 USD) cho 1.000 mét khối từ mức khoảng 124 hryvnias (2,95 USD) trước đó. 

Dmytro Lyppa, tổng giám đốc điều hành công ty vận chuyển khí đốt của Ukraine, Gas TSO, cho biết trong cuộc họp thảo luận về quyết định tăng giá: “Vào năm 2024, 85% doanh thu của chúng tôi đến từ việc trung chuyển khí đốt được bơm từ Nga. Điều này có nghĩa là phần doanh thu còn lại là 15% đến từ thị trường nội địa.” 

Dù nguồn cung khí đốt của Nga qua Ukraine đến EU đã giảm nhiều do khối này đã tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế, song Ukraine vẫn kiếm được 800 triệu đến 1 tỷ USD phí trung chuyển khí đốt của Nga mỗi năm. 

Hiện tại, phí sử dụng khí đốt do các công ty tiện ích và các bên sử dụng nhiều năng lượng của Ukraine chi trả, chẳng hạn như các nhà sản xuất thép. Theo Olha Kulik, người đến từ Liên đoàn các nhà tuyển dụng Ukraine, mức phí cao hơn sẽ khiến lĩnh vực công nghiệp của nước này phải trả hơn 1,6 tỷ hryvnias mỗi năm. 

Nga đã vận chuyển khoảng 15 tỷ mét khối khí đốt qua Ukraine vào năm 2023, tương đương với 8% lưu lượng khí đốt đến EU ở thời kỳ cao điểm qua nhiều tuyến đường khác nhau trong năm 2018 - 2019. 

Lyppa cho biết việc tăng mức thuế này sẽ không đủ để bù đắp toàn bộ cho khoản doanh thu bị mất. Tuy nhiên, ông nhận định nền kinh tế Ukraine cần có những quyết định cân bằng và công bằng liên quan đến chi phí sản xuất cao hơn mà nhiều doanh nghiệp phải đối mặt do những thách thức từ cuộc xung đột với Nga. 

Ông nói thêm, mảng vận chuyển khí đốt của công ty ông đã cắt giảm chi phí bằng cách đóng cửa một số cơ sở hạ tầng và sa thải nhân viên. 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết vào đầu tháng này rằng Kiev có thể cân nhắc tiếp tục vận chuyển khí đốt Nga với điều kiện Moscow chỉ nhận được tiền bán nhiên liệu sau khi xung đột kết thúc. 

Nền kinh tế của Ukraine đã chịu ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc xung đột với Nga vào tháng 2/2022. GDP nước này đã giảm gần 30% vào năm 2022, dù tăng trưởng vào năm 2023 và 2024 nhưng vẫn chỉ bằng khoảng 78% quy mô trước khi mâu thuẫn nổ ra. 

Tham khảo Reuters