Trong thế giới công nghệ vốn quen với những cuộc chạy đua bằng lương triệu USD, cổ phần hậu hĩnh hay quyền truy cập siêu máy tính, không ai nghĩ rằng một ngày nào đó, những bát súp lại trở thành “vũ khí” mới trong cuộc chiến nhân tài khốc liệt giữa Meta và OpenAI.
Thế nhưng đó chính xác là điều đang diễn ra và nó phần nào phản ánh bản chất của một thị trường nơi những bộ óc thông minh nhất chứ không phải dòng tiền mới là thứ quyết định vị thế của một đế chế AI.
Khi tiền không còn đủ để thắng
Theo Mark Chen, Giám đốc Nghiên cứu của OpenAI, Meta đã theo đuổi nhiều nhà nghiên cứu chủ chốt của OpenAI bằng một chiến dịch tuyển dụng được mô tả là “cực kỳ quyết liệt”, được cấp ngân sách tới 10 tỷ USD.
Tuy nhiên, điểm bất ngờ không phải là quy mô tiền bạc mà là sự xuất hiện của Mark Zuckerberg trong vai trò… người giao súp tận nơi. Giám đốc Chen kể lại rằng đích thân CEO Meta đã nấu và mang súp đến nhà các nhà nghiên cứu mà ông muốn đưa về đội.
“Lúc đó tôi thực sự sốc,” giám đốc Chen thừa nhận.
Hành động tưởng như hài hước này lại không phải chuyện đùa, bởi nó thể hiện mức độ coi trọng mà Meta dành cho những cá nhân hiếm hoi có khả năng xây dựng mô hình AI thế hệ mới.
Việc Zuckerberg dùng sự thân mật cá nhân để thuyết phục nhân tài hé mở một sự thật quan trọng: thị trường AI đang đi vào giai đoạn mà tiền bạc và tài nguyên phần cứng không còn là yếu tố khác biệt.

Số người thực sự đủ trình độ để dẫn dắt các dự án lớn trong lĩnh vực mô hình ngôn ngữ, ước tính chưa đến 1.000 người trên toàn cầu, mới là tài sản quý giá nhất.
OpenAI hiển nhiên không đứng ngoài cuộc. Giám đốc Chen thừa nhận ông cũng phải áp dụng “chiến thuật súp”, dù chọn cách “thuê ngoài” từ một quán súp Hàn cao cấp thay vì đích thân vào bếp.
“Tốt hơn là bạn nên lấy loại súp chuẩn Michelin,” giám đốc Chen cười, cho biết ông thuê một quán súp Hàn cao cấp ở Valley tên là Daeho lo phần này. “Những thứ như vậy cũng có tác dụng theo cách riêng của nó.”
Thậm chí vị giám đốc này còn lên kế hoạch tổ chức một lớp dạy nấu ăn ngoài văn phòng để khai thác triệt để sự hài hước kỳ cục của cuộc chiến súp mà khởi đầu là Mark Zuckerberg.
Việc một trong những nhân vật quyền lực nhất của OpenAI phải dùng đến cách này để giữ chân hoặc lôi kéo nhân tài là minh chứng rõ ràng về mức độ căng thẳng của cuộc chiến. Dù vậy, ông cũng khẳng định nhiều nỗ lực của Meta đã thất bại, khi phần lớn các nhà nghiên cứu chủ chốt của OpenAI từ chối các lời mời hấp dẫn.
Dưới bề mặt có phần hài hước ấy là một vòng xoáy căng thẳng: nếu Meta mang súp tới cửa, OpenAI phải nghĩ cách đáp lại. Cứ như thế, cuộc chạy đua công nghệ cao bỗng biến thành màn so tài bằng những hành động gần gũi, thậm chí có phần kỳ lạ, nhằm chinh phục trái tim của một nhóm tinh hoa cực kỳ hiếm hoi.
Sự thật phía sau những bát súp
Cuộc chiến súp thực chất phản ánh một xu hướng mới của ngành AI: quyền kiểm soát tương lai công nghệ phụ thuộc vào một nhóm rất nhỏ những người thực sự hiểu sâu cách thiết kế và huấn luyện các mô hình khổng lồ. Họ có khả năng khai phá những hướng đi mới, tối ưu hệ thống, và đưa mô hình vượt qua giới hạn, những năng lực không thể mua được chỉ bằng phần cứng hay vốn đầu tư.
Chính vì thế, các CEO sẵn sàng nhúng tay vào những việc tưởng như nhỏ nhặt để thể hiện sự cam kết cá nhân. Một bát súp tự nấu có thể gửi đi một thông điệp mạnh mẽ hơn cả bản hợp đồng trị giá hàng chục triệu USD: “Bạn đủ quan trọng để tôi tự bỏ thời gian đến gặp bạn.”
Tuy Meta sẵn sàng chi đậm, giám đốc Chen cho rằng OpenAI giữ chân người tài không phải bằng cách chạy theo từng con số, mà bằng niềm tin của đội ngũ vào mục tiêu dài hạn: cuộc đua chạm tới trí tuệ nhân tạo tổng quát.
Theo ông Chen, ngay cả những người suy nghĩ nghiêm túc về lời mời từ Meta cũng chưa ai tin rằng Meta sẽ là tổ chức cán đích AGI đầu tiên. Điều đó cho thấy yếu tố “sứ mệnh” vẫn đóng vai trò thiết yếu giữa những cơn bão tiền bạc.

Những bát súp được giao tận cửa nhà nghiên cứu nghe buồn cười, nhưng lại là một hình ảnh đắt giá cho thấy cuộc cạnh tranh AI đã bước sang một chương mới: không chỉ là cuộc đua về vốn, về tính toán hay mô hình, mà là trận đấu xoay quanh con người, những cá nhân hiếm hoi đang quyết định tốc độ tiến hóa của cả ngành.
Nếu thời kỳ “Google đấu Facebook” từng chứng kiến cuộc chiến sushi miễn phí, barista riêng và phòng gym trong khuôn viên, thì thời kỳ “Meta đấu OpenAI” mang đến một thứ khác: cuộc chiến thân mật hơn, cá nhân hơn, nơi từng cử chỉ nhỏ đều có thể tạo ra sự khác biệt.
Và đôi khi, trong cuộc đua xây dựng trí tuệ nhân tạo thống trị tương lai, điều khiến đối thủ chao đảo lại không phải là thuật toán mới mà là một bát súp nóng hổi từ CEO.
*Nguồn: Fortune, BI
